Я штурхнуў Васіля ў бок.

— Мураша не згубіў?

— Не.

Васіль выняў з кішэні Мураша, аддаў Піліпу Макаравічу.

— Што вы задумалі зрабіць? Хутчэй расказвайце. Піліп Макаравіч падміргнуў Васілю, шчоўкнуў двума пальцамі.

— Глядзі, Васіль.

Глядзеў не толькі Васіль. Мы з Саксам таксама не спускалі вачэй.

А Піліп Макаравіч дастаў з рукзака тонкую шоўкавую вяроўку, разматаў яе, пасля выняў з кішэні цюбік, падобны на той, у якім зубная паста, узняў угору.

— Тут той клей, які трапіў на асінку. Да яе Сакс прыклеіўся. Памятаеце?

— Гэты клей асаблівай трываласці? — азваўся Васіль.

— Правільна.

Што ж збіраецца рабіць Піліп Макаравіч? Няўжо зноў Сакса прыклеіць? Глупства. Вось калі б Васілю гэтага клею на язык капнуць, то не пашкодзіла б.

— Навошта вяроўку і клей дасталі? — не выцерпеў Васіль.

— Пабачыш — здагадаешся.

Піліп Макаравіч капнуў кропельку клею Мурашу на спіну.

— Антон, патрымай, — падаў мне цюбік.

Я паклаў цюбік у кішэнь. Паклаў і забыўся. Я цяпер вачэй не зводзіў з Піліпа Макаравіча. Вельмі хацелася зразумець, што ён збіраецца зрабіць.

Магчыма, вы здагадаліся? Не? Тады паслухайце. Піліп Макаравіч адзін канец шоўкавай вяроўкі прытуліў, яшчэ рукою прыціснуўшы, да кропелькі клею, якая была на спіне Мураша, даў Васілю другі канец вяроўкі. Сам трымае Мураша, не адпускае.

— Цягні.

Васіль тузануў вяроўку.

— Не адрываецца Мураш.

— Мацней цягні. Васіль тузануў мацней.

— Усё роўна не адрываецца.

— Там, у лесе, ты не верыў, што ў мяне клей асаблівай трываласці.— Піліп Макаравіч паднёс Мураша да рота, націснуў на кнопачку, праспяваўшы, як заўсёды, пра Яся і дзяўчыну, паставіў каля ног і загадаў: — Васіль, адпускай вяроўку, калі Мураш пабяжыць.

— Есць, — па-вайсковаму адказаў Васіль.

— Уперад, — прамовіў Піліп Макаравіч.

Мураш падбег да сцяны, стаў карабкацца наверх. Ускарабкаўся. Зараз пералезе, знікне з вачэй. А Піліп Макаравіч:

— Кругом. Назад.

Мураш павярнуўся і імкліва спусціўся ўніз.

— Стой. Сеанс закончаны. Мураш спыніўся.

Піліп Макаравіч узняў угору тры пальцы.

— Тры секунды, — усміхнуўся.

— А-а-а, — закрычаў Васіль, — вы хочаце, каб Мураш на той бок сцяны вяроўку перацягнуў. А пасля мы палезем па вяроўцы на сцяну. Так?

— Так. Кумекаеш.

— А чаму вы сказалі: тры секунды?

— Я правяраў, за колькі секунд Мураш узлезе на сцяну. Выйшла, што за тры. Значыць, за тры секунды ён і на той бок сцяны спусціцца.

— Ну і што? — прамовіў Васіль. Я, як і ён, таксама не мог узяць у толк, чаму Піліп Макаравіч правярае, за колькі секунд Мураш узлезе на сцяну, а пасля ўніз спусціцца. Стаяў і лыпаў вачыма. За тры секунды ўзлез… За тры секунды на той бок спусціцца… Хіба гэта мае якое-небудзь значэнне? А калі за пяць секунд узлезе і за пяць спусціцца? Галоўнае, што вяроўку перацягне. Ці Піліп Макаравіч хоча, каб яго Мураш рэкорд устанавіў? Усё-ткі тады ён будзе не проста супер-міні-камп'ютэр Мураш, а супер-міні-камп'ютэр Мураш-рэкардсмен.

— Не разумееце? — пытаецца Піліп Макаравіч.

— Зацьменне ў галаве, — прызнаўся Васіль.

— І ў маёй зацьменне, — прамовіў я.

— Зараз прасвятлю. Уважліва слухайце. Мы, як гаворыцца, натапырылі вушы.

— Значыць, так. Я даведаўся, што на той бок сцяны Мураш спусціцца за тры секунды. Праз тры секунды я аддам яму каманду: «Стой. Не варушыся».

— Ведаю! Ведаю! — узрадаваўся Васіль. — Калі не аддаць такую каманду, то Мураш запрэ вяроўку немаведама куды. Не будзе ні Мураша, ні вяроўкі.

— Правільна. На голас Мураш рэагуе толькі ў радыусе ста метраў. Пасля ён бескантрольны. А вось калі пачуе каманду «Стой. Не варушыся», то будзе стаяць, пакуль новую не аддам: «Сеанс закончаны». Ну, хопіць гаварыць. Трэба сцяну штурмаваць.

Неўзабаве паслухмяны Мураш перацягнуў вяроўку, і мы, як сказаў Піліп Макаравіч, сталі штурмаваць сцяну. Вядома, было нялёгка і крыху страшнавата. Як-ніяк, вышыня. Але ўсе без асаблівых прыгод, трымаючыся за вяроўку, пералезлі на той бок. Дзякуй Мурашу.