Якимович Алексей Николаевич
Шрифт:
Пан Бадзей заківаў галавою. Цікава, што паэт Карней папросіць у яго за свае вершыкі? Проста так не прывык чытаць. Мабыць, мы сёння і хвастоў ад селядцоў не ўбачым.
Трэба й вам яго любіць, Трэба й вам ім даражыць. Не бурчаць і не спрачацца, А прыязна ўсміхацца. Вось і я ўсю ноч стараўся, Калі верш пісаць узяўся. Але ўсё-ткі напісаў, Ад душы вам прачытаў.— Ура паэту Карнею! — загарлапаніў пан Бадзей.
— Ура-а!.. — падхапілі стражнікі.
І ў нашай калоне найбольш старанныя закрычалі:
— Ура-а!..
Паэт Карней паднёс да вачэй хусцінку.
— Дарагія мае! Суайчыннікі! Цяпер пра сваё жыццё раскажу, сваю біяграфію вам абмалюю.
Памятаю сябе, калі яшчэ быў немаўляткам. Усе дзеці плачуць як прыйдзецца. А я плакаў па-асабліваму, у рыфму. Пасля сваімі ножкамі патупацеў. І таксама пачаў хадзіць не так, як усе, а ў рыфму.
— А яму някепска жывецца. У рыфму, — заўважыў Пятрусь.
— Неўзабаве першы верш напісаў і на ўвесь горад праславіўся. Нялёгка пісаць вершы. Асабліва цяжка рыфму падабраць. Не верыце? Падбярыце рыфму да слоў «гэй, гэй, гэй».
Здзівіў нас паэт Карней. Немаўляткам у рыфму плакаў, вучыўся хадзіць у рыфму. А цяпер просіць, каб да слоў «гэй, гэй, гэй» рыфму падабралі. З гэтых жа слоў пачынаецца карацелька, якая на прафілакторыі. Кожны нявольнік яе бачыў.
— Ну, што? Цяжка падабраць рыфму? — сказаў паэт Карней. — Вершы складаць — не тварыкі сонцу падстаўляць.
— Не бойся ты чарцей, — гукнуў Пятрусь.
— Вельмі кепска, — скрывіўся паэт Карней. Не даспадобы, што Пятрусь рыфму падабраў.
Яму думаецца, што мы з каменнага веку.
— Няхай жыве Карней, — крыкнуў каратканогі.
Паэт Карней увесь засвяціўся.
— А гэта някепска.
Вельмі захацелася мне, каб ён горкую пілюлю праглынуў. Фанабэрыцца. Стаіць, як певень. Калі б было пер'е, то распусціў бы. Што ж зрабіць? Абазваць? Непрыгожа. А калі верш пра яго скласці, каб пачынаўся з гэтых «гэй, гэй, гэй»? Зноў скрывіцца. Трэба скласці, трэба. Ага, нешта рыфмуецца… Зараз паскачаш.
Я падняў угору руку, як у школе ў час урока.
— Можна мне рыфму падабраць?
— Паспрабуй.
— Я верш прачытаю.
— Паспрабуй. Папасмяёмся.
Я выйшаў з калоны і на ўвесь голас, каб усе чулі, пачаў:
Гэй! Гэй! Гэй! Паэт Карней, Над вершам не пацей…Я прыпыніўся, каб перадыхнуць, а Пятрусь нечакана гукнуў:
— Лаві курэй!
Паэт Карней вытрашчыў вочы так, што, я думаў, яны вылезуць. Пасля як тупне нагою!
— Мяне сам народны цар Іванка паважае! А тут… А гэтыя…
Да ягонага пляча дакрануўся рукою пан Бадзей.
— Не хвалюйцеся. Мы вас усе паважаем. Гэтыя ў мяне і застогнуць, і заенчаць. Я на іх даўно зуб тачу.
Кажа спакойна, а сам свідруе нас вачыма. Вочы халодныя-халодныя.
— Хлопчыкі, падыдзіце да мяне. Бліжэй. Мы з Петрусём выйшлі з калоны.
— Гонару ў вас многа. Саўка вам на вушка нашэптвае, падбухторвае. Саўка з таго свету, падыдзі сюды! — загадаў пан Бадзей.
— Я яго выведу, — гыркнуў стражнік Сіні Нос. Краечкам вока я заўважыў, што ён схапіў Саўку за плячо, штурхнуў. Саўка, не стрымаўшыся, упаў. Пятрусь узяў яго за руку, дапамог устаць, прамовіў:
— Не бойся, Саўка.
Пан Бадзей з нянавісцю глянуў на нас.
— Гонару многа? Вытрыце ручкамі мае боты. Прызначаю вас выціральшчыкамі маіх ботаў.
Хоча ў гразь утаптаць. Перад усімі. Не дачакаешся. Можаш біць, можаш забіваць.
— Доўга чакаць? Вытрыце. Беленькімі ручкамі.
— Я выт'у, — падаў голас Саўка. — Пан Бадзей, дазвольце мне. Яны не ўмеюць.
Добрая душа Саўка. З-за нас перад гэтым будзе на каленях поўзаць.
— Саўка, не трэба, — сказаў я. І пан Бадзей сказаў:
— Не трэба, Саўка з таго свету. Для цябе што-небудзь іншае прыдумаю. Няхай яны вытруць. Чым аўчыну больш камечаць, тым яна лепшая.
— Выцірайце! — усклікнуў паэт Карней.
Аж падскоквае ад нецярпення. Чакае нашай ганьбы. Не дачакаешся. Не станем выціраць. Ты, калі б прыйшлося, выціраў бы, на каленях поўзаў.
— Вытраце. Пастаўлю на сваім, — працадзіў праз зубы пан Бадзей.