Ол кндерде азыны баласы, Темірді кесі Теізбай би тірі болатын. Атасы Едігедей, кесі азыдай ел шулатан ер болмаанмен, жатып атар улыы, жаудан ашып тылар аылы бар кісі еді.

Кк Орда ханынан скер шыыпты дегенді естігеннен-а, ел билігі ауып бара жатан баласы Темірге аыл айтан. «білайырды алы скерін соыспен жее алмайсы, оны айламен алу керек. Жне шіктірмес шін арсы ниет крсетпеген жн» деген. Темір аталы сзге тотаан. Осы сзден кейін бкіл Алшын жаы ара теіз жаасы ырыма арай кшкен. Темір бес мы атты скермен, аптаан оспен жртында алан. за жер жріп, атты арасын алдырып келген ара Оспан Еділді ар жаында трып, білайыра баынбай жрген елді крген. Ат жалдап, сал салып бір тнде бергі жааа ткен. Біра бос жатан жрта кездескен. Блар ары бетке шыандарында Алшын, Жаалбайлы ауылдарыны бергі бетке тіп кеткенін білген. Ызаланан ара Оспан ат сауырын ратпай айтадан Еділге салан. Біра блар бергі бетке шыандарында кшкен ел Жайыа арай бет аланын аарды. Жайытан тіп ашындарды соына таы тсті. Тек осы арада ана ара Оспан батыр алдарында ел емес, скер екенін білді. зіні алдананын ан білайыр олы енді брынысынан да ызулана уды. Біра Темір скері жеткізбеді, аырында олар Нарын мына арай брылды. Сонда ана ара Оспан бл уаннан дым шыпайтынын тсінді. Амал жо кейін айтуа мжбр болды. Жолдаы кедей ауылдардан азын-аула жрдем алып, азып-тозып з жерлеріне жетті.

Темірді «мйізі шаыратай білайыр ханны кей батырлары Еділ, Жайыты крген. Одан не тты?» деп кекетіп жатаны да ара Оспанны осы стсіз жорыы еді. ара Оспанны: «Атыны жйріктігіне тым сене берме! Байа, Темір би, Жнібек ханны рыы білайырдікінен зын болып жрмесін!» дегені Темір биге «білайырдан ашып тыланыдай, Жнібектен ашып тыла алмайсы» деп кні брын сес крсетуі еді.

Темір би бл ызарды жасы сезінді. Сйтсе де рккірек кер мінезге салып оп-оай жеіле алысы келмеді. «Талас лі біткен жо» деген ишарат крсетіп, алдындаы амшыны бір озап ойды.

— білайыр ханны кезінде йсінні аты уанына жете алмайтын ары еді, енді хан Жнібекті тсында жал бітейін дегені ой.

Темір биді удай ащы тілі ара Оспанны менінен тіп кетті. «Бнысы білайыра ызмет істеп ештее ндіре алмап еді, йсін, енді Жнібекке жаынып тырып отырсы дегені ой!»

ара Оспан шарт жгініп отыра алды. амшысын озауды да мытып кетті.

— й, сен не малтады езіп отырсы. Маыт! Еліні ойын айтар Алшыннан бір л тумааны ма?

Мнысы Темір биге «сені баба Едіге Кк Ордадаы Маыт руынан шыан, Алшынны жоын жотайтын сені ы жо» дегені.

Жнібек абаын тйіп тнжырай алды. «Сз жо, Темір би з стемдігінен айырылып, Жнібекке Алшын руларын осысы келмейді. Кші асып басып алмаса, жуытпайды. Ел болып бір хана баынудан, з арамаындаы жртты зі билеп, а дегенін алыс, ара дегенін арыс еткізіп отыру — Темір биді арманы. Бл бізді е осал жеріміз. сіресе, алыста жатан рулар ырымыза оай кнбейді, сондытан да ананы, мынаны сылтау етіп Темір би де бірігуге арсы ірткі салып отыр. Біріккі келмесе «дай алдынан жарыласын!» деп уып шысам ба екен? Жо, йтуге болмайды. айткен кнде де Алшынны бгінгі кні ауа жайыланы жн емес. Блар кнбей алса, сынытан бтенні брі жады, зге рулар да олардан лгі алуы ммкін. Дауды аыла салып сабырлылыпен шешкен абзал».

Кенет ол басын ктеріп алды. Темірге тесіле арады.

— Баба Едіге бкіл Алтын Орданы тадырын ойлап еді. Сен бір Ноайлылытан аса алмай отырсы. Алшын елін арамаынан шыаруа жосы… Біра соныа Алшын кне ояр ма екен? з тадырын зі шешкісі келсе, жолын табар. Алшын айда болады, оны болаша крсетер. Ж, мені айтайын дегенім бл емес. Баса. Бізді жауымыз сен емессі — білайыр! Ата азыны бауыздаан сол білайырмен соысуа келесі жаз бес сан жауынгер бересі бе?

— Беремін!

— аланын кезінде крерміз.

Темір би Жнібекті бл салматы айтан сзіні ар жаында андай зіл жатанын жасы ты.

Бойын кенет бір ауіп билеп кетті. «И, Жнібек хан тбі дегеніне жетпей тотамайды. Сонда не боланы, бар азаты билемек те, біз бны лы болмапыз ба? Жо, Жнібек, ол ойыны сті келмес. арамаымыздаы елді біз де оп-оай бере оймаспыз. Саан лкен ханды керек болса, бізге кіші ханды керек! лі алдымызда талай шайас та, айас та болар!».

Дл осы кезде кншыыс жатан йындата шапан салт атты крінді. Жрт елегізе со жаа арады. Сйткенше болан жо, ара терге малынан, сліктей жаралан астындаы баран жйрігін Нра етегінде отыран Жнібек тобына тікелей салан шапыншы жігітті «Аттан! Аттан! Жау келіп алды!» — деген айайы шыты. Отырандар орындарынан рпиісіп трегелді.

— айдаы жау?!

— Кім келіп алды?!

Шапыншы — зын бойлы, мрты жаа тебіндеп келе жатан, ара торы бала жігіт, ентелей шауып келіп, астындаы атын зер тотатты. Екі бйірінен демін алып:

— Тасыр хан, — деді, — Кк Жыыл тсынан алы скер крінді. Беті осы Нраны аратзы. Басарып келе жатан білайырды лкен лы Шайх-Хайдар мен арашы баадур. Мінгендері кіле аалтеке, текежаумыт. Бастарындаы сесе бріктері азандай, мойындарында кіле кк темір алдаспан, олдарында кк темір найза. Мздай аруланан, тстері де суы, жрістері де суыт. Бие сауымындай мезгілде бл араа да жетіп алар.

Жнібекті трі де, даусы да згерген жо, деттегі байсалды алпымен:

— Шамасы анша адам екен? — деді.

— Мы аралы.

— Кк Жыылды ары абаында Керей мен Найманны тйелі олы бар емес пе еді, ттеп бере алмады ма екен? лде аналар аармай алды ма?

— Сйткен трізді. Блар Кк Жыылды теріскей жаындаы м арасындаы оба жолмен тіп кеткендей. Найман мен Керейді аланы кнгейлеу жатыр.

— Олара хабар бердідер ме?

— Мені серігім солара шапты.

Жнібек Ордасындаы зіне тн адамдарынан «Кзтосанны басында аза руларыны басшылары жиналып, бас осып, бір хана баынып, скер жинап, Тркістанды басып алма болып жатыр» деген хабарды естіген білайыр хан. аза рулары бас осатын кезде, бір тнде тек зіне ана баынатын, кіле шаш ал десе, бас алатын ыраы слжы Трікмен, Барлас, Маыт руларынан рылан он сан жігітін, бастыы лкен баласы Шайх-Хайдар мен е сенімді, ер жрек батыры Дарвиш-Хусаин арашыды Нраны аратзына аттандыран. Тек трікмен аалтекесі мен текежаумыт аттары ана те алатын мды жолдармен дабырсыз барып «Жнібек ханны клін ккке шырып, кеесін шап» деген.