10. Павук ганарыцца, калі зловіць муху; нехта ганарыцца, калі падстрэліць зайца, іншы - калі зловіць сеткаю маленькую рыбку, яшчэ іншы - калі пераможа дзікага вяпрука, а нехта - мядзьведзя, а хто - Сарматаў. Але ці ня будуць усе яны разбойнікамі, калі ты толькі добра разьбярэшся ў іхных галоўных замерах?

11. Здабудзь·сабе спосаб разважаньня, каб дарогаю якога бачыць, як усе рэчы зьіначваюцца адна ў другую, і стала думай пра гэта і практыкуйся ў гэтай частцы філязофіі. Бо нічога іншага не ўспамагае гэтак у напрамку ўзьнёслага настрою. Гэтакі чалавек ужо скінуў з сябе цела, і пад уплывам думкі аб тым, як мала часу засталося да таго мамэнту, калі ён пакіне ўсё гэта, выбыўшы зь ліку людзей, суцэльна аддаўшыся справядлівасьці ў сваіх уласных дзеяньнях і натуры Цэлага ўва ўсім іншым. Ашто іншыя кажуць пра яго, або думаюць, ці як яны адносяцца да яго - аб гэтым ён ніяк не клапоціцца, задавальняючыся толькі ажыцьцяўленьнем справядлівасьці ў сваіх сучасных учынках і любасьцю да свае справы; ён адмовіўся ад усіх клопатаў і нікчэмных імкненьняў і не жадае нічога, апрача таго, каб няўхільна выконваць права і ў гэтым няўхільным выкананьні ісьці за Богам.

12. Дзеля чаго патрэбны здагады, калі ты маеш магчымасьць даведацца, што трэба зрабіць? Калі ты ведаеш, дык захоўваючы дабразычлівасьць, ідзі наперад па гэтай дарозе, ня схіляючы ў бок, а калі ня ведаеш, дык спыніся і запрасі на нараду лепшых людзей. Калі ты спаткаеш на гэтым шляху якія-небудзь перашкоды, дык ідзі наперад, бяручы пад увагу наяўныя абставіны і трымаючыся таго, што ўважаў справядлівым. Бо-ж дасягненьне яго зьяўляецца найлепшым, а ўхіленьне ад яго - найгоршым. Той, хто ўва ўсім слухае розум, ня мітусьлівы і адначасна дзейны, вясёлы і ўраўнаважаны.

13. Прачнуўшыся, зараз-жа запытай сябе: Ці тычыцца гэта цябе, калі хто-небудзь іншы робіць што-небудзь справядлівае і слушнае?
– Не, ня тычыцца.

Ці не забыў ты яшчэ, што гэта за людзі, якія з гэтакаю павагаю выказваюць іншым пахвалу і ганьбу, на ложу, за сталом, што яны робяць, ад чаго ўхіляюцца, да чаго імкнуцца, што яны крадуць, каго абіраюць, ня пры дапамозе рук і ног, але найболей каштоўнаю сваею часткаю, якая пры жаданьні магла-б даць жыцьцё вернасьці, скромнасьці, праўдзе, праву, добраму гэнію.

14. Чалавек, адукаваны і сьціплы, зьвяртаецца да ўсёдаючае і ўсёадбіраючае назад натуры са словамі: Дай, што ты хочаш, і вазьмі назад, што ты хочаш. І гаворыць ён гэтак не з прычыны рызыкі, але з прычына пакоры перад натураю і, праяўляючы прыхільнасьць да яе.

15. Ня шмат ужо засталося часу. Жыві, быццам на ўзвышшы. Бо-ж усяроўна, жыць тут ці там, калі чалавек усюды ў сьвеце, як у Месьце. Няхай людзі ўбачаць і пазнаюць у табе сапраўднага чалавека, які жыве ў адпаведнасьці да вымаганьняў натуры. Калі ім стане неўмагату, няхай забіваюць. Бо гэта ляпей, чымся жыць, як усе жывуць.

16. Не раздабэрваць-жа ўвесь час пра тое, якім добрым чалавек павінен быць, пара ўжо і стацца ім.

17. Заўсёды думай пра вечнасьць у яе суцэльнасьці, і аб сутнасьці ў яе цэлым, і аб тым, што кажная асобная рэч у параўнаньні з сутнасьцю - малое зерне; у параўнаньні з часам - паварот бура.

18. Затрымліваючыся ў думцы над кажным асобным прадметам, уяўляй яго ўжо ў раскладзеным выглядзе, прайшоўшым стан зьіначаньня, быццам у спарахненьні ці расьцярушаньні, або засуджаным на нейкую сьмерць.

19. Падумай, якімі людзі зьяўляюцца, калі ядуць, сьпяць, спалучаюцца, апаражняюцца і г. д., а тады, якія яны, калі хочуць паказацца вялікімі панамі, задаюцца, ці гневаюцца і шчодра сыплюць дакоры з вышыні, са свае здадуманае велічы. Але яшчэ нядаўна колькі зь іх было нявольнікамі і за што; і неўзабаве, падумай, у якіх абставінах яны знойдуцца?

20. Гэта для дабра кажнае рэчы, што сусьветная натура прыносіць кажнай зь іх. І гэта для яе дабра ў тым часе, калі натура прыносіць.

21. Зямля любіць дождж; любіць яго гэтаксама і важны этэр. Сусьвет любіць тварыць тое, што павінна ўзьнікнуць. Затым, я кажу сусьвету: Я люблю тое, што любіш і ты. Ці-ж не гаворыцца наагул: Той і гэтай рэчы люба тое і гэтае.

22. Або ты жывеш тут - і да гэтага жыцьця ты ўжо прызвычаіўся, або ты адыходзіш у іншае месца, у сузгоднасьці з тваім жаданьнем, або - паміраеш, і тваё служэньне скончылася. Гэтым вычэрпваецца ўсё. Затым, будзь спакойным.

23. Для цябе заўсёды павінна быць зразумела, што гэты кавалачак зямлі нічым ня розьніцца ад іншых, і што тыя, што жывуць на ім, адчуваюць тое самае, што адчуваюць і тыя, што жывуць на вяршыне гары, ці на беразе мора, ці яшчэ дзе-небудзь. І ты згодзішся з тым, што Плятон кажа: Жыць у межах меставых сьценаў, тое самае, што жыць на гары ў будцы пастуха.

24. Чым зьяўляецца для мяне мой кіруючы пачатак? І кім я яго цяперака раблю? І зь якою мэтаю цяпер я ўжываю яго? Ёсьць-жа ён нічым, калі ідзе пра зразуменьне? Ці не адхіліўся ён і адыйшоў ад грамадзкага жыцьця? Ёсьць-жа ён зьлітаваны і злучаны з бедным целам да такое ступені, што рухаецца разам зь ім?

25. Той, хто хаваецца ад уладара - уцякач. Уладарыць-жа права, і ўцякач той, хто нарушае права. Але і той, хто ў адчаі, гневаецца, баіцца, не жадае чаго-небудзь з таго, што адбылося, што адбываецца, ці мае адбыцца, дзякуючы ладу, які ўстанавіў валадар сусьвету, які зьяўляецца правам, што вызначае кажнаму тое, што яму належыцца. Затым, і той уцякач, хто баіцца, хто ў адчаі, ці гневаецца.