Шрифт:
таырыпты мен брын алып ойыппын. Ол зі зерттегендерінен
маан ешнрсе бермеді. азан университетіне барып, .
Ибрагимовты юбилейіне де атысан екен. Ол жігіт тсіп оушы,
Лениндік степендиант екен. Жетекшім – ол кезде, филология
ылымдарыны кандидаты Зейнолла абдолов. Мал, жетекшім
іздеп тапаныма ризашылы білдірді. Жасаан жоспарыма да
келісті. Диплом жмысын бір айдай кн – тн отырып жаздым.
Болмаса да сап баа салып, М. уезовты «Абай жолын»
жазу тжірибесін пайдаландым, яни тарихи таырыпа роман
жазуда, ол кісі бкіл дние жзіндегі тарихи романдарды жазылу
жайын салыстыран екен.
Міне, шаршаанны кесін сонда крдім. Бірден кзге йнек
киіп шыа алдым. Кз деген ызарып, аштырмай алды. Содан
ондаан жыл кітапа да арай алмадым.
Осылай теселіп шыанымда, маан аспирантураны сынды
ой. Оан шама жо. Кім аражаттан кмектеседі? Бала – шаа
ше?! О, Шіркін! Сол кез мен 40 – а келген кезім екен ой!
Жасымнан жетім скен мені жілігімні майы таусыланы ма,
алай?! Енді оуа жарамаймын деппін ой. Сонда да болса,
стаздыты жаластырудамын. 1975 жылы аудан бойынша 850 –
дей малім бар. Ауданды «рмет татасында» оытушылардан
мені ана суретім тран кез. Мен мны з табысым ана екен
деймейін: мені стаздарымны, алым докторлар,
академиктерді маан берген, мені сусындатан жмысыны
нтижесі санаймын. Мен бірден оытушылыты 1975 ж. ноябрьді
басынан ( I тосан аяталысымен) тастап жібердім. Байаймын,
101
тапан табысым ремонтыма жететін трі жо: нерві тозан, енді
ауысуды алдына келгендеймін. Сонымен 7 жыл «Выслуги лет»
дегенге шытым. Сол кннен бастап, анайылап айтсам,
шынжырдан босанандай болдым.
21/VI – 1976 16:33
Денсаулыты бір жйеге тсіріп алан со, таы да кітапа
ілуге бастым. мір ткелдерін ааз бетіне тсіруге кштім.
Сйттім де, ешандай жанымнан оспастан болан жайларды
жазуа кірістім. Ол «Бастан кештім, кз крген» деген атпен
басталды да, бірнеше блімдерге: «Дрысы мен брысы»,
«Ілгерінді - кейінді», «рдастарды ылыы», “Тіршілікті
сыйы мен сыры» , « Ойа келген оралымдар,” “ неге
сз - рісі, негелі іс - ырысы» т.б. болып аталады.
Ой клекесі.
Ойды таяына сйеніп ткен адам.
Жары дниеге келген сбиде ой мселесі лі бола оймас
керек деп тсінемін. Дегенмен, ол дниеге келісімен – а, бір
нрсеге риза емес сияты; жылап туады, шыыран дауысы
басаларды шаттандырып жатады. Бл туралы бір ауыз леге
бкіл адам баласыны мірін сыйызып жазам адір
Мырзалиевке тазым етемін:
«Адам кліп тумайды, туа сала клмейді.
йренеді клуді, біра кліп лмейді.
Адам жылап туады, жатады жрт жбатып,
Жне жылап леді, згені де жылатып.
Жылайтыны туа сап – жамандар бар инайтын,
Жылайтыны лерде – жасылар бар имайтын».
Жаа туан сби жары дниеге йрене алмай, бл дние ана
рсаына араанда намаандытан жылап жатуы ммкін. Біра ол
сби сол дауысын саналы трде ойланып шыарып жатыр деуден
аулапын. Ой адам баласына сана сезім арылы келсе керек деймін.
Демек , сол ой адам баласына мына жаста келеді, жетіседі деп кесіп
айту да аатты болса керек. Ой адам баласына трбие арылы,
мір срген ортасына байланысты, мірді трлі – трлі сопатары
десе де болар, жолдары арылы, сіресе, жеке басына тскен
иыншылытары, арман – мддесі арылы келе ме деймін. Солай
болса, ойсыз адам болмаса керек. Ойсыз болу деген сз – жасы сз
емес. Олай болу аыл – есті кемдігі, яни адама тиісті асиеттерді
жетіспегендігі дер едім.
102
–
Сонда кез – келген адам ойды таяына сйене беруі
керек пе?! - Жо, олай деуге болмайды. Кпшілігінде аылдасары
бар, пікірлесері бар, ата – ананы трбиесін кргендерге ол тая
ажет бола бермесе керек.
азір жетпісті ырынан асып, яни екінші блігіне ауыссам да,
детте артайандар шінші ая орнына стайтын таяты стай
ойаным жо. Біра ойды таяын стааныма, сонымен
санасаныма кптеген уаыт болды. Мені мірім маан соны ажет
етті: Ата – ана трбиесін кргенім жо, жетімдікті зардабын бір