— Глупства, — заўпарціўся Іван. — То быў мужык. Мужчына.

— Ты бачыў? Ты не хочаш прызнавацца, што пакуль ты ездзіш па заробках, твая жонка з дзецьмі стала хадзіць да баптыстаў? То ўсё выдумкі Варапаіхі, быццам у яе ёсць святое пісьмо! Эх, што за жысць у іх…

— Ну, не скажы. Яны, баптысты, харошыя людзі, — не згаджаўся Іван. Павел ведаў, што ён пачынае заводзіцца. — Яны не п’юць, не кураць, — працягваў Іван. — Але ты да мяне чаго прычапіўся — я не баптыст.

— Ты — не баптыст? Ты мяса цэлае лета не еў — і не баптыст? І да дзяўчат не хадзіў.

— Куды мне дзяўчаты, я стары. Мяса не еў, але ж сала еў…

— Чуў я пра іх, пра гэтых баптыстаў, — ухмыльнуўся Яша. — Мяса не ядуць, а да жанчын такія спраўныя.

— А табе дзела? — абурыўся раптам Заранок. — У морду хочаш?

«Пачынаецца, — падумаў Павел. — Гэты не сцерпіць, а той ужо раскачагарыўся…»

— Спачатку пакурым, адкаркуем апошнюю, а потым пойдзем біць мне морду, — з наканаванасцю сказаў Яша і зноў дастаў чырвоную і пацёртую пачку «Прымы».

Але раззлаваны Іван курыць не пайшоў, а са злосцю пачаў састругваць нажом пластыкавы корак з бутэлькі, ужо не тоячыся. Пры гэтым ён чамусьці брыдка і гучна лаяўся. Буфетчыца з тупасцю пазірала на мужчын, ад начной санлівасці яшчэ не знаходзячы ў сабе энергіі разагнаць выпівак. Але калі пачула крык, дастала люстэрка, падмазала губкі і некуды сышла. Неўзабаве ў буфет зазірнулі міліцыянты, два маладыя хлопцы.

Трэба было хаваць бутэльку. Шыракалобы Яша Манюк злосна прашыпеў:

— Стары дурань, хлопцу аддай, хлопцу… Дай сюды, я сам аддам.

Каб чытач лепш уяўляў адносіны Яшы і Івана Заранка, варта патлумачыць, што cтары Манюк, Яшаў бацька, як ужо гаварылася, сядзеў на хутары і яго на вёсцы не любілі. Зайздроснікі сцвярджалі, што ён мільянер — мае на кніжцы сто тысяч паўнавартасных савецкіх рублёў. А ў Заранка, акрамя Лены, было яшчэ трое дзяцей, а багатага бацькі, такога як Манюк, не было. Даводзілася зарабляць.

У той момант, калі Яша перадаў Паўлу пад столік раскаркаваную бутэльку, Іван Заранок стаў узірацца на Паўла і нечакана прызнаў у ім крыўдзіцеля ягонай дачкі. Не звяртаючы ўвагі на міліцыянераў, гучна выказаўся:

— Яна табе паверыла! А ты што вытварыў?

Самае непрыемнае, што магло здарыцца, здарылася. Гэта як закон. Калі будзеш думаць пра кепскае, яно абавязкова здарыцца. Вывад: ніколі не думаць пра кепскае. Трэба думаць пра добрае, станоўчае, шчаслівае.

Міліцыя забрала і Паўла. Нават не сказалі класічнае — дыхні. Убачылі раскаркаваную бутэльку ў руках (так і не прыдумаў, куды запіхнуць, ды і не было калі), загадалі — пайшлі, у пастарунку разбяромся. І як ні аднекваўся, што не піў, міліцыянты былі няўмольныя.

Ва ўчастку міліцыянеры моўчкі сталі афармляць пратакол. Спачатку на Івана, потым на Яшу. Той прасіўся — адпусціце нас, прыгарадны цягнік ад’язджае раніцай. Наступнага аж да абеду чакаць, згубіцца дзень.

Павел быў упэўнены, што яго адпусцяць, але вочы ў яго палезлі на лоб, калі ўбачыў, што і на яго складаюць пратакол.

— Што вы робіце, — занерваваўся ён, — мяне з універсітэта выганяць!

Міліцыянты толькі ўхмыльнуліся. Павел стаў пратэставаць, заявіў, што будзе скардзіцца.

— Ціха ты, — параіў яму Яша. — А то транспартная міліцыя здасць у гарадскую. А тыя пасадзяць у выцвярэзнік. Нават цвярозага. Хто будзе цяпер, уночы, разбірацца. А гэтыя складуць пратакол, а заўтра раніцай за дзве бутэлькі ты яго забярэш. Толькі да дзевяці гадзін трэба забраць, пакуль яны зводку не здалі. Сядзі, маўчы. Складуць пратакол, ну, улепяць штрапу, і ўсё. А будзеш гізаваць — пераначуеш у выцвярэзніку. Я табе кажу як вопытны чалавек…

— Я ведаю, я — адчуваю! Гэта ён на нас міліцыю наслаў! Ён — майстар. Ён можа. Ён і не такое вытвараў! — гаварыў Іван Заранок.

На Паўлава шчасце прыйшоў начальнік тых сяржанцікаў, якія затрымалі іх. Пажылы, чараваты дзядзька. Пакруціў у руках дакументы, сказаў:

— Ва універсітэце вучышся? На якім факультэце? Ах, на гістарычным. І мой на гістарычным. Мо ведаеш Аляшкевіча.

— Ведаю, — схлусіў Павел.

— Эх ты, студэнт, — расчаравана ўздыхнуў міліцыянер. — Як жа ты яго ведаеш, калі ён у Гомелі вучыцца, а ты ў Мінску? — Міліцыянер неадабральна зіркнуў на Паўла. — Усе вы, студэнты, трусіцеся, каб вас не выгналі. За гэтую справу, — міліцыянер пстрыкнуў пазногцем па рыльцу адкаркаванай бутэлькі, якая стаяла на стале ў якасці рэчыўнага доказу. — А майго выключылі за так званы нацыяналізм.

Міліцыянер уздыхнуў і сказаў ісці. Нават загадаў забраць з сабой бутэльку. Павел зразумеў, што ніякага пратаколу не будзе.

Ленінага бацьку і Яшу адпусцілі перад самым адыходам дызель-цягніка. Павел адвярнуўся, калі ўбачыў іх, і пайшоў у канец дызеля. Але неўзабаве яны знайшлі яго.

— Дзе наша бутэлька? — запытаў дзядзька Іван, сеўшы побач. Яша зайшоў з другога боку, сеў, абняў Івана.

— Эх, нягоднік, ты ўвесь пакрыўся гусінай скурай у той міліцыі. І цябе адпусцілі… — іранізаваў Яша. — А мы… Мы цэлую ночку пракантаваліся на мулкіх лаўках… Наша міліцыя нас беражэ, спачатку скуру злупіць, патом сцеражэ! Кажуць, да цябе свякруха Ліды Варапай бласлаўляцца прыязджала? Прызнайся, прыязджала! А хто адрэзаў каню грыву? А як па вадзе ты хадзіў? У чым сакрэт?