Шрифт:
Кўпинча утарувчиларни авария бўлган жойларга, машина ичида олиб кетган одамларни чиариб олиш учун чаиртиришар эди. Биз бу вазиятларни эфирда кўрсата бошладик. Орада ДАН ходимларининг камчиликларини ам гапириб ўтадиган бўлдик. У пайтда ФВВга вазир илиб Бахтиёр Субанов тайинланган эди. Олдин Ички Ишлар вазири ўринбосари лавозимида ДАН соасини назорат илган Субанов худди соби амкасбларидан ўч олаётгандек бўлиб олди.
Вазир Матбуот хизмати бошлии лавозимига ўзининг одамини ўйди. Янги рабарим менга эфирда ўлим олатларини кўрсатишни ва ИИВни танид илишни таилади.
Мен эса «хўп» деб, барибир ўз билганимдан олмадим. Нимани лозим топсам, эфирга беравердим. Бу ИИВ вазири Алматовга тегиб кетибди. «Сенинг кўрсатувларингни деб, ИИВнинг бошида калтак синди, Президент аппаратидан гап эшитишди», – дейишарди менга. Тошкент шаар ИИБга Алламжоновнинг овозини ўчириш буюрилди. «ИИБдагилар чўнта-гингга наша ташлаб ўйиб, аматмочи», – деган гап улоимга етиб келди. Одатда яхшиликча кўнмайдиганларни шундай жазолашарди.
Бир куни эрталаб ишга келсам, атроф тўла милиция, Алламжоновни идиришяпти. Яна жанжалнинг уясига тушиб олдим. Ўшанда мени полковник Икромов имоя илиб, утариб олди, шу боланинг аёти барбод бўлмасин, деди. Шундан кейин бир ой уйдан чимай ўриб ўтирдим. ДАН ходимлари ар куни айдовчимни тўхтатиб, майда-чуйда айб топиб, бошини отиришарди.
ФВВда олган биринчи маошимни амкасб акахонларим билан «ювиб» йў илганмиз. Уйга обориб, ойимга кўрсатаман деб шунча кутган пулимни амтоволаримга ичириб юборганман. «Шар»нинг10 пастидаги кафеда жой айтиб ўйишган экан, биринчи ойлигим зиёфатга кетган. Уйга арзимаган уч-тўрт сўмни кўтариб келганман.
Иккинчи ойлигим ам худди шунаа илиб авога совурилди. Ёши катта, азамат икки арбийга нима ам дея олардим?
Кейинги гал айёрлик илдим. Пулимни энг охирида, аммадан кейин берасиз, деб кассир опа билан келишиб ўйдим. Ойлигимни олдиму аройиб бошлиларим, оайниларим мени тутиб олмасидан уйга араб очдим.
2005-2006 йй.
Парпиев Давлат соли ўмитаси раиси лавозимини эгаллаганида унинг биринчи ўринбосари Эркин Файзиевич Гадоев эди. Ислом Абдуаниевич «бўлиб ташла ва укмронлик ил» деган сиёсатни олиб борар, вазир ўринбосарлари рабарига нисбатан доим киши билмас оппозицияда бўларди. Каримов шу йўл билан ўзига керакли маълумотни йиан бўлиши мумкин, лекин бу нарса жамоавий ишни ўлдирар, фаат ички фитналарни келтириб чиарарди. Тизим иерархияси бўйича ар бир ходим кимнингдир одами эди: Парпиевнинг одами, Гадоевнинг одами, Азимовнинг одами… Бунаа шароитда ишни бошариш учун рабар ўз тактикасига эга бўлиши керак. Парпиев соли ўмитасига ўтганида аммага ишдан бўшаш аида ариза ёзишни таклиф илди. Янги жамоа тузишини айтди. амма ариза ёзди. Кейин Ботир Раматович хотиржам ўтириб, бўлаётган ўнироларни, ким ким учун илтимос илиб чианини ёзиб олди ва кучлар тасимотининг тўли жадвалига эга бўлди. ойилмисиз?
Парпиев берган амма топшириларни унинг ўринбосари ўша заоти йўа чиариши мени доим айрон олдирарди. Мен – «Парпиевнинг одами» бу пайтда ДС матбуот хизматида ишлардим.
– Нимага олдимга кираверасан? Нима кераги бор шуни? – бирор таклиф, андайдир зарур иш билан хонасига кирсам, Гадоев ар сафар норози бўлиб кутиб оларди. Ёрдам беришни хаёлига келтирмасди.
Мустаилликнинг ўн олти йиллигига баишлаб махсус альбом чиарадиган бўлдик. Соли соасида эришилган амма ютуларни, янгилик ва ўзгариш-
ларни кўрсатмочи эдик. Ишчи гуру тузилди. Бош жавобгар менман, лекин еч андай ваколатим йў. Яъни, югур-югур иласан, ахборот тўплайсан, одамлардан статистика маълумотларини йиишга аракат иласан, аммо амма сенга эшикни кўрсатиб юборади, биров гапингга уло солмайди, мабодо маълумот беришса ам, бир тийинга иммат бўлади.
Парпиевнинг олдига кирдим. Китоб деярли тайёр, баъзи маълумотлар етишмаётган эди, холос.
– Китобни тезро чиаринглар! Яин кунларда Президентга кўрсатаман, – деди у. Кейин Гадоевга ўниро илиб, менга ёрдам беришни топширди. Телефонда ўринбосарнинг «Хўп!» дегани эшитилди.
ДСнинг навбатдаги коллегия йиилишида.
Гадоевнинг олдига кирдим.
– аердан олдинг бу гапни? Тўрт кунда китоб тайёр бўлармиш! Ким тўрт кунда китоб чиараркан?!
– Эркин Файзиевич, китоб деярли тайёр, менга фаат…
Менга нима кераклигини Гадоев эшитиб ам ўтирмади, ар доимгидай жавраб-жавраб насиатини бошлади. Хуллас, маълумот ололмадим.
Икки ўт орасида олдим. Рабарлар-ку кейин бир-бири билан келишиб ам кетар, ўртада айбсиз айбдор мен бўламан. Кичкина одам бўлсам…
Очии, ўриб кетдим. Ўзимни икки каттакон китнинг ўртасида мажаланиб, овози чимайдиган майда баличадек ис илдим. Парпиевнинг бир хислати бор эди, еч ачон еч нимани эсидан чиармасди. Айтган иши илиняптими, йўми – ар соатда текшириб турарди. ар сўраганида «Ишлаяпмиз», дейман, лекин аслида еч нарса илинмаётган эди.
Яна абулига киришга мажбур бўлдим.
– Ботир Раматович, китобни ватида топшира олмайман. Эркин Файзиевич уришиб, кабинетидан айдаб солди. Бекорчи иш билан шуулланма, деди. Нима илай?