абысынын нсап:

– Мына жесіріді неге алмайсы? Мына жрт ку, жаа ана з

арызын айтып салды – деп, жрт алдында ду лкіге айналдырады.

Алдамаса, ішкені ас болмайды

Не екенін кім білсін, біреуді алдап, ызыына батпаса, кілі

кншімеуші еді. лде соны кейінгіге сз болсын деп істей ме екен

дейсі. Байболды Жмабайы деген алпыстан асып, жетпіске

таянан кісі болатын. зі сом денелі, диан кісі. Соны бір баласы

Нртазаны ызына йленген-ді. Нртаза ол жылдары колхозды

51

ойшысы. Жмабай рдасы Сдірл дегенмен бірігп, ел шетінен

огород егеді. Кз айы, егін піскен. Малшылар жайлаудан сыра келіп

жатан кез. Жмабай мен Сдірл остас, егіндеріні ішінен лашы

крке жасап алан. ауын аралап жріп, ыр бетінен бір ойды

жгері ішіне асадап кіргенін кре сала, жерден жеті азына

тапандай, лашыа кіріп, аау рдасына:

– анау жапты ар жаына бір абкен жгері ішіне кірді. Анау

мылтыты ал да, атып ал –дейді. Сдірл болса тездетіп, бпалап

барып, о жетеді-ау деген жерден жгеріні жеп жатыран ойды

басып салады. Жетіп барса, абкен емес, бір аса ой. Амалы жо,

бауыздап, сйретіп оса келеді. Сойып, етін ыдыса салып,

шыбынды ожылдатып, стіне бір апты жабады. Бір кезде асына

ит ерткен атты біреу: "Кім бар-ау?!-деп дауыстайды. Блар ос

ішінен кріп отыр, н жо. Екінші рет дауыстаанда, сырта Жмабай

шыады.Слемдесіп болан со, йіні жанына тастап кеткен бір

аса ойыны ізі осылай шыанын айтып, крдідер ме деп

срайды.

– Жо, кргеніміз жо-дейді Жмабай да.

Ары жре бергенінде, жааы мал сойылан жерден аралар ду етіп

шады. Барса, мал сойылан, ішек-арны жатыр. Нртаза таырап:-

Мынау не нрсе?-дегенде,Жмабай сасалатап, абкен екен

деп,мына Ске атан екен, яттымыз-дейді. Содан ыдыстаы етті

апа салып, дасына гертеді. Нртаза дасына ойды басын,

шамалы етін алдырып кетеді. Бл жадайды сзден сз шыып

Сдірл айтып еді.Осындаы аты аталандарды брі де бл

кндері дниеден ткен. Нртазаны йіні егіс маына кшіп

келгенін дасы білмеген екен. Алдауды да, ойнауды да млшерін

байамаса, ята кездестіруі ммкін екен, оушым. Бл аиат болан

іс еді.

Тоанды бзушы болма!

1995жылды жаз айы екен-ау. йді асында Шермаанбет (Шерман)

деген ініміз кптен бері кпе ауруымен аурып жретін. Соны анда-

санда кілін срап трушы едім.Бір баранымда:"Тжі атты ауырып

алыпты,білдііз бе?-"-деді. –Жо ашан?-дедім.

– Осыдан оншаты кн брын, тіпті барлы туыстарын шаырып,

Бізді тымымыз кп ауырмаушы еді, - деп – дниеден тіп кетсем,

маан ренжіген уаыттары болса, кешідер, менде ондай жадай

болан болса, кештім! – деп, бала – шаа, аайындарымен оштасан

крінеді. Маан келгендер осыны айтады – деді. Кнде мны кілін

сраушылар келіп жататын.

Сонымен, естісімен Тжінікіне барсам, тсекті жасылап трып

салдыран, стіндегі киімі де, тсегі де аппа. Азып та алыпты,

дуала арап теріс айналып жатып алан.

– Ассалаумликум! – деп, кіріп келдім. Зора имылдап, маан арай

бет брды.

52

– Не бл жатыс?! ыс ктіді!!! Тоанды бзушы болма! – деп, атты

дауыс шыардым да, жайасып отырдым. Екеуіміз де ндемей,

кішкене отырды. Байаймын, мені айтан сзіме ренжімеген.

Науастанан адамны ні бсе шыады ой, жайлап отырып,

ауіптенгенін баян етті. Брындары дауысы ша – ша шыушы еді,

ол жо. Уаытым боланда кілін срап жрдім. Туір де болып, ауыл

арасы шаыран жерлерге барып та жруші еді.Мен оныс аударып

кшкеннен со, зі айтандай, бір кні тнде жадайы болмай,

дниемен оштасып кетіпті, бата жасады.

атарымыз жыл сайын сирей бастады, лкендер дниеден тіп,

лкендік бізге жетті.

Ырзалы білдіру

Дауылбайды йтресі деген рдасымыз лы Отан соысынан

бір аяынан жараланып, аса йтре атанан еді. Кісіге азары жо,

момым жігіт еді. Соыс аяталмай – а ерте оралан екен. Дйсенкл

дегенмен жбайласан. Бар боланы бір л перзенті бар, одан немере

сйді. Біра йелі зінен брын ліп, рі жесірлікті, рі мгедекті

зардабын шекті. анны ысымы деген науаса шалдыып, ыбыр