Мавр Янка
Шрифт:
Ен зараз жа назбіраў на беразе шмат розных сухіх чарапашак і пайшоў да гаю. Выбраў там тонкае высокае дрэва і пачаў калупаць яго ля кораня. Каб чарапашкі былі вастрэйшымі, ён разбіваў іх на часткі. Дрэва было таўшчынёю толькі ў руку, і ён досыць хутка падрэзаў яго, а потым зламаў. Праз некалькі гадзін ён такім чынам «насек» сем жардзін: адну пад спод лодкі, а шэсць для бакоў.
Тут толькі ён прыпомніў, што да гэтага часу нічога не еў і не піў. Падышоў да берага, налавіў маленькіх ракаў і з'еў іх сырымі. Але не было вады напіцца. Каб не траціць часу на шуканне, ён згадзіўся пацярпець і зноў узяўся за працу.
Але апрацаваць жардзіны было куды цяжэй, як ссячы іх. Ламаныя канцы нельга было так пакінуць; трэба было завастрыць іх, каб можна было ўсе сем канцоў звязаць у адзін жмут. Тут ужо, апрача чарапашак, ён пусціў у ход вострыя каменьчыкі, якія таксама трэба было разбіваць на кавалачкі. Значна ён дапамог сабе яшчэ тым, што здагадаўся ўсадзіць канцы ў шчыліны між скал і круціць іх там.
Ен так захапіўся сваёй працай, ад якой залежала яго жыццё, што нават не заўважыў, як надышоў вечар. Тады толькі ён адчуў, як хоча есці, асабліва ж — піць. Але шукаць вады ўжо было позна, і ён стомлена прытуліўся да дрэва. Цяжкая праца і папярэдняя бяссонная ноч дапамаглі яму заснуць і не адчуваць голаду і смагі.
Назаўтра ён зноў праглынуў некалькі марскіх жывёлін і зноў пачаў працаваць, але пад поўдзень адчуў, што больш не можа вытрымаць без вады. Трэба было ісці шукаць яе. Але ці знойдзеш на гэтым нізенькім востраве?
Тут ён заўважыў, што на захадзе збіраюцца хмары і вецер узмацніўся.
— Пачакаю лепш дажджу, — сказаў ён сам сабе і зноў узяўся за работу.
Дождж прыйшоў неўзабаве, але такі, што Манг лепш згадзіўся б перацярпець смагу, як гэтую буру. Пачынаючы з паўдня, настала шэрая ноч, так што за некалькі крокаў нічога не было відаць. Велічэзныя хвалі, не маючы ў гэтым месцы перашкоды, вольна каціліся сюды з акіяна, нібы праз браму. Яны пагражалі заліць і той востраў, дзе быў Манг, але наперадзе стаялі на варце рыфы, якія прымалі на сябе першы ўдар і грудзьмі разбівалі хвалі. Затое ж і злаваліся яны! Такое пекла ўтварылася там, паміж рыфаў, што жудасна было слухаць.
Манг сядзеў пад дрэвам, накінуўшы на галаву сваю скуру, і тросся ад холаду. Мінута здавалася гадзінай, а такія мінуты ішлі і ішлі бясконца. Так прайшло, мусіць, гадзіны за тры.
І вось там, за рыфамі, пачуўся гудок парахода. Трывожны, жалобны…
Манг зараз жа ўскочыў і пабег да берага. Вецер валіў яго з ног, салёныя хвалі пырскалі ў твар, але ён нічога не адчуваў. З цікавасцю і жудасцю ўглядаўся ён у шэрую імглу, чакаючы, што вось-вось з'явіцца «кану белых». Ен ведаў, што ёй цяпер павінна пагражаць небяспека, але, з другога боку, сумняваўся, ці могуць наогул загінуць такія магутныя кану-волаты. У кожным разе, справа была вельмі важная.
Так ён прастаяў паўгадзіны, гадзіну, — нічога больш не чуваць і не відаць, толькі хвалі равуць і дождж лье як з вядра.
Але вось на белым грабяні паказалася нешта чорнае. Узнялося, зноў апусцілася. Праз хвіліну зноў паказалася, ужо бліжэй, і рушылася на бераг. Але сустрэчная хваля падхапіла і аднесла назад. Надышла новая хваля, зноў узняла і кінула на бераг, але і на гэты раз сустрэчная хваля адкінула назад.
Манг ужо бачыў, што гэта быў чалавек, які трымаўся за кавалак лодкі. Яго магло такім спосабам кідаць узад і ўперад бясконца або кінуць так, што ён разаб'ецца ўшчэнт. Тады Манг падпільнаваў момант, калі хваля шуганула чалавека на бераг, кінуўся насустрач і ўхапіўся за дошку, каб не даць ёй адысці назад. Зваротная хваля наляцела на яго, пагражаючы і яго таксама аднесці ў мора, але ён нырнуў пад яе і такім чынам аслабіў напор, а потым адным мігам ухапіў чалавека і пабег да берага.
Але чалавек чамусьці не выпускаў з рук дошкі, чым значна перашкаджаў Мангу. У гэты момант новая хваля штурханула яго ў спіну. Ен кінуўся разам з ёю наперад і паваліўся на бераг, а на яго і чалавек з дошкай. Моцна ўдарыўся Манг, але нельга было на гэта звяртаць увагі. Трэба было спяшацца прапаўзці яшчэ крокі са два, каб не захапіла новая хваля і не аднесла назад. Ен паспрабаваў быў вырваць дошку з рук чалавека, але той так учапіўся, што адразу немагчыма было гэтага зрабіць. Манг вымушаны быў цягнуць яго далей разам з дошкай. І толькі на беразе з вялікім клопатам, ледзь не паламаўшы пальцы пацярпеўшага, удалося вырваць дошку з закасцянелых рук.
Тут толькі Манг убачыў, што гэта была маладая дзяўчына. Але яна была ў непрытомнасці, можа, нават нежывая, а Манг не ведаў, што з ёю рабіць. Тады ён узяў яе на рукі, аднёс пад дрэва і захінуў у скуру. Нельга сказаць, каб ёй было вельмі добра: дождж ішоў без перапынку, скура ахоўвала толькі частку цела, вада залівала ўсю дзяўчыну. Але больш Манг нічога не мог зрабіць.
Ен прысеў побач на карачкі і з цікавасцю разглядаў таямнічага, незвычайнага белага чалавека. Трэба сказаць праўду, што больш за ўсё яго зацікавілі ногі. Ен вельмі здзівіўся, што яны блакітнага колеру. Мокрыя тонкія панчохі так шчыльна абхіналі іх, што не відаць было аніводнай зморшчкі. Таму Манг і падумаў, што гэта цела мае такі колер. Маленькія чорныя бліскучыя туфлі з вострымі насамі таксама былі цікавымі. Манг нават дакрануўся да іх, каб пераканацца, што гэта такое.
Цёплая мяккая скура тым часам рабіла сваю справу: дзяўчына ўздрыганулася і нібы прастагнала. Манг абрадаваўся: значыцца, жывая! Потым з горла яе вырваўся ўздых, затым вада; дзяўчына заварушылася, яшчэ мацней застагнала і пачала дрыжаць, як у трасцы.
Манг і сам тросся ад холаду і вельмі шкадаваў, што няма сухога, цёплага прытулку.
Тады ён захацеў пашукаць, ці не знойдзецца які-небудзь больш утульны куток. Бура і дождж не спыняліся, але шэрань рабілася цямней: відаць, надыходзіў вечар. Манг хутка пабег да ўзвышшаў. Там, далей, відаць былі нават скалы. Ен бегаў узад і ўперад, заглядаў ва ўсе куткі, але нічога добрага не знаходзіў. І толькі варочаючыся назад, недалёка ад таго месца, дзе ён раней сядзеў, заўважыў больш-менш добры куток.