Караткевіч Уладзімір Сямёнавіч
Шрифт:
Выйшла на тэрасу — нікога. Абложаны хмарамі, нібы ў мяшку, глуха стаяў загоршчынскі парк. Зарніцы сталі ярчэйшыя. Яны шугалі і шугалі. Гэта, напэўна, ад іх рабілася нясцерпнай трывога.
Майка абмінала палац. Злёгку храбусцеў пад нагамі жвір.
Ад пляцоўкі з арэлямі даляцеў голас Ядзечкі:
— Алеська! Дзе гэта ты знік? Хадзі да нас. Мы гайдаемся.
— Ну і добра, — сказаў Алесь. — Чаго гэта вы, як маленькія, з балю ды на арэлі? Сукенку памнеш.
— Алесік, даражэнькі, глядзі, якая ноч! Якія зарніцы! Толькі і гайдацца.
Зарыпелі ў цішыні канаты: відаць, Алесь моцна налёг нагамі на дошку арэляў.
Майка падышла зусім блізка. У гэты момант успыхнула зарніца, і дзяўчына ўбачыла Алеся, які ўзносіўся галавою проста ва ўспышку.
Ён, здавалася, быў вышэйшы за дрэвы, вышэйшы за слупы арэляў, вышэйшы за ўсё на зямлі.
Зноў успышка. І зноў ён высока. Ён адзін, бо Франс за ягонай спіною: відаць, уставаў на ніжняй кропцы плёту, штурхаючы чоўнік.
— Алесь! Алесь! Ну, ты проста як архангел! І галава ў хмарах! — крычаў Ядвіньчын голас.
— Архангел з рожкамі і хвосцікам, — смяшліва сказаў Мсціслаў.
Майка аперлася далонню на ствол ліпы. Сэрца ў яе падала ад адчування непапраўнасці таго, што сёння здарылася…
Зарніца рассекла цемру, і ў палахліва-яркім святле Майка ўбачыла, як аднекуль, з зарыва, падаў проста на яе чалавек з распрасцёртымі рукамі, пагрозліва цёмнымі вачніцамі і валасамі, што стаялі дыбарам над галавой.
— Глядзіце, — рыпенне ўплялося ў словы Франса: юнак, відаць, налёг на гальму, — Майка тут. Майка прыйшла.
— Сядзіш ты тут, Ядвінька, як квяціна ў крапіве, — сказала Майка.
— Гэта хто крапіва? Мы? — з пагрозай спытаў Франс.
Майка разумела, што ім з Мсціславам дрэнна. З неасэнсаванай варожасцю і за сябе, і за брата, і за Маеўскага яна адчувала, што Ядзечка дорага дала б, каб быць на арэлях удваіх з Алесем, што яна цягнецца да яго. А брату дрэнна. І Мсціславу з ягонымі сонечнымі вачыма — дрэнна. Ёй здавалася, што яна пакутуе галоўным чынам за іх.
І яшчэ яна ведала, што Мсціслаў даруе Алесю ненаўмысную крыўду. Проста таму, што любіць яго непарушнай братняй любоўю, таму, што ім, пастрыжным братам, ніколі нельга сварыцца. А Франс не даруе ніколі. І гэтая насцярожанасць можа пашкодзіць ёй як нішто.
— Злазь, Франс, — сказала яна. — Саступі мне, калі ласка.
— А я куды?
— Перайдзі да… Мсціслава.
Чырвоны сполах пракаціўся над пляцоўкай, і яна убачыла, што Алесь глядзіць на яе.
— Я злезу, — сказаў ён. — Гойдаць будзе Франс.
Ад скачка пад яго нагамі рыпнуў жвір.
— Вырашылі ўцячы? — амаль шэптам спытала яна. — Годны ўчынак. Спалохаліся маіх досціпаў?
— Не, Міхаліна… — таксама шэптам адказаў ён. — Проста…
І, падсадзіўшы яе, пайшоў прэч.
…Праз гадзіну яна стаяла ў тым самым цёмным кутку тэрасы і глядзела ў парк. Дождж злёгку спырснуў траву і кветкі, краем зачапіўшы Загоршчыну. Сполахі шугалі цяпер недзе далёка-далёка.
Пані Антаніда заўважыла Майку ля парэнчаў і падышла да яе.
— Ну што? Што з табой, дзяўчынка?
У Майкі перахапіла горла ад нечаканай пяшчоты гэтай жанчыны.
— Не ведаю… Але мне нешта так цяжка! Я такая няшчасная!
— Я разумею… Разумею… — і пяшчотна-тонкая рука яе лягла на Майчыну руку.
— Гэтага не трэба рабіць, дзяўчынка. У гэтым няма праўды… І ты нічога, нічога не зробіш…
— Чаму не зраблю? — з ноткай пратэсту спытала яна.
— Так… Такі ўжо закон, — і, усміхнуўшыся вінаватай усмешкай, пайшла.
… Майка ішла праз залу ў пакоі, сама не ведаючы, куды яна ідзе. Ля самага выхаду ў зімнюю лоджыю насустрач ёй трапіліся бацька і пан Юры. Пан Юры толькі ўсміхнуўся ёй.
— Малітва дзевы, — весела сказаў ён. — Вышэй галаву, панна Міхаліна.
Бацька адстаў ад яго і, дачакаўшыся, пакуль пан Юры аддаліцца, ціха сказаў дачцэ:
— Мы з ім трохі выпілі ў буфетнай… Яму непрыемна… Хаця ён і не кажа.
— Ах, бацька, што да гэтага мне? — нечакана страсна сказала яна.
— Не муч хлопца, — жорстка сказаў пан Яраш. — Не гуляй людзьмі ў гэтым доме. Трымай сябе, як належыць дзяўчыне. Не падабаецца, то і маўчы. Нібы ўзрадавалася, што можаш усё рабіць… А душа чалавека не ў чалавечай, яна — у божай руцэ.
Упершыню ў жыцці яна бачыла бацькаў гнеў.
— Больш ты сюды — ні нагой. Досыць мне сораму. І калі яшчэ ўбачу гэтыя твае гулі — паедзеш на Піншчыну, у Боева, матчыным пасагам упраўляць. Пад наглядам Тэклі.