деп ,срап жатанын есітуші едім. Оан: “онбаймын,- деп, жауап

54

берілуі керек екен. “онамын” десе, некесін молда имайды

екен.Солай болан болуы керек, неке ию стінде берілген уде-

жауап армиядаы берілетін ант сияты зады болса керек. Талай бірге

жрін, оната болып, сол жерде жата кетсе тн ішінде оянса болды,

йіне тайын беретін бір жаын, рі туысым, рі шкелесім болды. Сол

шкелесім бар, мен бар, таы да замандас ініміз бар бірге болды.

Мен болсам сол “Аамен” тату болмадым: ктере алмаймын, шып

тсемін. Сондытан да онымен онша дос емеспін. Дегенмен, онымен

дос болмасам да, достарымны кіліне арап; талй –талай иналан

уаытым болан –ды. Тн ортасы ауын кеткен. Анау екеуі кемеліне

келген. Біра аыл – есі дрыс, анааттаан. й егесі: “ Жата

салыдар, ерте – а барарсыдар” , - деді. Ал мені шкелесімні

деті “с йысы болатын – ды.”. Сол “ с йысы” келін алан.

Жатуа келістім. Тсек салынды. Ананы озамаыз, оянса, жатпайды.

Мен айттым й егесіне: “ оянса, кетіп алады. Мны ая киімін

жасырып ояйы” - дедім. Солай жасады та. – алтасына жай

аламмен анытама жаз – деп, - мазмнын айтып отырдым. й егесі

жазып отыр : “Анытама. Берілді осы анытаа Т. Б. – ге , себебі бл

жолдас тнгі саат 12-ге дейін Б. Ш. – ны йінде болды. Осыны

анатап, анытама беруші Б. Ш.” – деп, олын ойып, шалбарыны

алтасына салып ойды. Бір кезде біреу мені жастыымды ктереді.

Мен тк білмегенсіп жатырмын. Біраздан кейін есік алдындаы иттер

ре бастады. асымдаы тетелесімді сипалап іздесем, жо. й иесін

оята ойып, кетіп аланын айттым. Ертеіне сске тсте йіне барса,

енді ана тран екен. йелі бізді кріп, сылылдап клкіге басты.

Кйеуі йіне келген кезде:"Саат неше болды?"-десе,-саат он бір-

депті. Оны кеткен кезі таы тртті кезі еді. Ал ананы жауабы

анытамаа дл келіп тр ой. йелі кйеуіні орамалын ауыстырайын

деп, алтасына ол салса, бір ааз орала шыады. Ол-анытама жне

де мрсіз,жай арындашпен жазылан."Осындай анытама да

адамды орап алады екен-ау"-деп, кейде есіме аламын. Осы

кшелесім ауылды кеесті хатшысы болып транда, армиядаы

маан ауынны абыынан жасаан мрмен(былшитып, жазуы

білінбейді) анытама жіберген. Мен соны арасында отпускамен

келіп (XI-1945), біржола ауылда алып едім. Мынау анытамам соан

арымтаа жараса игі еді, оушым.

ылкпірден лау

1953-54 жылды іші болуы керек. Кндізді зінде зора тетін

канала салынан шпал басалда болатын. Асыанда, не ерінгенде

сол жерден те салатындар болушы еді. рине, ол кндізгі мезгілде.

араы кезде ту деген-лкен"батырлы". "Отызыда орда бзбаса

, ырыда ыр аса алмайсы " дейді аза маалында. Шіркінні

жасы сол отызды ішінде кезі екен-а! "Апамбет"деген бір таама

тойып алса керек. Сол кні ана киген жаа костюмі де бар екен.

Шамасы, соны жуды ма екен, айдам. Тнні екінші жартысы болан

кез. з йіне арай жрсе, бл басалдасыз-а, кпір арылы баруы

55

керек еді,ол олай жасамаан. Осы туста имас досы болатын. Соан

туралап туді кздесе керек. Та алдында осы іспеттес біреу, кілді

болса керек, ыылдап ндетіп бара жатса , суды шетінде бірдее

шолпылдаандай болады.Бл каналды суы толы еді ой, азайан

болса, ішінде балы шолпылдауы керек еді ой деп, жаындап келсе,

адам ба, баса бірдее ме жиекке тырмысады. Сырта шыа бере,

кайтадан суа сырып кетіп, кейде сгіп те алады. Таы тырмысады,

таы солай. Байаса, адам. – Бл кім? – деп тіл атады сырттаы

ыылдаан кілді. Жауап атуа шамасы жо, олын созып: “Тарт”

дейді судаысы. зі де осылып тсе жаздап, судан шыарады.

Судан шыанны иегі иегіне тимей, дір – дір етеді: Анау з жнімен

кете барады. Судан шыан “батыр” йіне баруа ыайсызданып,

діттеп келе жатан жолдасыны йіне келіп жайасады. Ертеіне тс

кезінде сол йден киініп, зі йіне келеді. Ол кезде, байс, крі

шешесі бар еді. “Байс – ау!стідегі мынауы кімдікі?! – деп

таыранады. “Кешегі киген жаа костюмі айда? – дейді. “Батырда”

н жо. Бір – екі кн ткен со, “ Жуылан” костюм батпаы атан,

бктетілген кйінде йінде жатанын анасы креді. Не десін, анасы