Шрифт:
— А што маці сказала?
— А маці ўбачыла вынік экзекуцыі і кажа: "Не дзіцёнак, а гун нейкі. Вандал дзікі". А мне было добра: нікога трэцяга між намі. Ды і яна… Пяшчота яе была пасля гэтага асабліва ласкавай. I вочы… здзіўлена-ўважныя.
— У яе якога колеру валасы?
— Як у мяне.
— Значыцца, цёмна-блакітныя… Няўжо ты раўнівы?
— Ды не. Пасля гэтага я ніколі нікога не раўнаваў так, як яе.
— Я люблю яе, — сказала яна.
— I я. Я люблю яе і цябе… Любі мяне хоць трошкі.
— Я нічога не ўмею рабіць напалову, — ціха сказала яна.
Запанавала маўчанне з яго бязгучнымі пацалункамі.
— Слухай, — нейкім дзіўным глухім голасам сказала яна, — калі я памру — ты будзеш памятаць мяне?
— Не смей, дурненькая мая, — сказаў ён.
— А я абавязкова. Нават там. I я згубіла два месяцы!
— Маўчы, не трэба, — маліў ён.
— Бачыш, я ўвесь час памятала пра цябе. Хацела, каб табе было добра. Не хацела, каб ты не помніў мяне вось так.
Каб не чуць гэтых слоў, не адчуваць боязі за яе, ён закрыў ёй рот сваімі вуснамі, прыціснуў да сябе, як нешта самае дарагое, што вось-вось страціш, і забыўся ў пацалунках і зіхоткіх іскрах месяца, якія былі вакол.
…Потым, праз сон, ён адчуў лёгкія пацалункі, якімі яна асыпала яго рукі і плечы.
— Уставай, уставай, любы. Скора пачне днець.
Ён расплюшчыў вочы. Пакой тануў у паўцемры. Абліччы глядзелі са сцен не такія, як вечарам, і ў сэрцы была заспакоенасць і пяшчота, як быццам пачыналася новае жыццё. Святло месяца перапаўзло ў кут ля акна. Іскры гарэлі толькі ў самым кутку верхняй шыбы.
— Стой, не цалуй маіх плячэй.
— А я не магу.
— Праўда, я добрая гаспадыня?
— Не магу. Потым…
Святло знікла. Яны выпілі віно і каву на краі ложка… У пярэдняй яна, разгладжваючы рукой паліто на яго грудзях, сказала:
— Ну вось. Як быццам ты муж і я цябе праводжу на работу.
— I так будзе заўсёды.
Яна схіліла твар.
— Так… заўсёды.
Андрэй глядзеў на яе. Такая кранаюча маленькая стаяла яна перад ім, такая каханая ў гэтым сваім халаціку, што ён тоўста абняў яе праз паліто, і ўся яна схавалася ў яго абдоймах.
Гэта было так, як ніколі, і таму ён стаў перад ёю на калені, прыціскаючы да сябе, і схаваў твар у цёплай тканіне. Яна ўзяла яго за скроні:
— Устань з каленяў, мілы. Прашу цябе, вельмі.
— Табе не падабаецца?
— Вельмі. Але не трэба… Не ляжы ў нагах. Табе нельга ляжаць ля ног.
Узняўшыся, ён зноў схаваў яе ў абдымках. Яна вызвалілася, амаль непрытомная.
– Ідзі, дарагі, ідзі. Бог з табой.
…На вуліцы неба сапраўды ставала бэзавым. Рыпеў пад нагамі снег. Першы тралейбус гулка прайшоў па вуліцы. Андрэй адчуваў сябе такім шчасліва-спустошаным і адначасова такім моцным, што скатаў сняжок і зашпурнуў яго да чацвёртага паверха.
— Эх, лёгкі. А то б і да неба…
Яму хацелася спяваць і здавалася, што гэта зусім не зіма, не снег, а белыя мятуліцы-эфемерыяды абляпілі ранішнюю халаднаватую зямлю. І на гэтай зямлі было ўсё: нават цёплая пара, што валіла з дзвярэй метро.
Р а з д з е л XXI
Сустрэліся перад самым ад'ездам. Яна сказала Андрэю, каб ён чакаў яе ў вестыбюлі гістарычнай бібліятэкі ў сем гадзін вечара. I ён з'явіўся і чакаў, вытрымліваючы цікаўныя позіркі дзяўчат і гардэробшчыц. Здзекуючыся, ён называў сябе ў думках Ленскім, Крэцьенам дэ Труа, Вертэрам, але падсвядома адчуваў, што так яно і ёсць, што тое, што блакітнае сяйва вакол, звязала яго з гэтай жанчынай нябачнымі повязямі, мацней якіх не было нічога.
Яна прыйшла не з бібліятэкі — яна і не была там, і ў вачах яе стаяла кранаючая блізкасць да яго і адначасова быццам засаромленасць нечым. Яны пайшлі завулачкамі старой Масквы. Стаяла адліга, вуліцы танулі ў асабліва сіняй цемры першых гадзін зімовай ночы.
Шляхі абаіх ужо з заўтрашняга дня, і на цэлых паўтара месяца, разыходзіліся. Яго чакалі снягі, сум і ўтрапёная праца, сапраўдны бой, у якім ён павінен будзе выйграць яе, ды яшчэ страшэнная трывога за тое, небяспечнае, што яе чакала. Ён верыў у лепшае, але задушыць гэтую трывогу не мог.
І ад гэтага, акрамя звычайнага болю разлукі, быў яшчэ нейкі вышэйшы боль, падобны на прадчуванне разлукі вечнай. Андрэй гнаў гэтую думку, але ўсё адно яму — і ёй таксама — здавалася, што з усім, на што яны глядзяць, яны развітваюцца назаўсёды: вось сёння ёсць, а заўтра не будзе.
Таму і горад ляжаў перад імі ледзь расталы, з агнямі на голым лёдзе, змрочны.
— Заўтра? — спытаў ён.
— Заўтра.
— Барані вас маё каханне.
— Калi штосьцi i ўтрымае мяне ў жыццi — дык гэта.