Быкаў Васіль
Шрифт:
— Прыдраўся, нібы я ягоныя планкі сарваў. А я не бачыў у яго ніякіх планак. Ці былі хоць у яго якія планкі?
— Не ў планках справа.
Ігар налівае мне палову бакала.
— Ладна, чорт з ім! Хай вядзе. Давайце лепш вып’ем. А то пасадзяць яшчэ.
Эрна за сталом аж падскоквае і пляскае ў далоні.
— Ой, гэта здорава! Я буду табе насіць перадачы, Ігарочак! Мядовы месяц у турме.
— Паўмесяца, — кідае крайні ў чорным гарнітуры. — Пятнаццаць, болей не дадуць.
— Гледзячы чаго? Сутак ці год?
— Чорта з два — год!
Я ціха сяджу, як госць на чужым свяце, і пачынаю ўсміхацца. Мне добра. А яны нястрымна радуюцца чамусьці, як дзеці. Хоць, вядома, даўно ўжо не дзеці, асабліва Ігар. Рослы, рукасты, шырокай касці дзяцюк. I ўсё ж мне ў два разы болей, чым кожнаму з іх. Мы розныя пакаленні. Розны жыццёвы вопыт, адукацыя ды, мабыць, і адносіны да таго, што тут адбылося. I тым не менш, я іх разумею. Яны блізкія мне пазіцыяй. А гэта галоўнае.
— Ну, дык узялі! — Ігар паднімае бакал і, заўважыўшы маю нерашучасць, тлумачыць: — Ёсць маленькі повад: мы з Эрнай жэнімся.
— Вось як! Ну, віншую!
— Дзякуй! — Ён левай рукой лагодна прыгортвае да сябе нявесту. — У гадавіну Перамогі. Так сказаць, па сямейнай традыцыі. Як дзеці ваенных бацькоў. У Эрны — генерал-лейтэнант. У мяне — проста лейтэнант. Невялічкая розніца.
— Амаль ніякай, — устаўляе Эрна і нецярпліва прыгубляе бакал.
Я па справядлівасці ацэньваю дасціпнасць яе іроніі. Трапяткі, рухавы, нібы жывое срэбра, твар гэтай дзяўчыны тоіць столькі стрыманай гуллівасці, што аж не верыцца ў сур’ёзнасць іхняга намеру.
— А дзе ж… вашы бацькі-лейтэнанты? Ці вы без іх?
— На жаль, без іх, — коратка ўздыхае Ігар і, разліўшы ў бакалы рэшткі віна, сядае. — Лейтэнанты далёка. Яе пад Харкавам, мой у Дзямянску. На вечнай прапісцы.
У першы момант я не знаходжу, што адказаць. Гэта не весела. Гэта вельмі і вельмі нават журботна. Толькі сваю журбу яны, напэўна, даўно перажылі, і пасля паўхвіліннае паўзы Ігар паднімае бакал.
— Ну, дык салют!
— Ну што ж! За ваша шчасце, лейтэнанцкія дзеці! — кажу я.
Нешта тужліва-светлае шчымлівай добрасцю запаўняе мае пачуцці. На хвіліну я забываюся і на Сахно, і на Гарбацюка, і на ўсе мае сённяшнія турботы.
Усе за сталом патроху выпіваюць. Ігар адстаўляе бакал і нервова разгортвае цукерку.
— Толькі той дурань вечар сапсаваў. Усё ішло ладна…
— Нічога. Гэта яшчэ не самае горшае…
Аднак я не спраўляюся даказаць думку, як побач ускокваюць дзяўчаты.
— Вунь ідуць! Ідуць! Дзевачкі, два міліцыянеры! Адзін, глядзі, які бравы! Сімпацяга!
Па праходзе да нас сунецца Гарбацюк. За ім, трохі прыадстаўшы, са службовай важнасцю на тварах ідуць два міліцыянеры ў белых кіцелях і чырвоных фуражках. Пярэдні даволі пажылы ўжо, з маршчыністым тварам дзядзька, задні ж — сапраўды сімпатычны хлопец. Гарбацюк спыняецца ля нашага стала і паварочваецца да міліцыянераў.
— Вось, калі ласка! П’яныя. Нахабства, хуліганства і ўрэшце палітычныя выпады. Вунь той. I гэты ў чорным. Старшына міліцыі афіцыйна-бясстрасным позіркам акідвае ўсіх за сталом, аглядае бутэлькі, даўжэй затрымліваецца на мне.
— Так. Папрашу названых грамадзян прайсці ўслед за намі.
За сталом ускоквае Эрна. Устаюць дзяўчаты і хлопцы.
— А мы?
— Вы можаце заставацца.
— Не. Калі забіраць, дык усіх. Я Ігара аднаго не пушчу! — рэзка аб’яўляе Эрна.
Я таксама ўстаю.
— Усё ж яны — сведкі. Калі ўжо весці, дык разам.
Гарбацюк працінае мяне ненавісным позіркам.
— У сведкі вы не набівайцеся. Вы мне таксама адкажаце. За знявагу.
— Ах, за знявагу! Ну што ж! Я гатовы! Пайшлі!
Я першы выходжу з-за стала. За мной іншыя. Малодшы міліцыянер праходзіць наперад. Уздоўж сталоў мы ідзём да дзвярэй. З усіх бакоў да нас павяртаюцца людзі. Аднекуль чуецца:
— Дастукаліся!
— Хуліганнё!
— Туняядцы!
— Можа, валютчыкі!
Сцяўшы ў сабе няёмкасць, мы як найхутчэй праходзім каля швейцара, спускаемся па прыступках. Пярэдні міліцыянер услужліва расчыняе нам дзверы, ад якіх спалохана кідаецца жанчына. Дзяўчаты ззаду ціхенька пырскаюць смехам. Ігар, аднак, выдаўлівае на шчоках жаўлакі. Наогул, гэта не смешна.