Бечык Варлен
Шрифт:
Вечнае, заўсёднае: лес з чарніцамі і суніцамі, яго загадкавасць, ціхар сненне жывога і суладных з усім думак.
Адна з іх: трэба, трэба, трэба варушыць мінулае, каб не забывалася.
Увесь ліпень — з дажджамі і без цяпла, лета — як кніга, без душы. Хаця не — ёсць душа, толькі выйсці да яе ў лес, на прастор, на луг, і ўсё рознаваколле — твае душа, сэрца і памяць. Думаеш, успамінаеш, смуткуеш, маўчыш, дыхаеш.
Мария Петровых:
Не зря, не даром все прошло.
Не зря, не даром ты сгорела,
Коль сердца твоего тепло
Чужую боль превозмогло,
Чужое сердце отогрело.
Вообрази — тебя уж нет,
Как бы и вовсе не бывало,
Но светится твой тайный след
В иных сердцах... Иль это мало —
В живых сердцах оставить след?
Рамантыка — гэта мужнасць і змаганне. Там, дзе ціша і ідылія, — няма рамантыкі.
У «Известиях» (9.7.84) Н. Кривомазов. «Здравствуйте, соседи!» Пра жанчыну-блакадніцу. «Ей казалось, что за столом твоей хаты, или в соседнем доме, или через улицу кто-нибудь голодает, и кусок становился у нее поперек горла».
И. Земская. «Достанет всем тепла». «Правда», 22.7.1984.
В стране 944 детских дома и школы-интерната. Один из пионеров-детдомовцев после «Артека»:
«Если бы у меня была волшебная палочка, я бы вызвал сюда весь свой детский дом, чтобы каждый попробовал апельсин...»
У Скарынкіна — нармальная, нават неблагая падборка у «ЛіМе» 13.7.84. 3 верша «Беларускае застолле»:
Ад чачоткі зухаватай
Хата захістаецца.
I прыпеўкаю са сватам
Свацця развітаецца:
— Эх, узлескі-пералескі,
Вочы ў свата, як пралескі.
Ты прыходзь мяне шукаць —
Я на печы буду спаць.
28.7.
Амаль адначасова тры смерці: Васіля Бурносава, Уладзіміра Караткевіча, Васіля Барысенкі. Караткевіч — перад вачыма. Ен заўсёды ўражваў неардынарнасцю, таленавітасцю. Некалькі сваіх успамінаў. Разы са тры ён званіў мне. Аднойчы: — Ну, малайчына. (Пасля прадмовы да «Беларускай балады». Там была фраза пра тое, што ён здзейсніў сапраўдны подзвіг.) У некралогу, падпісаным на самым высокім узроўні, і на пахаванні было, нарзшце, выказана ўсё, чаго ён варты.
29. 7.
Піша Віктар Шклоўскі («Ветер наполняет наши паруса...». «Л Г», 15.2.84):«Чего мне больше не, хватает сейчас? Молодости. Я согласен, пусть не целиком, но чтобы она была рядом со мной и иногда можно было бы уходить в нее через потайную дверь».
Андре Вюрсмер. «Мое прощальное «но». «ЛГ», 11.4.84. (Незадоута да смерці, 85 гадоў.)
«Счастливый характер, сотканный из оптимизма и доверия, прекрасная подруга рядом, серьезные дети и внуки, миллионы друзей, разделявшие мое негодование, боль, надежду, — достойная жизнь, без компромиссов и отступничеств... Я желаю вам прожить такую же жизнь, мои дети!
Но только еще более длинную».
16. 8.
Марыя Шаўчонак:
Баяцца шчырасці, як беднасці,
Не дапускаюць прастаты.
Сябруюць толькі ў адпаведнасці:
Ты — мне, і я табе — як ты.
Мальдзіс прыводзіць песню 30—40-х гг. XIX стагоддзя:
У мяне ножанькі не дрыжаць
цябе, мой мілы, праважаць,
У мяне устанькі не свярбяць
цябе, мой мілы, цалаваць.
20.9.
Уражанні Масквы, Браціславы і Прагі (чэшска-славацкі семінар перакладчыкаў і выдаўцоў). Браціслаўская задуха. Але — цудоўная атмасфера таварыскасці, нацыянальнай прыгожай годнасці, культуры і парадку. Прывабныя людзі, нейкая згарманізаванасць усяго ладу зносін, паводзін, побытавай культуры.
Рудольф Хмель — славацкі крытык. Мэтаскіраваны і шматгранны клопат пра сваю літаратуру ў аспекце яе ўласных праблем і ў ракурсах міжнароднага прызнання, надзейнага, належнага і пэўнага месца ў свеце.
Цёплыя-цёплыя ночы, павольная дунайская плынь. На беразе — лаўкі, прывабныя парачкі.
У дакладах — шаблоннае мысленне, без непаўторнасці і руху. Агляднае слізганне — і не болей.
Юбілей славацкага народнага паўстання — яго водгукі водгулле ва ўсім. Часам недарэчныя (у вітрыне, дзе жаночыя калготы і дамская бялізна, лозунг: «Адстаім заваёвы сацыялізма!»).
Як разабрацца — фантастыка. Ходзіш, сядзіш, спіш у далёкім свеце, пра які чытаў і ведаў, але ніколі не думаў, што будзеш там.
Вечар у Цімбаху — у цудоўнай карчме (як назваць?). Столь і сцены — з лакіраванага круглага дрэва (цёмны лак), сцены — народная вышыўка і тканне, гліняны, прыгожа аздоблены народны посуд (усё прад вачыма), шкуры коз, аўчына і г. д.
Граё народны аркестрык — цымбалы, скрыпка, кантрабас (?) Усе спяваюць, заходзяць людзі, сядаюць на лаўкі (не за сталы), падпяваюць, выходзяць...