Стар. 318. — Як вы ставіцеся да Юрыя Трыфанава? — Трыфанаў Юрый (1925–1981) — расійскі пісьменнік.

Стар. 319. Самерсэт Маэм (1874–1965) — англійскі пісьменнік.

Друкуецца паводле «Лит. газеты», 1976, 29 снеж., дзе ўпершыню апублікавана.

Датуецца часам першай публікацыі.

Друкуецца паводле копіі машынапісу, які захоўваецца ў Архіве В. Быкава (Мінск). Упершыню — Смена, 1977, № 16, с. 18–19.

Датуецца паводле рукапіснай пазнакі напрыканцы машынапісу — 24.I.77.

Машынапіс (1 арк.) за подпісам В. Быкава. Уступнае слова да апавядання «Музыка» Ігара Бажко (нар. у 1937), украінскага мастака, скульптара і пісьменніка, напісана Быкавым у адказ на просьбу часоп. «Смена», пра што Васіль Уладзіміравіч паведамляў у лісце да І. Бажко:

«Недавно журнал „Смена“ обратился ко мне написать вступление к Вашему рассказу „Музыка“, что я, разумеется, сделал с удовольствием. Кроме того, всюду, где имеет смысл, говорю о Вас и Вашей прозе. Может быть, Вы наконец станете печататься в Москве.

Высылаю Вам копию моего „вступления“ в „Смене“».

Друкуецца паводле кн. «Колокола Хатыни». Упершыню — «Лит. газета», 1977, 27 крас. Друкаваўся таксама ў Зб. тв.: у 4 т., т. 4.

Датуецца часам першай публікацыі.

Друкуецца паводле газ. «Правда», 1977, 27 жн., дзе ўпершыню апублікаваны з падзагалоўкам «Заметки публициста».

Датуецца часам першай публікацыі.

Стар. 326. …французских летчиков эскадрильи «Нормандия — Неман». — Французскі вынішчальны авіцыйны полк, які ваяваў на савецка-германскім фронце ў 1943–1945 гг. Французская эскадрылья, пазней рэарганізаваная ў полк, была сфарміравана ў снежні 1942 г. у расійскім г. Іванаве. Назва «Нармандыя» была абраная ў гонар французскай правінцыі, якая найбольш пацярпела ад нямецкай акупацыі. Полк браў удзел у Курскай бітве (1943), Беларускай аперацыі (1944), у баях па разгроме нямецкіх войск ва Усходняй Прусіі (1945). У лістападзе 1944 г. за баявыя заслугі і мужнасць, якая была праяўлена падчас паветраных баёў у час вызвалення Літвы і пры фарсіраванні р. Нёман, загадам І. Сталіна палку было нададзена ганаровае найменне «Неманскі», з таго часу полк стаў называцца «Нармандыя — Неман».

Стар. 326. …Лизы Чайкиной… — Чайкіна Елізавета (1918–1941) — сакратар Пенаўскага падпольнага райкама камсамола Калінінскай вобласці (цяпер — Цвярской), адна з арганізатараў партызанскага атрада ў гады Другой сусветнай вайны; Герой Савецкага Саюза (1942, пасмяротна).

Друкуецца паводле часоп. «Библиотекарь», 1977, № 9, дзе ўпершыню апублікавана пад агульнай назвай «Книги и библиотеки в нашей жизни». Інтэрв’ю ўзяла В. Дышыневіч.

Датуецца часам першай публікацыі.

Інтэрв’ю надрукавана разам з адказамі іншых дзеячаў навукі і культуры Беларусі (скульптара З. Азгура, дырэктара Інстытута атамнай энергетыкі АН БССР А. Красіна, паэта М. Танка, мастака А. Кашкурэвіча) з наступным уступным словам: «По просьбе редакции В. Н. Дышиневич, главный библиограф Государственной библиотеки БССР имени В. И. Ленина, обратилась к ряду ученых, писателей, деятелей искусства Белоруссии с предложением поделиться мыслями о том, какую роль играют в их жизни и работе книги и библиотеки».

Стар. 327. …под Яссами… — Ясы — горад у Румыніі.

Друкуецца са скарачэннямі паводле кн. «Гутаркі: інтэрв’ю, дыялогі пра літаратуру» А. Гардзіцкага, дзе апублікавана пад агульнай назвай «Гутаркі з Васілём Быкавым». Упершыню — Гардзіцкі А. «Пра самае галоўнае» // Маладосць, 1978, № 9.

Датуецца 1977 г. — паводле ўступнага слова да публікацыі. Публікацыі гутаркі з В. Быкавым папярэднічае ўступнае слова А. Гардзіцкага: «Прайшоў месяц [размова ідзе пра літаратурны семінар у Доме творчасці пісьменнікаў у Каралішчавічах 1976 г. — С. Ш.], і я зноў сустрэўся з Васілём Быкавым, цяпер ужо ў Гродне, горадзе, з якім звязаны яго першыя літаратурныя крокі і ў той жа час зусім не лёгкі поспех.

„Як выйдзеш з вакзала, павярні налева і ідзі ўздоўж чыгункі. Ад вадакачкі павернеш — глядзі пяты дом злева“. У пачутых па тэлефоне словах мне адчулася, што Гродна — яго горад і ён свой для гэтага горада. Адразу прыгадалася, як Васіль Уладзіміравіч, убачыўшы заснежаны каралішчавіцкі дом, усклікнуў: „Тут усё як было. Я люблю наведваць такія мясціны“. — „Тады яны быццам родныя“, — дабавіў я. „Вось Полацк неяк не цягне мяне да сябе, усё там змянілася, — нібы пажурыўся пісьменнік. — Нават Мінск мне бліжэй, ён ужо амаль усталяваўся“.