Шамалы ел жайды срасаннан кейін, байаймын, жеешем

асханаа беттегісі бар. Жріп-труы те иын. Мен ешнрсені керегі

жо деп безектей бастадым. Ол отырды. Слден кейін отыра алмай,

таы тра бастады. Мен таы да отырсаызшы деп жатырмын.

– Не? Сен бала мені туалетке де шыармайсы ба?
– дері бар

ма.

Біз аамызбен кптен кріспегенбіз. Брін срап жатыр.

гімелесіп отырмыз. Бір кезде,

й, папасы! Шай дайын болды, келідер, - деді. Барды. Барса,

газа шай айнатан. Сол шай ойан ыдысты олымен ктере

алмай, маан: - Анау шайнекті стола келіп бер, - деді. Сйтсек, бос

ыдысты газа ойып, суды кружкамен тасыанын айты. Бкіл мірін

69

она ктумен ткізген кісі еді. Сондай адам жаныны абзалы

болан, мірі кішіпейілдікпен ткен жегеміз де бл дниемен

оштасыпты. Аамыз болса, за уаыт науастанан болатын-ды. Ол

кісіде жрегіні ыспасы бар-ды. уелі Алла, ала берді

дрігерлерді ерекше арауы, жбайыны жасы ктімі болса керек,

за мір сруіне кмектесті. Айтып отыран аамыз кімет мшесі

болан адам еді. «лы болса, кішік болды» дл зі болды. Баян

ше дейсіз ой, оушым. кесі Баянды кзі тірісінде алаан адамына

осуа ойлаан да. Баянны да алаан адамы бар екен. кесі соан

оспашы болып, тойын дрыстап ткізбекші болып жргенде,

машинаны атыысуынан аза табады болаша кйеу. Баян болса,

уде мыты ой деп, некеге трмай трып, атынас жасап ойса

керек. Уаыт жеткен со, артайан ке де дниеден айтады. й

болса, аланы дл ортасында; блмелерді саны да, сапасы да

ойдаыдай, 5 блмелі. Баян дниеге келмей транда, бл йде екі-

а адам ерлі-зайыпты – трса, азір де екі- а жан трып жатыр, яни

Баян мен оны з ызы.

Баянды дниеге келтірген ана бар. Ол Атырау жаында

біреумен трмыс ран. Ол жатан да ызды болан крінеді. Баян

да онан хабарсыз емес. Біра Баян оны трбиесін крмеген. Оан

екі жаы да айыпты емес. ыз анасы екі жата екі перзентіні

айсысымен бірге болуды жолын білмей, ар-сар болуда болса

керек. лкеніне орталыа келе ойса, кндерді кнінде жадай

алай болады деп ойланады. Кішісі болса, ана стін емді,

трбиесінде болды; мнда пия сыр жо.

Сонымен, кні бгінге дейін белгілі бір шешім жасалмаан-ды.

Осы табиатты сырына толы жетік емеспіз ой. Мені

байауымша, кейбір жаняларды, не жекелеген адамдарды мірі

зіні ткен тектеріні, рпатарыны мірі тріздес келетіндері

болады екен. Мына мір де соны бірі іспеттес.

мірден із-тзсіз кету деген лкен асірет. алайда болмасын

жолып тауып, із алдыран жн сияты. Біра сол ізді уаыт тіп

кетпей трып арастыру лзім. Жне де ол тсіл адамны

адамгершілік нормасынан аула болмааны жн. Срааным да жо,

срауа болмайды да ол сырды. Тек з болжауымен болжайсы да

оясы. Ол да дрыс шыар, бір жадайда кмілжіп отыраным –

Баянны іште жатан кезінде ана рсаыны сыртынан сезіндім. Ол

ана сбиді уызына тойдырып, мейірленіп иіскеді ме екен?!

Соы хабарым: Баян ол йді сатып, сол аладан бір блмелі

й алан – ды. Ешкіммен де байланыспайды. Сол мірін

білетіндерден арлана ма, алай? Сол Баян кесіз перзент тапан

жо-ау, біра осылмашы болан жігіті машина апатынан дние

салды емес пе. Дниеге келген ыза кесін кім дейді екен деп

ойлайсы. Баян болса кесін біледі, соны атында. Туу туралы

кулігінде анасы жааы дние салан жеешем, біра Баян кейін

зіні туан анасын білгендей: “отыз тістен шыан сз отыз рулы

70

елге тарайды” деп бір жатса, “Земля пользуется слухом” деген таы

бар. Сол Баянымыз азір 40–тан да тіп барады, жеке трады–ау.

Шіркін, мір деген біреуге ке де, біреуге тар!

Отты жылдар елесі.

Жатан жері жайлы болсын, Алпысбай!

Адам баласыны мірінде есінен шыпайтын ерекше

жолдастары болады. Соны алашысы кластас деп аталса, екіншісі

армиялы деп аталады. Мені Алпысбайым – ерекше, армиялы

деуден баса, майдандас, анды кйлек киіскен жолдас, не бір иын

кезеді бастап кешіріскен жолдас, туысаннан да арты санауа

болатын жолдас.

лы Отан соысы жылдары. 10\XII 1941 жылы Жааоран

ауданды байланыс торабында тнгі мезгілде кезекші сменада