…Уся цёплая, яна ляжала ў яго абдымках. Рукі лашчылі яго галаву. А ён у нямой і бясконцай удзячнасці цалаваў гэтыя рукі, і яны, ды яшчэ грудзі, уздрыгвалі пад яго пацалункамі. I яму здавалася, што гэтага больш ніколі не будзе, і таму ён спяшаўся.

— Ніколі ні з кім? — шэптам спытала яна.

— Ніколі.

— I я ніколі. Слухай таямніцу.

— Ну.

— У мяне агіда да мужчын. Яны занадта многага хочуць.

— А я?

— Ты не. Ты заўсёды робіш тое і так, як я хачу.

Цалавала яго. Кароткія пацалункі ў куточкі вуснаў і ў плечы, ад якіх яму хацелася плакаць, як юнаку.

Ён не ведаў, колькі мінула гадзін, але ён з захапленнем і болем адчуваў, як сплывае час. Быццам жадаючы абараніць яе ад цемры, ён трымаў яе ўсю моцнымі далонямі, як апошнюю надзею сваю. I яна, як разумеючы гэта, супакойвалася. Уздыхнула, прынікаючы да яго. Андрэй убачыў, як, дрыжучы, пачалі змяжацца яе веі. I тады ён прыпаў вуснамі да яе скроні — зусім блізка, каб яна адчула цёплы подых і заснула, як гэта робяць дзеці.

I яна заснула. Абапёршыся на руку, ён доўга глядзеў на яе. Гадзіннік мякка прабіў дзве. Блакітнае месячнае сяйва падала на закінуты, з выразам смяротнай мукі і шчасця, твар спячай.

Ён глядзеў доўга. Ірына ледзь чутна прастагнала ў сне. I тады яму здалося раптам, што яна памірае. У жаху ён прынік вуснамі да яе рукі, і адразу гэтая рука сутаргава працягнулася да яго і супакоілася, дакрануўшыся да яго грудзей.

— Дзякуй богу, — сказала яна. — Мне прыснілася, што гэта сон.

Яна змежыла вочы:

— Мне падабаецца, як ты робіш са мною. Калі мне лепей за ўсё — мне здаецца, гэтаму не будзе канца… Сэрца разрываецца, як у птушкі над морам… Ад радасці… А бераг бачны, але бясконца далёка… Пацалуй мяне. Тут. Я вельмі кахаю цябе.

Ён пацалаваў, правёў вуснамі ніжэй і прынік там, дзе шыя пераходзіць у грудзі, да ямкі.

— Тут жыве душа, — сказаў ён. — Вось я дакранаюся да яе вуснамі.

— Трымай іх лепей каля майго рота, каб часам яна не вырвалася, калі ты…

Гэта было нейкім насланнём. Пакой пачынаў круціцца, а потым знік некуды, і ўсё запаланіла срэбнае месячнае святло.

— У цябе зараз месяц быў паўсюль? — спытала яна.

— Паўсюль.

— I пакой знік? I ўсё было срэбным?

— Усё было срэбным.

Яна ўздыхнула:

— Усё срэбнае-срэбнае. Я памірала тройчы.

— I я.

— Нашто ты так?

— Я баяўся хоць на хвіліну выпусціць цябе з рук. Баяўся, што знікнеш.

— Вось як гэта, — шапнула яна. — І падумаць толькі, што так позна…

Ён схіліўся над ёю і дакрануўся вуснамі да яе дрыготкіх вей. Веі былі мокрыя.

— Цябе павінны вельмі любіць, — сказала яна. — Я ніколі не чула, каб нехта пра кагось гаварыў з такой пяшчотай, як пра цябе… Некалькі чалавек… А твой Яніс так хваляваўся, што запаліў цыгарэту з фільтрам не з таго канца… Сказаў, што адзіны чалавек, з якім я буду вельмі шчаслівай, — гэта ты. Ён любіць цябе. Напэўна, як усе.

— Мяне многія не любяць.

— Жанчыны. Тыя, што не з табой. Гэта нічога. Усё адно знойдуцца для цябе лепшыя, чым я.

— Нашто ты мучыш мяне, — казаў ён, цалуючы яе. — Лепшых не будзе.

— З цябе збудзецца паэт. I я, калі дажыву да старасці, буду радавацца.

— Я ім буду… Калі ты будзеш са мной. Тады ў мяне на ўсё хопіць сілы…

— Ты стаў лепшы. Раней у вершах была гэткая венявіцінаўская незасмучанасць, а зараз мора пачуццяў. Яго баішся… Як і ў жыцці. Вось тут.

У забыцці ён вадзіў шчакою па яе абліччы і грудзях:

— Ты прыўкрасная. Каб ты толькі была са мной. Я быў бы табе вельмі верны, вельмі пяшчотны… да канца.

— Я ведаю. Жанчыны заўсёды ведаюць, што іх чакае з мужчынам. Толькі часам ашукваюць сябе… З табою — я ведаю…

— А мяне не ведаеш?

— Я ведаю. Вясной, калі растане снег, — першая песня жаўранка. Яшчэ непрыгожая, яшчэ нязвонкая, але яна — першая… Жаўранак ты мой.

Лепей за яе вочы нічога не было на свеце.

— Так лёгка мне, светла, — бы ў забыццi казала яна.

I раптам прыўзнялася.

— Абяцай мне, што ніколі не здымеш са сценкі майго падарунка.

— Абяцаю.

— Я табе падару, рэпрадукцыю «Венеры» Бацічэлі. Усе кажуць, што гэта я… Праўда ж, гэта можна?.. Што б ні здарылася потым — гэта ж толькі фрагмент карціны.

— Добра… А ты ведаеш, на каго падобны я?

— Не.

— Хлапчук з карціны Пінтурык'ё. У дзяцінстве зусім быў падобны. У нас да вайны вісела гравюра з гэтай карціны. Гэта быў мой асабісты вораг. Я яго бачыць не мог і чыніў яму розныя паскудствы. Маці ўсміхалася: "Дурнік. Вы ж падобныя…" А мне дзяліць увагу з нейкай пачварай — вышэй сіл было… I вось я, калі нікога не было, зняў гравюру са сценкі і ўчыніў над ёй літаральнае аўтадафе: спачатку чвартаваў, а потым спаліў.