Иккис кыырыыта. С Айыыытын туугар Дьгйг киирэн, Ынахсыт тардары сн скэти диэн крдр. Ону ылынаннар, ньирэй сытар буолар .

Оноку онон сиэмээ суох, Айыы ойууна эбит гынан баран, аккаастаппыт.

Слэ ойоо, Оноку ийэтэ, Араа рэх диэн сиргэ сылгы крр эбит. Араа рэх Слэ ходуата эбит. Ити кэмэ билии бииги Эбэбит – хара маыттан кл. Слэлээх билии Слэ дэриэбинэтиттэн хоту диэки баар алаастартан биирдэстэригэр олорбуттар быыылаах. Слэ ойоо Араа рэхтэн Орой сиринэн Ньурбачааа кэлэр эбит. Онтон Нымылаынан, Хотооунан дьиэтигэр барар.

Ньурбачааа Кэскил диэн балыксыт кии баар эбит. Эмээхсин киниттэн, сылгы крднэ таарыйа, куруук соболуур эбит. Биирдэ таарыйан: «Хайа, нохоо, собо баар дуо?» – диир.

Кэскил: «Халлаан кыйдаан буолан, собо тахсыбатах. Суох», – диир. Ол кэмэ гэххэ тыас талыгырыыр. Дьахтар ону йн крбтэ, атыйахха тобус-толору собо м сытар эбит. Онтон: «Бачча соболоох эрээригин, мэлдьээ олороун», – диэбит дьахтар. Онтон этиэллэр, лссбттэр 1. Кэскил эрбээ тостубут уонна: «Слэ эрбэхпин тоутта», – диэн Дьокуускайга киирэн сэр. Онуоха Слэни тутан киирэ кааак тахсар. Слэ киирбэт: «Мин билбэт сирим», – диир. Онтон иккиин икки кааагы тааараллар, боруоста тутан киири диэн. Слэ эмиэ киирбэт.

Онтон биир эмэ кии киириэххэр сп, суут ыырыытыгар диэн й уган биэрдээ дии, онон хойут биир доор киилэнэн, икки ыыыр атынан, тлээх ыырдан киирэр.

Ханна да тохтоомуна, суут дьиэтигэр ктн тэр. Аан дьиэлэрэ кмлк оохтоох буолуо, онно сис туттан, иттэ турбут. Ол турдаына, ынараа дьиэттэн биир нуучча с гыммыт: «Бу хайа киигиний?» – диэбит. Ону: «Кыйаар киитэбин. Слэбин», – диэбит. Бу маныаха: «Кааактар тахса сылдьыбыттарын билэин дуо?» – диэбит. «Билэбин», – диэбит.

Биир кааакка эппит: «Таааран ити киини хаайы», – диэбит. Ону: «Тахсыбаппын. Хоруйдат», – диэбит.

Ол кэнниттэн тойон 12 буолуохтарыгар диэри кааактары мунньубут, Слэни хаайыыга тааартараары. Слэ сис туттан турбута турбутунан, хамсаабат дааны. 8 буоланнар кааактар тэн-анньан кыайбатахтар. Дьиэлэригэр баппаккалар, быалаан баран тардыбыттар. 11 кии тардарыгар бэриммэтэх. 12 кии тардарыгар ат буолбут уонна муннунан, айаынан хаана баран лбт.

Доор киитэ тннэри-кнстэри дойдутун былдьаар уонна Онокуга: «Ааын нууччалар лрдлэр», – диэн этэр.

Оноку, дьэ, Дьокуускайга киирэр. Ыаллартан ыйдарар, ааын оннук сиргэ кммттэр диэн. Ону баран хаар, бр саыйахтаах киини сулбу тардан тааарар. Онтон 3–4 тиити суулларар уонна кэччиктээбэккэ эрэ бтнн аалтыыр. Аалан баран, кэччиктэтэлээн кутаа оттор. Бр саыйахтаах киитин бу уотугар быраар. Маныаха туран били киитэ с тгл аттыы срэн тахсыбыт. Ону урааынан ылан уокка быраан испит. Ону крбт дьоннор, нууччалар дааны, сахалар дааны: «Бу Кыйаар дьоно илэ абааылаах дьон эбиттэр», – диэбиттэр.

Оноку ити кэнниттэн аатын ууоун ыырдан тахсыбыт уонна, Нымылах икки Ньурбачаан икки ардыларыгар толоон баар, ол ойооугар алаас сир баар, ол ортотугар булгунньахха окучах хаан, кмн кэбиспит. Окучах хаыар дылы бэрэмэдэйдээх ууоун ачаахтаах тииккэ ыйаан турбут. Ол тиит билигин охто сытар. Охтубута уонча сыл буолла. Урут, мин уончалаах эрдэхпинэ, кйн турар эбит этэ. Ачааа онно турара. Кэлин ачааа хайа барбыт этэ. Бу тиит туунан миэхэ ээм оонньор, Степанов Алексей, мин уончалаах уол эрдэхпинэ, 69 сыллааыта, кэпсээбитэ.

Бу сири, Слэ ууоа кмллбтн кэннэ, Мээ, Чээнэр 2 Мээтэ диэн ааттыыллар. Былыр кии ууоун тутабыт диэбэттэр, кии мээтин эргийэбит дииллэр. Ууох диэхтэрин харыстаан, ыарыраан этэллэрэ эбитэ дуу.

Кэпсээнньит тылы быаарыыта:

 1 лссбттэр – охсуспуттар, илиилэспиттэр.

 2 Чээнэр – Слэ оонньоро. Петр Иванов диэн. Ити сир кини ходуата этэ.

Быырта икки ойохтоох. Тус-туунан дьиэлээн олорбут. Улахан ойоуттан икки уоллаах: Муур Илии Буолкап, Сантаа диэн. Оччугуй ойоуттан биир уоллаах – Уоа Суох Уоарап. Бу уол э уоа сиирээс эбит.

Былыр куаан дии санаабыт оолорун, ыааска уган, ыйаан кэбиэллэр эбит. Ол курдук Уоа Суоу ийэтэ: «Ыааска уган кэбииэххэ», – диэбит.

Тас эмээхсин киирэн кэлбитигэр: «Эдьиэй, ити оону ыааска уктарыахпын баарабын», – диэбит. Ону туран: «Аал эрэ, хотуй, ыааска угар ооун», – диэн баран, оону ньилбэгэр ууран олорон, арыынан уунуохтаабыт уонна: «Лик курдук. Кии ньилбэгэр биллэр. Хойут кии трд буолсу. Ыааска уктарыма», – диэбит.

БАСКАРДЫЫР УЙБААН

Баскардыыр Уйбаан кылгас кии эбит. с ынахтаах ыалга ааардаан лэлиир эбит. лэлиир киитин аата Гоморов диэн. Гоморов баай киитэ . Бтрптэн хотуур ортотугар диэри ааарыгар 8 былас оту оттонон, кэээн бтэрэн кэбиэр. Хотуур ортотуттан (атырдьах ыйын 19 кнэ билии стилинэн) к ттгэр, дьэ, ардах да ардах бугул барыта ууга барбыт. Ону, дьэ, кэээн, куурдан, маска-окко ыйаан, сгэнэн кэрдэр кэриэтэ слэригэр сиэтэн кыстаабыттар.

Кр кыын, Бокуруоп саана (билиилиинэн алтынньы 14 кнгэр), эмээхсин туран ыалга сорукка ыытар (урут ынахтарбытын туттуох диирин сблээбэт эбит) уонна с ынаын сскэ биэрэн кэээр. Хаанын срдээри сырыттаына ойоо тиийэн кэлэр. «Хайа, бу иирди дуо? Туох буолан сгн кыдыйды?» – диир.

Маныаха оонньоро клэр: «Хата, бу тоноун сиэин, аны кыын дьыл кыстыаы», – диэн.

Инньэ гынан баран, кыыытын ааарын Гоморовка лэлиир, ааарыгар бэйэтигэр от-мас булунар.

Дьыллара эрдэ соус, Дьгрйэп саана (билиилиинэн ыам ыйын 6 кнгэр) кэлэн, рэх хаайар, онтон Ньукуолун саана (ыам ыйын 22 кнэ) кх от нэн, с лаппа кирэр буолар. Маныаха туран, с харыс хаар тэн 12 хонукка турбут. Кыын курдук. Ыал-ыал стэ бу мантан элбэхтик сутаан лр. Маны буус сут диэбиттэр эбит. Ити 148 сыллааыта буолбут.