Шрифт:
Афіцэр, які сядзеў пры металічнай шафе, чытаў нейкія паперы і падняў на Забаву запытальны позірк. Забава мякка ўсміхнуўся і нахіліў галаву наперад.
— Таварыш, калі я не памыляюся, Марозаў?
— Так.
Забава ўздыхнуў, усміхнуўся яшчэ весялей і прыціскаючы правай рукой да сцягна парабелум, сказаў прыглушаным голасам:
— Прывітанне ад жонкі і дачкі. Расце дачушка, расце і хораша выгля- дае. па тату тужыць. Бацька таксама перадае прывітанне.
Цёмныя вочы афіцэра выказвалі незвычайнае здзіўленне — з нямым запытам упіліся ў аблічча Забавы. А той казаў яшчэ весялей, жмурачы халод- ныя, рашучыя вочы.
— У мяне лісточак для таварыша. Прасілі ўручыць.
— А дзе тав... — не скончыў слоў, — бачыў іх?
— Дзе?.. Таварыш неяк дзіўна пытае. Вядома, дзе. Акрамя лісточка я маю і іншыя даручэнні. ве-е-льмі цікавыя! Але я жадаў бы сам-насам, бо гэта нібы сакрэт. справы сямейныя. Калі таварыш мае час, дык мы прай- шліся б дзесьці...
Афіцэр, у званні камбата, нервова падняўся. Сабраў частку папер і зачы- ніў іх у сейфе. Рэшту папер схаваў у шуфлядах стала. Звярнуўся да аднаго з вайскоўцаў, якія сядзялі ля акна:
— Калі хто прыйдзе, дык вы, таварыш, задавольце. Альбо няхай прыхо- дзяць заўтра. У мяне пільная справа.
Той у адказ хітнуў галавой і, чытаючы нейкую кнігу, далей са смакам грыз аловак.
Выйшлі на вялікі двор, а адтуль сходамі ўгару на другі паверх камбат завёў Забаву ў кватэру, якая складалася з двух вялікіх прасторных, але без- густоўна мэбляваных пакояў.
— Садзіцеся, калі ласка — паказаў Забаву плеценае трысняговае крэсла.
Забава падаў яму запоўнены дробным почыркам аркуш паперы.
— Гэта ліст ад вашай жонкі.
Камбат сквапна схапіў працягнуты яму запэцканы аркуш паперы і, звёўшы бровы, чытаў дробны, невыразны почырк. Забава пільна ўзіраўся яму ў вочы. Указальны палец яго правай рукі ляжаў на спускавой скабе рэвальвера.
— Вы былі ў нас?
— Быў.
— У кватэры?
— Так. вы напэўна жадаеце ведаць некаторыя падрабязнасці? — усміх- нуўся Забава, адгадваючы думку камбата, які відавочна не верыў таму, што ён быў у кватэры яго бацькоў у Польшчы, асцерагаўся падману.
— Так. Даўно я не быў дома! Даўно.
— Кватэрка прыгожая. з параднага ўваходу чатыры пакоі. Бачыў ваш кабінет і адлітага з жалеза каня, на пісьмовым стале. І ваш замежны пашпарт, якім карысталіся пры царызме. Цікавіць мяне: што скажаце пра змест ліста?
— Тут пішуць, каб дапамог Вам у тым, чаго патрабуеце. Настойваюць на гэтым.
— Менавіта. Патрэбна мне пэўная інфармацыя. Ваенная. Спадар разумее?
— Адкуль я магу быць упэўненым, што спадар.
— Не чэкіст? — дакончыў Забава.
— Так, не чэкіст? — пацвердзіў камбат.
— А мая інфармацыя?.
— Той ягамосць, які быў у нас, мог быць злоўлены і.
— .І ўсё выдаць? Так? Не, я прысланы замест яго.
— Вы хутка арыентуецеся!
— Менавіта гэта сведчыць, што я не чэкіст. Ім уласнай арыентацыі мець нельга. Можа, прапануеце шклянку вады!
— Зараз.
Камбат выйшаў у суседні пакой і там забрынкаў шклянкамі. Забава імгненна са стоса кніг на стале выняў тоўсты сшытак. Разгарнуў яго і вылу- піў адзін аркуш такім чынам, каб пры карэнчыку засталася вузкая пало ска адарванай паперы. Неўзабаве камбат вярнуўся і падаў паўнюткую шклянку. Забава з неахвотай выпіў цёплую нясмачную ваду.
— Можа яшчэ?
— Не, дзякуй. Вернемся да нашай размовы. Мне важна, каб вы абса- лютна пераканаліся ў тым, што я — я, а не нейкі там чэкіст! — сказаў Забава. — Палічым, што дагэтуль ніякіх грахоў на сумленні спадар не мае. А калі б іх мелі, ЧК такімі метадамі не карысталася б, бо гэта магло б Вас спудзіць. Яно лагічна, так?. У выпадку падазрэння найперш пачалі б за вамі сачыць. Ці не так?
— Так.
— А калі б гутарка ішла пра штучны доказ вашай віны, хапіла б вось гэтай карткі. — Забава паказаў яму на толькі што вылуплены са сшытка аркуш паперы.
— Не разумею.
— Не разумееце? Дык глядзіце.
Забава выняў са стоса кніг сшытак і прымерыў выдраны ў ім аркуш.
— Падыходзіць? — спытаў з усмешкай.
— Так.
— Дык вось, я мог бы запоўніць гэты аркуш вядомай мне інфармацыяй, нібыта ад вас. Кватэру я ведаю. А калі далучыць да гэтага лісты з Польшчы, дык няўжо для Рэўтрыбунала патрэбныя лепшыя доказы вашай віны?
Камбат доўга дапытліва глядзеў у вочы Забавы, а потым уздыхнуў і ска- заў ціха:
— Добра. Рызыкну. Будзем гаварыць адкрыта.