Аата тойон: «Ити йнн турбут тиитин трдгэр, улахан крбэ ииннэ хаан, ытыгылаан, кмн кэбии», – диир.

Кттээни кырдьаас баппат: «Былыт уола уолбун сиэтэ, оуспун кыайда. Кыайбыт кии ситэри кыайдын. Аны, атыырбын киллэрэн, атыырынан охсууннаран кыайдын», – диир.

Инньэ диэн Хатырыктаах Санньыла, кыырбытын курдук, р кыыран: «Тгрк сыл буолан баран, киирбит кэмигэр атыырын киллэриэх буолла», – диир.

Дьэ, инньэ диэн баран, тгрк сыллара туолар кнэ буолар. Кн тиийэн, оус харсыбыт кэмигэр, атыыр саар булгунньахха с сиринэн крбэ иин хаар. Туйаынан табыйан. Ол гынан баран, тоус хонук устатыгар баайыллар. Ол хаспыт иинин буоругар, крйэн-клэийэн, суунар-тараанар.

Дьэ, били оус харсыспыт кэмигэр, тн н саана, эмиэ атыырдар охсуар тыастара ииллэр. Алааы тула эккирэтиэн сырсар уонна ыйылаар орулаыылара-сарылаыылара, тиистэрин тыаа ииллэр. Сарсыарда ты хатыытын бадахтааа тыас-уус, айдаан-куйдаан намырыйар. Онтон тохтуу тэн баран, Хатырыктаах Санньыла с уолга Адаымда Бэккэ этэр: «Атыыры тахсаын кр. Атыыр туох бэлиэлээий? Арааа, кыайда быыылаах», – диэн.

Адаымда Бэт, с уол, тахсан крбтэ: саар булгунньах илин тэллээр, илин диэки, кн тахсар сирин тобулу крн баран атыыр турар . Кини уа моойун трдгэр хатыылаах суон с смэх атыыр кутуругун иилэн турар эбит. Ону крр. Дьэ, ол аата бии атыырбыт абааы атыырын кыайбыт бэлиэтэ – кутуругун с смэх кылын логлу анньан хаалар.

Дьэ онон, Хатырыктаах Санньыла, Кттээни оонньор сбэлээннэр, бииги, дьэ, кыайдыбыт-хоттубут, ргйбт рдээтэ диэннэр, аал уоттарыгар уот оттоннор, кыыл талаы с сиринэн эриэннии кыаннар, с тыы смэх кылы баайаннар, с тээ эти лэннэр, арыылаах кымыынан айах тутаннар уонна ас кутаннар, Кттээни оонньор Хатырыктаах Санньыланы соруйар: «Дьэ, Былыт уолугар р кыыран тахсан, суо-бааччы кэпсэт. Аны билистибит-крстбт. Мин кинини кытта уруулаыахпын, аймахтыы буолуохпун баарабын. Онон кыыспын, киирэн, ойох ыллын», – диир.

Дьэ, р кыыран Хатырыктаах Санньыла аарык дьаха аартыгын арыйан, р кыыран тахсан, эээлээх тылынан 4 этэн эсэлитэн: «Хатын балтыбын киирэн кэргэн ылар гн», – диэн, суорумньу кии быыытынан, суо дороон илдьит тириэрдэр.

Абааы уола, оччону истэн баран, рэн эккирии тэр. Итиэннэ этэр: «Бу нэр дьыл тохсунньу ый тоус эргэтигэр кттт киириэм. Онно кыыскытын сир симэин курдук симээн, таара табатын курдук таыннаран тоуйаары», – диир.

Хатырыктаах Санньыла, аатыгар киирэн, Былыт уолун кытта кэпсэтиитин сиилии кэпсээн биэрэр. Дьэ, ити кэм ааспытын кэннэ, тохсунньу ый тоус эргэтэ буолар тнгэр, тохсунньу ый тоус кнгэр дьахтар тн тахсан, били саар булгунньахха буолбакка, абааы уола киирэн тохтуур тиитигэр тахсан турар. Ол турбутун кэннэ, Хатырыктаах Санньыла барыта муус маан тааы таыннаран тааарар. Дьэ, эмиэ уруккутун курдук, сарсыарда ты хатыытын саана, ол аата айан киитэ туруутун саана, били тиит трдгэр Былыт уола убайар уот кугас, тт атаа баырастаах, хараын анныттан ылата сирэйэ муус маан хастаххай тумустаах, муус маан чакырыас харахтаах, тт атаа баырастаах, хаты баыраын 5 курдук, кутуруга туос элэмэс, туос ала убайар уот кугас акка мээиннэрэн, дьахтары ктппт дииллэр. Ити аата Ктр Ббэхпит, Былыт уолугар кэргэн тахсан, э ктспт.

Былыт уола, тоус хонон баран, Хатырыктаах Санньылаа биир киини ыытар. Хатын балты Ктр Ббэх иистэнэр малын, иитин умнан кэбиспит. Ону сгэн таааран биэриэ диэн. Ктр Ббэх иистэнэр малын Хатырыктаах Санньыла с тгл тхтрйэн, илбиирэн кыыран баран, кыайан сгэн тааарбатаа .

Итинтэн ылата Кттээни оонньор алааыгар, дайдытыгар олорор. Иккис уола Лыгый Б, с уола Адаымда Бэт баылаан-клээн, салайан бараллар.

Хатырыктаах Санньыла, ол-бу дойдуну кэрийэн, кыырар идэлэнэр, хас да сыллар усталарыгар оннук идэлэнэ сылдьан, биирдэ бииэхэ, Хатырык нэилиэгэр, аа уустаыыта скээбитин кэннэ, ити Чачы аатын ууун сиригэр, Бэс Тумуах диэн тумулга Пдрэ кл илиннии соуруу тэллээр, баараай улахан бэс тэллээр икки бэс силиин икки эрдигэр киирэн, сонун сыттанан баран утуйа сыттаына, Чачы аатын ууун оччотооу баылыга, ити Тиэрэхэптэр трттэрэ, аата кимэ да биллибэт, сэттэ сгэлээх киини ыытан, били Хатырыктаах Санньыланы баын быа оустарар. Быа оустарбытын кэннэ, били, быан бараннар, сэттэ кии, аттарын рдгэр тэн, тттр ол баылык оонньордоругар киирэн, Хатырыктаах Санньыланы, дьэ, кыайдыбыт-хоттубут, лрдбт, баын быстыбыт дииллэр. Ол диэн бараннар, кэпсии турдахтарына, Хатырыктаах Санньыла баын тгэр ктхптнэн: «Дьолгун-соргугун тоо бырахтаым буоллун», – диэн баран, Чачы баылыгын тгэр Хатырыктаах Санньыла кдй кхс, быстыбыт тбтн илиитинэн тутан ылан, тгэр быраар. Сэттэ кии, куттананнар, р-тараа ыстаналлар. Оонньордоох эмээхсин, срэхтэрэ хайдан, уолуйаннар, сонно тута лллр.

Онон Чачы аатын ууа ити с киини онно тута кмллр. Ол кэнниттэн хас да сыл буолан баран, бу Нам сиригэр киирэн, Хатырыктаах Санньыла спптн, лбтн туунан сурах ииллэр. Кини бэйэтин сиригэр, дьэ, онно сэннэр, ол Бтэй ттээи уларыттараннар, Хатырыктаах Санньыланы кэриэстээн, бу сири Хатырык нэилиэгэ буоллун диэн ааттаабыттар диэн сурах баар.

Итини кэпсээбиттэрэ: Чурапчы улууун киитэ Сахаарап Сэмэн диэн кии. Нама, дэйгэ киирэн олохсуйа сылдьыбыта. Итиэннэ Кыычыкын Хабырыыс (Хабыанньа) диэн кии. Тбэ киитэ Лиэбэдьэп диэн, ойуун дииллэр этэ, кии эмиэ кэпсиирэ. н биир тылынан кэпсииллэр этэ. Мин ннэрин кэпсээнин истэр этим.

Кэпсээнньит тылы быаарыыта:

 1 Хастаххай маан – туоар дааны ханнык да хаана-сиинэ суох туналыйар туус маан.

 2 Мугучаах – ити кырынаастааар кыра, чыс кутуйахтааар улахан, синньигэс быыкаайык маан кыыл. Кутуруктуун кытта маан, туоар да бэлиэтэ суох. Муннугар кыра харалаах уонна тыыраа эмиэ хара.

 3 Крбэ иин – балайда улахан соус, с эин тимирэр, боппуолдьа курдук иин.

 4 Эээлээх тыл – ыарахан, чи-ча тыл. Сороор ис-истэригэр киирсибэт курдук.

 5 Хаты баыраа – хатырыгын ыраастаан баран, буорга батары анньаллар. Хатырыга ыраастаммыт ттн баыраа дииллэр.

Прокопий Дмитриевич Соловьев-Тарыыа уола. Нам улууа, Таастаах нэилиэгэ. Эбэкэн аатын ууа. 1982 с. кэпсэтэрбэр 70 саастааа.

Оо Мээтэ – алаас. Былыр ол алааска куаан оо трбтэ . Ол оону араастаабыттар. Тиити чуукка курдук быспыттар уонна ортотунан хайа охсубуттар. Ол хайытан баран, икки ттн охойдуу хаспыттар. Ол иигэр ол оону уган бараннар, сигэнэн икки баын кэлгийэн кэбиспиттэр. Уонна ачаахтаах тиити, ээ ттн лэппэйэн быан бараннар, ол ачааар кыбытан кэбиспиттэр.