— Млосна ад гэтай казкі,— прамовіў Сакс. Я шапнуў Васілю:

— У Сакса, як сказала б наша настаўніца малявання, няма пачуцця прыгожага.

— Пажывём — пабачым, — прагаварыў Васіль. Пяскі засталіся ззаду. Мы ступілі на цвёрдую, што ток, гліну. Паглядзелі б вы на гэты гліняны ток, які цягнуўся да самых гор. Здавалася, хтосьці пырснуў на паверхню гліны, перад гэтым змяшаўшы розныя фарбы: сінія, блакітныя, белыя, чырвоныя, ружовыя, карычневыя.

Што яшчэ здзівіла нас? Гліняны ток быў падзелены на кавалачкі рознай формы. Нібы паркет. Праўда, паркет робяць з роўных плітак, аднолькавай, правільнай формы. Тут жа нібы хто абы-як, для смеху, вялізнымі нажамі рэзаў.

— Хоць танцуй, — тупнуў я.

— З балончыкам за плячыма не вельмі патанцуеш, — заўважыў Васіль.

Няма што казаць: не патанцуеш. Ох і надакучыў мне гэты балончык! Горш, чым муляк на назе. Быццам скула.

— Чаму тут гліна? — звярнуўся я да Піліпа Макаравіча.

— З гор дажджы змылі,— растлумачыў Піліп Макаравіч.

— А чаму яна такімі кавалачкамі? — пацікавіўся Васіль.

— Мокрая гліна высахла і пад сонцам патрэскалася. Сонца лепіць форму як прыходзіцца.

— Якую-небудзь плітку можна прыпадняць? Ці яны моцна трымаюцца?

— Думаю, што кожная прыпаднімецца, — сказаў Піліп Макаравіч.

— Возьмем на памяць? — пажартаваў я. Васіль у адказ:

— У нас такіх няма.

Нездарма пытаецца. Зараз пачне варочаць пліткі, разбіраць гліняны ток. Прыйшло ў галаву. Кроў з носа — а зробіць. Паставіць на сваім. Скажа, што дапытлівасць мацней, чым страх. Нядаўна ўцякаў без аглядкі. Мала яму гэтага.

— Васіль, хадзем, — прагаварыў Піліп Макаравіч. А ён:

— У мяне шнурок развязаўся. Я вас даганю.

Я адразу скумекаў, што Васіль хлусіць. Вунь які наструнены. Аж трымціць. Так хочацца яму гліняны ток разабраць…

— Васіль, не паднімай пліткі,— кажу. — Невядома, што на свет высунецца.

— Цішэй, — прыклаў палец да вуснаў Васіль. — Піліп Макаравіч пачуе.

— Не паднімай.

— Я асцярожна.

— Што, калі змяя вылезе? Васілю і гора мала.

— Уцячэм.

— Зубы пачнуць ляскацець. Ніводнага не застанецца. Чым будзеш перажоўваць ежу?

— Цяпер не спалохаюся. Тады спалохаўся, бо знянацку змяя з'явілася.

— Ну і паднімай, калі такі цвердалобы, — са злосцю прамовіў я.

Васіль нагнуўся, прыпадняў гліняную плітку. З-пад яе маланкай выскачыў… чорны муравей. Кінуўся ў адзін бок, у другі і імгненна схаваўся ў шчыліне.

— Уцёк, халера, — прагаварыў Васіль. — Хутка бегае.

— Тут усе хутканогія, — кажу.

Васіль прыпадняў тую плітку, пад якой схаваўся хутканогі мураш. Зноў паўтарылася, як і першы раз. Мураш выскачыў, кінуўся ў адзін бок, у другі. Схаваўся.

— Чаго ты прычапіўся да беднага мураша? Навошта ён табе? Няхай сядзіць, калі яму там даспадобы. Ты яго зусім замучыш. Ног не пацягне, — выгаварыў я Васілю.

— Хлопцы, — паклікаў Піліп Макаравіч.

— Няхай сядзіць, — махнуў рукою Васіль. — Усё роўна не зловім.

— Чаму плітку на памяць не бярэш?

— Знізу мокрая. Дый мяне больш цікавіла, хто пад пліткай хаваецца.

Мы дагналі Піліпа Макаравіча і Сакса.

— Пад пліткамі толькі мураўі хаваюцца? — звярнуўся я да Сакса.

— Усё-ткі праверылі,— сказаў Сакс. — Бядовыя хлопцы. Пад пліткамі гліны мураўі-бегункі ратуюцца ад спёкі. І павучкі ратуюцца, і жукі, і кляшчы-гіаломы.

Я аж рот адкрыў:

— Кляшчы-гіаломы? Яны страшныя?

— Кляшчы-гіаломы даволі-такі хутка бегаюць на сваіх доўгіх паўсагнутых нагах. Праўда, на чалавека яны рэдка нападаюць.

Значыць, усё-ткі нападаюць, хоць і рэдка. Пашанцавала Васілю. Калі б клешч сядзеў пад тымі пліткамі, якія ён паднімаў, то, магло быць, упіўся б яму ў руку. Прыйшлося б мне гэтага кляшча выдзіраць. Выдраў бы, а ён, чаго добрага, на маю руку пераскочыў бы. Непрыемна… Выходзіць, не толькі Васілю, але і мне пашанцавала. Вось табе і на! Прыгожыя пліткі… Мураўі, павукі, кляшчы-крывасмокі пад пліткамі. У нас усё-ткі лепей. Лёг на траву і слухай, як конікі стракочуць. А па небе хмаркі плывуць, адна адну даганяюць…

— Вось і горы, — перапыніў мае думкі Сакс. — Дабраліся.

Так, горы. Побач яны, незнаёмыя, незвычайныя. Чырвоныя, карычневыя, белыя, ружовыя, блакітныя — вачэй не адарваць. Вакол блішчастыя, рознакаляровыя каменьчыкі. Я схапіў адзін каменьчык. Блішчыць, пераліваецца на сонцы. Няўжо каштоўны?

— Піліп Макаравіч, — кажу, — каштоўны камень знайшоў.

— Антон, гэта проста крышталік гіпсу.

— А там? А там? — я тыцнуў пальцам у адзін бок, у другі.

— І там крышталікі гіпсу. А яшчэ крэмній, кварц.