Шрифт:
2002 й.
Мана энди чаламулла талабани вазирликка ишга олишяпти. Хатира опадан кўпам хафа бўлмадим. Бу воеадан катта сабо олдим, айсидир маънода ўсишимга ам шу сабаб бўлди. Энг асосийси, ёлон эртами-кечми фош бўлишини ватида тушуниб етдим. Ёлонни ичингда салаб, ачондир ошкор бўлишидан ўриб яшагандан кўра, илмишингга яраша ўша заоти жазо олган яхширо экан. Бошида ФВВ формасида, гувономамни кўтариб Хатира опанинг олдига бормочи бўлиб юрдим. «Мана, ким бўлганимни бир кўриб ўйинг…», —дегим келарди. Ват ўтиб, менинг келажагимга айнан Хатира опа туртки берганини тан олдим. Устознинг олдига анчадан кейин бордим. Нималарга эришганимни гапириб бердим. Лекин субатимиз умуман боша оангда бўлди.
ФВВ матбуот хизматида. «амчи» махсус идирув-утарув бошармаси фаолияти аида репортаж тасвирга олиняпти.
У ватда эса мендан бахтли одам йў эди. амма орзуларим ушала бошлаган, олдинда мени омадли парвоз кутаётгандек эди.
Бу шиддатли парвоз тўиз йил давом этди. Шун-ча йил ар битта икир-чикирга эътибор берадиган, талабчан перфекционистнинг ўл остида жонимни бериб, байрам, дам олиш нималигини билмай ишладим. Ё аммасини ойил илиб ўясан, ёки умуман керагинг йў. Ўшанда бир нарсани сезганман – ўзимга душман орттиришга уста эканман. Бу «фазилатим»дан умр бўйи утулолмадим.
Бир йил ичида ФВВнинг ахборот тизимини яхшигина ўзлаштириб олдим. Мендан доим янги оялар айнаб чиар ва улар Парпиевга маъул келарди. Муими, мен бу ояларни рўёбга чиара олардим. Лекин кимдир ишимга аралашса чидолмасдим, вазир ўринбосарлари билан тенгма-тенг гаплашар эдим. Бир йилда ишини ойил илиб бажарадиган мутахассис деб исоблай бошладим ўзимни. изии, менинг еч ким билан ишим бўлмаса ам, атрофдагилар нимагадир нуул менинг ишимга аралашар эди. Бу худди ош пишириш учун ошпаз чаириб ўйиб, кейин унинг тепасида туриб, «гуручини кам сопсан, ёни кўп уйворибсан» дегандек гап. Индамай, ўзига ўйиб бер, олдин ошни дамласин, ўхшата олмаса, ана ундан кейин танид ил! Йў, мен бир иш илсам, амма бурнини суиши шарт! Бунга чидолмасдим, шунинг учун Комил Алламжоновни бетгачопар, ўжар деб билишарди. Бир амо ёки танти бўлсам ам майли экан, аммо мен ишимни ойиллатиб бажарардим! амма менинг «сурбетлигим» сабабини идира бошлади.
атто укуматдагилар ам ўйлашиб гаплашадиган, унча-мунчани яинига йўлатмайдиган, камгап, одамови Парпиев нима учун боласи тенги бу йигитчани етаклаб юрганини еч ким тушунмасди. Олдинига ФВВга ишга олди, кейин Божхона ўмитасига, ундан кейин Соли хизматига. Бу боланинг нимасига ишонади? ариндоши экани ани! арабсизки, бу бола генералнинг жияни экан, шунинг учун уни кўтар-кўтар иляпти, деган миш-мишлар таралди. Бу гапларга михдай далил ам топилди, Парпиев – андижонлик, отаси Марилондан. Менинг бобом ам асли фароналик. Демак, амаки-жиянмиз! Водийда амма бир-бирига ариндош, бегонаси йў.
Аслида генералнинг ишончига кирганимнинг сабаби оддий. У жуда аттиўл эди. Ёлонни, хатони кечириши ийин, сохталикни ёмон кўрарди. Менинг адашишга аим йў эди. У на шахсий аётим, на бўш ватим бўлишини тан олар, ўзи ам тинимсиз ишлар, бошаларни ам тиндирмасди. Мен ам худди шундай ишлардим. ила олмайман, ўлимдан келмайди, чарчадим, уйга, ойимнинг олдига боргим келяпти, дейишим мумкин эмасди. Унинг ишончини олашим шарт эди. Буйруларини сўзсиз бажарардим, эътироз билдирмасдим, эринчолик илмасдим. Ботир Раматович профессионал ходимларнинг адрига етарди. Шундай ишлаганим, доим унга ёадиган натижани бера олганим учун ам мени бир ташкилотдан иккинчисига ўзи билан олиб юрар эди. Унга «жиян» эканимни кейинро, «Узметроном»даги8 маоладан билди.
Ишонч менатнинг орасидан, садоат эса яхши ва адолатли муносабат туфайли келади. Лекин буни кўпчилик тушунмайди. Одамлар фаат ариндошларга ора илиш мумкин деб ўйлашади.
Парпиев ФВВдан кетганидан кейин мен ам у ерда узо ишламадим. Лекин бу ташкилотнинг ахборот хизмати савиясини айнан мен янги босичга кўтардим, деб ўйлайман.
У пайтда одамлар ФВВ аида еч нима билмасди, умуман, утарувчилар борлигидан ам бехабар эди.
Бошарма бошлии полковник Эргаш Икромов тозаликка катта эътибор берарди. У бошармага кириб келганида овли чиннидай бўлиши, кабинетида исири тутатилиши шарт эди. Идора овлисига ар куни сув сепиб, супуриб ўйилар, утарув машиналари яралаб, бирор марта ишлатилмаган техника яп-янгилигича турарди.Бошида ишимиз кўзга кўриниши учун олдин бўлиб ўтган воеаларни саналаштириб, тасвирга олдик. Худди кинолардагидек, «жароатланган» айдовчиларнинг юзига он ўрнига кетчуп суртиларди. Сув тошинлари, ёнинларни ўув машларига ўхшатиб уюштирдик. ФВВ андай ишлаётганини кўрсатиш учун бу арамонликларни эфирга бердик. Кейинчалик жойларга камера билан бориб, фавулодда вазиятларни жонли тарзда суратга оладиган бўлдик.
Кўрсатув оммалашиб, одамлар утарув хизматининг 050 раамига ўниро ила бошлади. утарувчиларнинг ўли ўлига тегмасди: лифтда амалиб олганлар борми, удуа тушиб кетган мушук борми…
Эсимда, бир киши «Жемчуг»9 дўкони тепасидаги уйнинг тўизинчи аватидан ўзини ташламочи бўлибди. Турли хизмат вакиллари етиб келди, утарувчилар уни зўра тўхтатиб олишди. «Одам аётга бир марта келади, али аммаси зўр бўлади» деб, яхши гапириб, худди Америка киноларидагидек роса тўрт соат насиат илишди. Охири амаллаб кўндиришди. Пастга тушганида эса кетига боплаб тепиб, сўкиб-сўкиб, ўз жонига асд илгани учун жиннихонага юборишди. У шунча одамнинг тўрт соат ватини ўирлаганди!