Юсуф-задэ паглядзеў услед джыпу і рашуча зашпіліў раменьчык каскі.

— Усе па сваіх месцах! — загадаў ён.

— Гэта вельмі паважаны чалавек, — сказаў пра сівабародага Сідкі.— Ён тут — раіс, правадыр. Вельмі заможны сейід. Мог бы купіць увесь аазіс, каб захацеў.

— Я бачу. — Юсуф-задэ падазрона зірнуў на Сідкі, патаптаўся ля вусця буравой свідравіны, быццам прыслухоўваючыся да нечага, і рашуча накіраваўся да пульта кіравання. Загудзеў матор. Завішчала лябёдка. Буравы снарад зноў недзе глыбока ў нетрах угрызаўся ў забой, ад яго напружанай работы торгалася сталёвая вышка, з падвывам роў рухавік, амаль захліпваючыся ад гарачыні. Акліль ведаў, што прабурылі ўжо чатырыста сорак шэсць метраў. Пазіраючы на рашучы твар Юсуф-задэ, ён яшчэ больш ганарыўся, што дапамагае буравому майстру.

Але вада, якую выпампоўвалі ў адстойнік з нетраў пустыні, была па-ранейшаму пякуча салёная.

Увесь дзень, нягледзячы на спёку, на краі аазіса працавалі людзі. Гэта былі хамесы, якія чакалі «новай» вады. Яны ачышчалі ад камянёў вялікі пляц. Потым поле раўняў бульдозер. За ім пацягнуліся шлейфы пылу. Яднаючыся, яны к вечару павіслі над пляцам агромністым попельна-бурым шатром, які закрываў сонца. Бульдозер аціх толькі а дзесятай гадзіне вечара. Трохі пазней спынілася работа буравой. Па-ранейшаму працавала толькі цыркуляцыйная сістэма. Бурыльшчыкі вярталіся ў лагер дружнай купкай, абмяркоўваючы розныя здарэнні апошняга часу. У размовах чулася трывога. Асабліва непакоіліся мясцовыя. Звычайна яны пасля змены заходзілі ў лагер, перакусіць у сталоўцы, паслухаць радыё і проста пасядзець разам і спакойна перакінуцца словам, як любяць мужчыны ў вольную хвіліну. Але на гэты раз усе як адзін паспешліва скіравалі да аазіса, па хатах. Нават Амама, самы смелы з іх. Папярэджанне сівабародага раіса з галоўнага аазіса пра тое, што ля лагера бурыльшчыкаў каторую ноч крычыць птушка бяды азхара, усхвалявала ўсіх.

Сонца ўжо схавалася за дзюнамі, яшчэ дзесятак-другі хвілін — і пустыню агорне раптоўная, як заўсёды, густая цемра. Аціхне сірока. Нездарма ў бедуінаў ёсць прыказка, што ў Сахары малы вецер абуджаецца і кладзецца адпачываць разам з сонцам. Так яно і здарылася. Акліль адчуў, як адразу стала лягчэй дыхаць, а маўклівае наваколле пачало ажываць. Не такая яна ўжо і мёртвая, пустыня. Вось недзе зусім непадалёк шоргае паміж рэдкіх калючак рагатая гадзюка. Увесь дзень яна праляжала, затачыўшыся ў пясок, а цяпер накіравалася некуды па сваіх змяіных справах. У далечыні раптам дробна затупаў невялікі статак газеляў. А ўжо ля самай электрастанцыі, не зважаючы на грукат яе рухавіка, сядзеў і дзівіўся на электрычныя лямпачкі даўгавухі фянёк — маленькая ліса Сахары. Знік ён толькі тады, калі хлопчык падышоў зусім блізка. Але ж і цікаўны! Усё новае абавязкова імкнецца разгледзець, за што нярэдка плаціць жыццём, бо гэтай асаблівасцю звярка злоўжываюць паляўнічыя. А вось у лавушку рэдка трапляе. Вахрашчын якіх толькі не прыдумваў, і ўсё дарэмна. Амама яму растлумачыў — фянька прывабліваюць нават звычайнай дзіцячай цацкай. Ці ўторкваюць стракаты сцяжок — і звярок пачынае яго разглядаць, не заўважаючы, што недалёка схаваўся паляўнічы са стрэльбай. Але механік хацеў злавіць звярка жывым.

Пра гэта яны і размаўлялі з Аклілем. І не заўважылі, як да іх падышоў Сідкі. Вахрашчын ажно ўздрыгнуў, калі раптам убачыў, што матарыст стаіць побач і слухае іх гутарку.

— Але ж ты і ходзіш, — буркнуў ён. — Як фянёк.

— Фянёк маленькі.— Сідкі засмяяўся. — Яму гэта лёгка.

Цяпер, калі на буравой работы спыніліся, электрычнасці патрабавалася значна меней і можна было пераключыць рухавік на такі рэжым, каб даць яму перадышку. Адрэгуляваўшы ўсе прыборы, Вахрашчын павярнуўся да Сідкі.

— Ну вось, у такім рэжыме і трымай, таварыш дзяжурны, — прамовіў ён. — А мы з Аклілем пойдзем адпачываць.

— Зноў крычыць. — Хлопчык прыслухаўся. — Во, чуеце?

Дарослыя таксама прыслухаліся. Праз гуд матора сапраўды раз-пораз даносіліся крыкі нейкай птушкі. Хутчэй за ўсё, яна сядзела на адной з мёртвых пальмаў на ўскрайку пакінутага аазіса.

— Азхара, — коратка растлумачыў Сідкі.— Тутэйшыя людзі кажуць, што, калі птушка крычыць такою парою, нехта паблізу памрэ.

— Ну, забабоны, — весела сказаў Вахрашчын. — А ў нашых краях дык гэткай справай крумкач займаецца. Старыя людзі кажуць: калі над кім каркне — дабра не чакай. За некалькі дзён у жывым чалавеку мерцвяка чуе. Во, браце, справы: ходзіць чалавек, аб нечым дбае, мітусіцца, а таго не ведае, што птушка яму канец жыцця накаркала. А вось нада мною дык крумкач колькі разоў каркаў — і свой, і замежны, ды нічога, пакуль жывы.

Акліль, які ў пачатку расказу было прыціх, зараз засмяяўся весялей за ўсіх.

— А я пачую яе, і ў мяне мурашкі па скуры паўзуць, — прызнаўся Сідкі.— Ніяк не магу сябе пераадолець.

— Гэта таму, што цябе, відаць, у дзяцінстве многа страшылі,— паспачуваў Вахрашчын. — Каланізатарам жа хацелася, каб вы ўсяго баяліся. Нават птушынага крыку. Вось Акліль ужо з другога пакалення. Ён не прывучаны баяцца. Так, Акліль? Ды і вы хутка ўсе, думаю, пераадолееце свой дзіцячы спалох. Бо свабоду ж самі для сябе заваявалі! Ты ж ваяваў, Сідкі?

— І многа, — кіўнуў той. — Камандзіры казалі — нядрэнным быў салдатам. Страляў, хадзіў у разведку, узрываў…

— Ну вось, а цяпер слоў нейкага старога сейіда пра азхару спалохаўся, — зноў пасмяяўся Вахрашчын.

Акліль таксама пашкадаваў Сідкі: такі моцны, ваяваў, а крыку нейкай птушкі збаяўся.

— Ён у гэтых мясцінах магутны чалавек, раіс, — толькі і сказаў Сідкі.

— Дык калі ты ўжо так да сэрца ўзяў яго словы, то, можа, не дзяжур гэтую ноч? — прапанаваў Вахрашчын. — Паклічам Амаму, няхай ён. Амама, здаецца, рашучы хлопец.

— Рашучы, — пацвердзіў Сідкі.— Але маю работу я заўсёды раблю сам. Нават калі мне бывае і ніякавата.

Пасвістваючы, ён пайшоў аглядаць электрастанцыю. Прыбіраў, чысціў, раскладваў па адпаведных скрыначках струмант.

Вахрашчын кіўнуў на яго:

— Умее працаваць. А нейкага старога забаяўся… Ну, пайшлі адпачываць, сі-Акліль.

…Прачнуўшыся на досвітку, Акліль трывожна прыслухаўся — як там электрастанцыя? Яна працавала па-ранейшаму. І потым у сталоўцы ён адным з першых убачыў Сідкі. Той весела, ніколькі не саромячыся, расказваў, як учора спалохаўся крыку азхары — маленькай птушачкі, падобнай на вераб'я! — а мсье Вахрашчын яго высмеяў, і правільна зрабіў.