Ремарк Эрих Мария
Шрифт:
Мы пазіралі парачцы ўслед.
— Рашучы чалавек! — сказаў я. — Адрамантаваў машыну, ажаніўся — малайчына!
— І праўда, — сказаў Кёстэр. — Ён яшчэ парадуецца з яе.
Толькі яны завярнулі за рог, як Готфрыд раз'юшыўся.
— Ты што, Робі, зусім звіхнуўся? Правароніць такую магчымасць! Гэта ж была задача для першакласніка!
— Унтэр-афіцэр Ленц! — адказаў я. — Падцягніце жывот, калі размаўляеце са старшым! Што я — прыхільнік дваяжонства, каб аддаваць машыну замуж двойчы?
Трэба было бачыць, як аслупянеў Готфрыд. Вочы ў яго сталі па талеры кожнае.
— Не жартуй са святынямі, — прамямліў ён.
Не звяртаючы на яго ўвагі, я загаварыў з Кёстэрам.
— Ота, развітвайся з нашым дзіцем — «кадзілакам». Ён ужо не наш. З гэтага часу ён будзе надаваць бляску аддзелу, дзе прадаюцца споднікі. Будзем спадзявацца, што яго там чакае шчаслівая доля. Не такая гераічная, як у нас, затое — больш надзейная.
Я дастаў чэк. Ленц як не разваліўся на часткі.
— Не можа быць! І ўжо аплочаны? — хрыпата прашаптаў ён.
— А як вы думалі, жаўтароцікі? — спытаў я і памахаў чэкам. — Гадайце — колькі.
— Чатыры! — крыкнуў Ленц, заплюшчыўшы вочы.
— Чатыры з паловай, — сказаў Кёстэр.
— Пяць! — крыкнуў ад калонкі Юп.
— Пяць з паловай, — адрэзаў я.
Ленц выхапіў чэк у мяне з рук.
— Немагчыма! Пэўна, не аплоціць!
— Пан Ленц, — сказаў я з пачуццём годнасці, — чэк настолькі надзейны, наколькі ненадзейны вы. У майго сябра Блюменталя хопіць грошай на дваццаць такіх чэкаў. Гэта мой сябра — вы разумееце? Заўтра ўвечары я буду есці ў яго фаршыраванага шчупака. Бярыце прыклад! Пасябраваць, атрымаць задатак і быць запрошаным на вячэру! Вось як трэба прадаваць! Так, цяпер вольна! — Готфрыд з цяжкасцю прыходзіў да памяці. Але ён не здаваўся.
— Дапамаглі мая аб'ява і амулет!
Я падаў яму яго медаль.
— Забяры сваю сабачую бірку. Я пра яе і забыўся.
— Ты прадаў выдатна, Робі, — сказаў Кёстэр. — Дзякуй богу, што мы пазбавіліся ад гэтых саняў. А грошы нам вельмі спатрэбяцца.
— Дай мне пяцьдзесят марак авансу, — папрасіў я.
— Сто. Ты зарабіў.
— Можа, даць табе яшчэ і маё шэрае паліто ў дадатак? — спытаў Готфрыд, падміргнуўшы.
— А ты ў бальніцу не хочаш, варты жалю балбатун-байструк? — спытаў я ў сваю чаргу.
— Хлопцы, на сёння ўсё! — прапанаваў Кёстэр. — За дзень зарабілі дастаткова. Нельга дражніць бога. Давайце выедзем на «Карле» і патрэніруемся перад гонкамі.
Юп ужо пакінуў калонку без прыгляду. Ён усхвалявана выціраў рукі.
— Пан Кёстэр, тады пакуль што тут камандаваць буду я, добра?
— Не, Юп, — са смехам адказаў Ота. — Едзем з намі!
Мы спачатку паехалі ў банк і абмянялі чэк. Ленц ніяк не мог супакоіцца, пакуль не ўпэўніўся, што ўсё ў парадку. Потым мы панесліся так, што аж іскры пасыпаліся з вачэй.
VIII
Я стаяў насупраць сваёй гаспадыні.
— Дзе гарыць? — спытала фраў Залеўскі.
— Нідзе, — адказаў я. — Я проста хачу заплаціць за кватэру.
Да тэрміну было яшчэ тры дні, і фраў Залеўскі ледзь не звалілася з ног.
— Тут нешта не тое, — з падазрэннем вымавіла яна.
— Не бойцеся, — адказаў я. — Дазвольце мне сёння ўвечары ўзяць два крэслы з вашай гасцёўні.
Гатовая рынуцца ў бой, яна ўпёрла рукі ў магутныя сцёгны.
— Вось табе і маеш! Вам ужо не падабаецца ваш пакой?
— Падабаецца. А яшчэ больш — крэслы з вашай гасцёўні.
Я растлумачыў ёй, што, магчыма, да мяне ў госці прыйдзе кузіна, а таму хацелася б зрабіць пакой больш утульным. Яна засмяялася, аж грудзі закалыхаліся.
— Кузіна, — паўтарыла яна з пагардай. — А калі ж тая кузіна з'явіцца?
— Гэта яшчэ не дакладна, — сказаў я. — Але калі прыйдзе, то не позна, на вячэру… Чаму вы не верыце, што гэта кузіна, фраў Залеўскі?
— Няхай сабе, — адказала яна. — Але кузінам не пазычаюць крэслаў.
— А я пазычаю, — настойваў я. — Ведаеце, я вельмі шаную сваяцкія адносіны.
— Відаць па вас! Ветрагоны вы ўсе! Вазьміце крэслы. У гасцёўню пастаўце пакуль што чырвоныя плюшавыя.
— Вялікі дзякуй! Заўтра ўсё прынясу назад. І дыван таксама.
— Дыван? — Яна павярнулася да мяне. — Хто тут хоць слова гаварыў пра дыван?
— Я. І вы таксама. Толькі што.
Яна глядзела на мяне бездапаможна.
— Гэта ж як камплект, — сказаў я. — Крэслы ж стаяць на дыване.
— Пан Локамп, — велічна заявіла фраў Залеўскі, — не перабірайце цераз край. Мера ва ўсім — так гаварыў нябожчык Залеўскі. Нялішне было б засвоіць і вам.