керек еді. Ел ішінде осыны алып алуды жолы

арастырылады. “Ел лаы елу” деген сз бар, брыны

уланан сада оынан лмей аланды жазан адам туралы сз

болады. Соны іздеп табады.Енді аяына улы о тигенге адамды

алып келгенде, емші аяты кесу керек, кеспесе у тарап, денесі

бзылады, леді дейді. Ол скери басшы оан кнбейді. Сол

кезде емші осындай жадайдан улананды емдегенін айтанда,

анау соны алып алан сен бе еді деп, емшіні жазырып,

амауа алдыран екен. Сол емші амауда отыра береді.

мірінде жазып жрген мол дрігерлік кітабы бар екен. лі елге

тарала оймаса керек. Кім білсін, оны неге таратпай жргенін.

Сол емші лу халіне келеді.

амауда отыран блмені есігін аады. Кзетшілер келіп,

дретке шыасы ба десе, жо, шыпаймын. Мені ешкімге

айтпаан белгісіз днием бар еді. Мен лу алдында трмын.

Сол дниемді сендер алып, пайдаа жаратындар. Ол – бізді

йде текшеде тр, кітап. Сонда дниедегі ауруларды трлері

109

оан олданылатын ем туралы жазылан дейді. Кзетшілер

мынау ашайын деп тр екен деп тыдамайды. Таы есікті

аады. Таы сол сз. Кзетшілер ойланып трып, ой мынау,

айда барады, жруге де жарамайды деп, айдап отырып йіне

келсе, емшіні кемпірі пешті алдында от жаа алмай брісіп

отыр. бден алжыан екен. Келген жмыстарын айтып, кітапты

срайды. Сйтсе, сол кітапты кнде кемпір от жауа тамызды

жасайды екен. Кітапты екі – а параы алан екен. Сол

дрігерлік кітапты кім Лпан алан екі параын ана оыдым

ой, менен де ткен емшілер болан ой деген екен.

7) Бл гіме мен ертеректе минералды су (минводы)

демалысына емделуге баран кезімде есіткенім. Атырау

(Гурьев) облысты па, алалы па атару комитетіні бастыы

оымысты, білімді кісі екен. йелі – орыс. Бала дегеннен

жалыз ыз. Ол болса Ленинградтта (Санкт – Петербургта)

оып, сонда жмыста екен. Жаз айында йін ш рылысшыа

ремонтатады. Бірнеше кн (крделі ремонт) блар осында

болады. й иесі трмысты кісі екен, оны інісі Атбеде лкен

ызметкер крінеді: енді орыс йелді ойы бзылады:

«кндерді кнінде мына байлы , мына й кімге алады?»

деген ой жанын жегідей жей береді. Ойлана – ойлана, кйеуіні

кзін жойысы келеді. йді жндеп болан со, рысшылармен

келісіп, бір кндері тнде лтіруді делеседі де, лтіртеді. лім

кімнен боланы белгісіз. йелі атты айыа бленген. Жасы

бастыына елі де, туыстары да аралы айыда. Атбедегі

бауырлары да жиналан. анша дегенмен, басшы адам,

жаназасын шыарып болып, лкен митинг жасалады. Митингіде

туан інісі орысша сйлеп трып, аасыны лімін «Шайт!» деп

айалап жібереді. алан орыстар бл не деп таырап та

алып, бл не сз деп срасып жатады.лген лді,жерледі, іс

бітті. Жо іс бітпепті . За ызметкерлері астыртын іздеу

жмысын жргізе береді екен. ш жыл ткен. Бір кні кешкілік

асханада ш адам маса ішкілік стінде рысып алады. Блар

баяы ш рылысшы екен. Сыртынан тыдаушы да алмай

жреді – екен. Ол жпыны киім киген , ол да маса, ол да сол

асханада алан алдыты жен жрсе керек.

– Сен лесті кп алды ! Маан тиістіні бермеді!- деген сз

айтылып алады. Керегі де сол еді. Тергеу барысында жалдамалы

жендетер де, ара жрек смпайы жалдаушы йел де сталады .

8) Мынау гімені варианты ртрлі жазылып тр. Бріні де

айтатын сол – бала, іште келген бала. Арабтар мен монолдарды

жауласуында арабтарды ел басшысы Аби Малих Бахадурды

Глсара деген йелі ттындармен осыла ола тседі. Ішінде алты

айлы бала бар. Монолды ел басшысы Нехнур некелеп алмашы

боланда, Глсара іштегісін тууа, содан со осылуа рсат алады.

Туады да. л туады, атын Тимучин ояды. Бала ер жетеді, абілеті,

110

аыл-ой, кші басалардан арты. лерінде анасы Глсара

Тимучинге «Шыыс» деген ат ояды, болан жадайды жасырмай

айтады. «Шыыс» - араб сзі, азаша – «Пк таза» деген ой ым

дейді мені оыанымда.

9) Тіпті шапса да, ота салса да, атса да лмейтін жын-перілерді

жаны зімен бірге болмайды екен, жаны баса жата саталады екен

деген ертегілерде де айтылып жр ой. Сол жанны айда екені

сыры айтылып, аырында, табылады, лтіріледі.