— Адпушчу. Няхай ідуць.

У пана Бадзея вочы сталі круглыя-круглыя.

— Адпускаеце? Не пакараўшы?

Мы бокам-бокам з гэтай залы, падобнай на турму.

У горадзе быў сапраўдны тарарам. Піск, енкі, крыкі. Нейкія людзі ў лахманах б'юць, цягнуць гараджан. Ды хіба толькі іх? Вось адзін схапіў за ногі астрыжанага сабаку, пакруціў у паветры і шпурнуў за плот, у агарод. Сабака толькі вякнуў.

— Разбойнікі разгуляліся! — крыкнуў Пятрусь.

Цяпер і я здагадаўся, што разбойнікі ў горадзе гаспадараць. Разгуляліся дык разгуляліся! Як відаць, не хутка спыняцца. Нямала слёз пральецца.

Я азірнуўся і ўбачыў пана Катовіча. Ён стаяў непадалёку. Каля яго скупіліся стражнікі. Покатам са смеху качаюцца.

Я падбег да пана Катовіча.

— Сонца сёння добра смаліць, — прамовіў ён, як бы не заўважаючы, што я перад ім стаю.

— В-вы… В-вы… — прамовіў я, запінаючыся ад хвалявання.

Пан Катовіч глянуў на мяне, бы на камара, які надакучае.

— Цябе выпусцілі, а падзецца няма куды?

— Чаму людзей не ратуеце?

— Няхай патрэніруюцца разбойнікі,— сказаў пан Катовіч і пайшоў. За ім пацягнуліся стражнікі.

Да Петруся, бачу, падбег разбойнік. Паглядзелі б вы на яго! Нос сіні, сарочка расхрыстаная, нагавіцы на каленях парваныя, быццам цэлы дзень, не спыняючыся, поўзаў.

— Дзядзька… — пачаў Пятрусь.

— Дай закурыць, — сказаў разбойнік. Пятрусь вытрашчыў вочы.

— Я не куру.

— Не курыш? Гы-гы-гы… — гыгыкнуў разбойнік і кулаком пад дых.

Пятрусь, пераламаўшыся ў паясніцы, упаў на зямлю, а разбойнік, гыгыкаючы, пабег па вуліцы. Я кінуўся да сябрука.

— Ты жывы?

— У-у-у… — застагнаў Пятрусь. — Ён мне як рэзнуў, дык свет перавярнуўся.

Жывы! Жывы… Даў закурыць! А калі б разбойнік якім-небудзь кіем па галаве? Яму закон не пісаны.

Пятрусь, войкаючы, прыўзняўся.

— Ігнат, трэба ратаваць людзей.

Не нашым носам маліны кляваць. Гэтыя разбойнікі што апантаныя. Дый Пятрусь ледзь стаіць на нагах. Можа, пачакаць, пакуль акрыяе, а пасля кіямі ўзброіцца, злавіць каторага і па пятах? Каб толькі кіі ў нас не адабралі.

— Ігнат, разбойнікі са стражнікаў шаравары сцягваюць, а свае нагавіцы ім аддаюць, — усклікнуў Пятрусь.

Але, сцягваюць. Вось злавілі аднаго, наваліліся гуртам. Той вішчыць, як парася ў плоце, адбіваецца. Не тут тое было. Сцягнулі шаравары, і той, з сінім носам, які Петрусю рэзнуў, на сябе адзеў.

— Цяпер не пазнаць, хто разбойнік, а хто стражнік, — прамовіў Пятрусь.

І праўда, не пазнаць. Усе як ашалелі. Бегаюць, кагосьці даганяюць. «Добра было б, каб народны цар Іванка сюды прыйшоў. І з яго нагавіцы сцягнулі б», — падумалася мне.

— Наперад! Звязаць разбойнікаў! — пачулася каманда.

— Пан Катовіч не вытрываў. Баіцца, што без нагавіцаў застанецца, — прагаварыў Пятрусь.

На вуліцу высыпалі стражнікі. Напэўна, паўтары сотні, не меней. Пан Катовіч ззаду, за імі ідзе.

— Звязаць! Усіх да аднаго!

Крычыць, нервуецца. Не чакаў, што так павернецца. Выпусціў на сваю галаву разбойнікаў. І яму прышчамілі хвост.

Стражнікі, махаючы шаблямі, пагналі разбойнікаў перад сабою. Вуліца апусцела.

З-за хаты выбег астрыжаны сабака, гаўкнуў некалькі разоў і, падцяўшы хвост, панёсся. А з партрэта, усміхаючыся, пазіраў на прыціхлую вуліцу народны цар Іванка.

— Цяпер стражнікі і сваіх звяжуць, — сказаў Пятрусь.

— Тых, з каго разбойнікі шаравары сцягнулі? — запытаў я.

Пятрусь кіўнуў галавою.

— Тых.

Вуліцы ажылі. З падворкаў выходзілі людзі, спыняліся каля весніц, прыслухоўваючыся. Каля некаторых хат чуўся ціхі плач.

— Нават плакаць баяцца, — заўважыў Пятрусь. Каля нас, выціраючы вочы, прайшла жанчына.

— За вамі сочаць, — прашаптала, мінаючы. Я павярнуўся да Петруся.

— Чуў?

— Чуў. Але хто сочыць?

Сапраўды, хто? Дагнаць жанчыну і запытацца? Не скажа, пабаіцца. Хто ж сочыць? Чаму? Народны цар Іванка нас адпусціў. Няўжо загадаў, каб злавілі? Але ж мы не хаваемся.

Мы, азіраючыся, пайшлі па вуліцы. Тут было як пасля бою. Паламаныя платы, яблыні, патаптаныя агароды. Некаторыя быццам танк гусеніцамі мясіў.

— Пастараліся разбойнікі,— сказаў я. Пятрусь раптам тузануў мяне за руку, пацягнуў на нейкі падворак. Я не ведаў, што ён задумаў, але пабег за ім. Мы мінулі хату, схаваліся за хлеў.