бйымтайымды итке тастамай, осыдан бір ибрат алар ма деген

масатпен, жааы, асыып, ашан крсеткенше абыржауымны

себебі сол шыар деп тжырымдадым. Енді біреулер білгенін біреуге

йретпей, зімен крге ала кетушілер де болады екен. Ел болан

со, р трлі болады екен. Мысалы, атбегі, сбегі сиятыларда бл

пия болады екен.

Бізді елде бір орыс болды. Біз оны “Федор Евсеевич” деуші

едік. Аты – жні де солай еді. Киім тігуші те шебер адам. Ісмерлігін

йретпей – а кетті - ау; зімен бірге ары дниеге алып кетті:

маскнем неме аратан лді.

Ал, жазушы Асар Томаанбетов, зі айтандай, 72 перзент

келтіріп, 7 рет “Мать героиня” болуы керек еді, ондай ата алмаса да,

перзенттерін беріп кетті. Соны бір жрнаы осы мені шежіреме де

енді (“ыз зату”леі).

Білгенін жасыру, йретпеу, перзентін, бйымтайын жасыруды

мен пасы дер едім. Біреу: “Ер кісі де туады ма?” – депті. Оан: - И,

туады, - депті, - екіншісі.

112

Сол туаны емес пе, Асекені ( Асар Томаанбетовті).

Кездесуде ол кісі р ебегін ббегім деп санайды екен. 72 рет

толаттым дегенін з аузынан есітіп едім. Ал, кні бойы ораытып

айта алмай отыраным, з атамыз туралы шежіре жобасы еді. Кейбір

перзент нзіктеу келеді ой, ол ата-анасына кп байланысты.

Сол сияты мені де бйымтайым нзіктеу болса керек. Оушы

ауымым, байап стаыз, бір жерін жазым ыла крмеіз. Перзентім

7 айлы шала болса, 40 кн тымаа салып, матаа орап, кереге

басына іліп оюа да тура келер, кешірііз.

Блай деп жатыраным – карт ла лкендер дниеден

ертеректе тіп кеткен. азіргі кейінгі буындар, мені тстастарым,

ткеннен хабары кем, тіпті, жеті атасын да білмейтіндері мол.

ыпша шежіресі туралы млімет жоты асы. Оны ішінде Блты

тармаы осы сыр бойына тарихи жадайды тлкегімен келіп алан

жайы таы бар. Бл сол сыр бойындаылар жайлы ана млімет.

Сондытан да жетілмеген деп отырмын. Оушы ауымны ішінен

толытыратыны, кемшілігін жндейтіні болса, оан уанамын.

Шымкент аласында тратын Сарыпбеков Нрали інімні

хабарын есітіп (бл да шежіремен айналысушы), кездестім. Блты

ыпшаты ішінде ызылшекпені екен. Інісі барды тынысы бар

дегендей, шаршап жргенімде, жиан-тергенімді тгел олына табыс

еттім. лі де жинаудамыз. Енді жары круі де за болмаса керек.

Наурыз, 2002 ж.

Ой елегіне салыызшы.

алталыны алтасы толан аыл мен билік

“А шаштыны брі асаал емес”

(Халы маалы)

“Аяз би” ертегісін оымааныыз кем де кем болар. Сол Аяз би

кім еді, билікке алай жетті жне оны халы не шін армандааны

бріізге млім болар. Сол халы арманы, асааны бола ма деп

ойлаушы едік ой бір замандарда.

– Аыздаы Аяз би адамнан орушы ма еді?

– Жо. Халы оны адір ттатын, сыйлайтын. Ондай ел басарушы

болса, одан арты адамзатта адірменді жан болмас еді.

Адам баласы жаралалы бір-біріне деген астанды, ызаныш,

бсекелестік тынатын емес. айта оып, білім алып, мдениетті

болды деген сайын, ділетсіздікті, улы-смдыты кзі де

ашылып, “демократия” дегенді ран ылып, аузымызды айара

ашып, іс жзіне келгенде, брін де жекелеген кісілерді лын

марлыына жедірудеміз. Сзге келгенде шешен, иуын

113

иыстырып, ізін білдірмей, брін де тып-типыл, кедір-бдырыны

брін татайдай етеді, "демократияа" жедіреді. Осылай

етушілерді басшысы да, остаушысы да, жинаталан тобы да бар.

– Олар кімдер?

– Оны басында ел басарушы отыр да, тірегінде жатаушы

жаымпаздары бар. Жілікті майлы басын сорушылар. Ал олара

арсы шыа ойандар кездесе ойса, оны жмыстан тайдыруды

дісі мол-а. Сондытан да, іштей сезгенімен, "Кш азандай

айнайды, кресуге дрмен жо" болып ала беруге тура келеді.

Кресіп кр, алай жеер екесі. Сондайларды "заказной" лімге

душар боландары да бар.

Аылшынны философы рі саясатшысы Эдмунд Берг:

"Жамандыты стемдік алуы шін жасы адамдарды рекетсіз

отыруыны зі жеткілікті"-депті ой. араызшы, бір кезде "Семей-

Нивада"озалысын Олжас Слейменов бастап еді, Арал мселесін