Шрифт:
Паж
Не вераць мне, што я даўно кахаю.Мефістофель (убок)
Каго тут слухаць першага, не знаю.(Пажу.)
Не лезь у рунь, пачні любоў З кабет дасведчаных, з удоў.Праціскаюцца іншыя.
Вой, колькі вас! Прыняць усю грамаду? Сказаць ім праўду? Даць параду? Але ж куды заедзеш ты на праўдзе? О Мацеры! Вы Фаўста мне адпраўце!(Азіраючыся.)
Ліхтарыкі гараць; у дзверы Манерным цугам, як на рэй, З пакрытых змрокам галерэй Плывуць паненкі, кавалеры, Займаюць цырымонна лавы Каля штандараў воінскае славы. Па ўсім відаць, што рыцарская зала Дагэтуль бляскам гэтакім не ззяла. Навошта, Фаўсце, марныя старанні — І без таго ўжо ўсе сабраны здані!Рыцарская зала
Цьмянае святло.
Імператар і прыдворныя рассаджваюцца.
Герольд
Стары мой сціплы абавязак — Сцэнічныя падзеі абвяшчаць Мне сёння цяжка: здані з казак Навокал лётаюць і верашчаць. Зусім дарма, з вядомых вам прычын, Шукаў бы я разгадак прыгажосці. Усе гатовы крэслы; гледачы У зале ўжо сабраліся і госці, Сам імператар сеў каля сцяны — Разглядвае рэгаліі вайны. А ззаду ўсіх, ахутаныя змрокам, Паны міністры з панямі пад бокам, Сядзяць, цікуючы на сцэну. Гатова ўсё! Давай хутчэй Алену!Трубы.
Астролаг
Пачніся, драма, — гэта мой загад! Адсуньцеся, муры, далей назад, Каб даць прасторы магіі і чарам! І вось кілім, як скручаны пажарам, Узвіўся, мур рассунуўся, памост Перад вачамі ўзнік у глыбіні, І я займаю свой пачэсны пост На авансцэне.Мефістофель (з суфлёрскай будкі)
З інтарэсу І я пачну падбрэхваць п’есу!(Астролагу.)
Звяздар! Ты чуеш голас зор,— Пачуй жа, што падказвае суфлёр.Астролаг
Па чарадзейнай волі на вачах Палац узнік. Як неба на плячах Трымаў Атлас, так тут калонаў рад Падпёр надзейна велічны фасад. Яны б стрымаць маглі, прынамсі, горы, Бо храму й дзвюх даволі для апоры.Архітэктар
І гэта мне антычнасць? Грубасць гэта Як эталон красы апета? Мне больш да густу гонкасць нашых вежаў, Дзе кожны шпіль, здаецца, мкне ў бязмежы, Спічастыя скляпенні, базілікі — Які тут стыль, які размах вялікі!Астролаг
Адзначце ўвагай цуды ў гэты час! Таймуйце свой запал крытычны — Хай лёт фантазіі, хай дух антычны Чаруе дзёрзка і ўладарна вас! Вы ўсё гатовы вашай мерай мерыць,— А трэба ў немагчымае паверыць.Фаўст падымаецца на сцэну з другога боку.
А вось і маг у вопратцы жраца; Ён давядзе падзеі да канца І выкліча багіню вам і бога,— Глядзіце, з ім ахвярная трынога, Цішком замовы жрэц мармыча, Да нас на сцэну духаў кліча.Фаўст (узнёсла)
О Мацеры з бязмежнасці, якія Пануюць там, дзе вечнасці стыхія! Паможа мне цяпер ваш свет самотны. Я ж ведаю, — жыццепадобны Свет духаў, казачных істот. Лунаюць летуценна цені тыя — Прайшлі яны свае шляхі зямныя І ўжо да вас вядуць апошні лёт, Каб каля вас аж да сканчэння веку Прымаць бяссмерце, ласку і апеку — Даў ім прытулак цемры гмах. Цяпер іх мужны выклікае маг. Каб кожны ў мроіве бясцелых ценяў Убачыць тое мог, аб чым ён летуценіў.Астролаг
Ключом агністым Фаўст крануўся шалі — І сцэну пасмы дымныя заслалі, Сплятаючыся ў дзіўныя аблокі, Ствараючы адзінае сугучча хору, Якое ўзносіцца ўрачыста ўгору. Гучыць, звініць увесь палац высокі, Трымцяць, пяюць калоны і трыгліф — Сімфонія, жывы антычны міф… Туман рассеяўся… Антракт… І вось прыгожы станісты юнак Нячутным крокам выйшаў з-за куліс… Тут змоўкну я, бо ўсе ў прыціхлай зале Без каментарыяў маіх пазналі: То прынц траянскі, прыгажун Парыс.