Якимович Алексей Николаевич
Шрифт:
— Ні капейкі няма.
— Стражнік! Арыштаваць.
— Куды вы нас? — запытаў я.
— У палац. Да народнага цара Іванкі. Ён мне ордэн дасць. Вядома, было б лепей, каб торбу золата.
Ордэн на грошы памяняў бы. Не мае гонару, хоць і капітан.
— Ужо дзяцей арыштоўваюць! — данёсся да нас жаночы вокліч.
— Хто сказаў? — тоненька піскнуў пан Бадзей. Людзі хто куды. Нібы ветрам здзьмула. Во!
І астрыжаны сабака пабег. Уцякае, як з прывязі сарваўшыся. Што ж тут дзеецца?
— Пан Бадзей, вы нават сабак паразганялі,— не стрываў Пятрусь.
— Стражнік! У палац іх. Усё скажуць, як прыціснем, — пырснуў слінай пан Бадзей.
Стражнік, штурхаючы, пагнаў нас перад сабою.
Народны цар Іванка
Палац, у якім, як мы здагадаліся, жыў народны цар Іванка, быў белакаменны. Перад уваходам стаялі скульптуры львоў, ваўкоў, мядзведзяў з выскаленымі пашчамі.
Нас прывялі ў вялізную залу, аздобленую золатам, каштоўнымі камянямі. Пасярод залы, за круглым сталом, сядзелі тры чалавекі і гулялі ў карты, гучна ляпаючы імі па стале. Асабліва стараўся адзін з іх, каля якога ляжала карона.
— Народны цар Іванка, — шапнуў мне Пятрусь, паказваючы на яго вачыма.
Кажа, што Іванка. Але ж на партрэтах малады. А тут зусім стары: твар маршчыністы, галава лысая.
— Чаму цар тут стары? — вырвалася ў мяне ўголас.
Пан Бадзей штурхнуў мяне ў бок.
— На партрэтах яго вялікасць намалявалі такім, якім быў у маладосці.
Вось як прыдумаў гэты народны цар! Хоча, каб болей любілі яго, няйначай. Бач, які карцёжнік. Лупіць картамі па стале, не зважае, што мы стаім.
— Давай! Давай! Сып яму! — крыкнуў народны цар Іванка.
Справа ад цара сядзеў маленькі дзядок. Такому толькі за кій трымацца. І галава, і рукі трасуцца.
— Галоўны міністр, — шапнуў пан Бадзей. — Сёння яму сыплюць. Будзе дурнем.
Міністр. Ды яшчэ галоўны. Яму на цёплай печы сядзець, а не кіраваць. Няўжо на такую пасаду маладзейшага не знайшлі?
— Сып! — зноў крыкнуў народны цар Іванка.
— Я дам. У мяне валет бубей, — прагаварыў тонкі, як жэрдка, мужчына, які сядзеў злева ад народнага цара Іванкі.
— Пан палкоўнік Катовіч. Начальнік нашага прафілакторыя, — прамовіў пан Бадзей.
— Якога прафілакторыя? — запытаў Пятрусь.
— Таго, дзе прафілактыку праходзяць. Убачыш. Не хвалюйся.
Я ведаў, што ў нас ёсць нямала прафілакторыяў, якія розныя прадпрыемствы будуюць для сваіх рабочых. Там можна і адпачываць, і лячыцца. Няўжо і ў іх падобныя? Не верыцца.
— Прыме. Наш галоўны міністр прыме, — затросся ад смеху народны цар Іванка.
Сыплюць і сыплюць. Не шкадуюць. Няшчасны дзядок ледзь паспявае забіраць.
— Давай! Давай! Або грай, або грошы аддай, — усклікнуў народны цар Іванка.
А пан Катовіч ляпнуў картай па стале.
— Даю. Туз у мяне.
Дуюць у адну дудку. І нашто гэты дзядок сеў з імі гуляць? Ён, напэўна, картаў не бачыць. Вочы чырвоныя, слязяцца. А народны цар Іванка і пан Катовіч чамусьці толькі да яго ходзяць.
— Дурань! Дурань! — галёкнуў на ўсю залу народны цар Іванка.
Пан Катовіч падскочыў.
— Хто? Я?
— Наш галоўны міністр дурань! — запляскаў у ладкі народны цар Іванка.
— Дурань! Дурань! — падхапіў пан Катовіч. Гарлапаняць, нібы канец свету. Народны цар
Іванка аж цвіце ад радасці. Відаць, гэтак жа радаваўся, калі па ягоным загадзе першага сабаку пастрыглі.
Галоўны міністр хацеў устаць з крэсла, ды не змог, упаў.
— Ваша вялікасць народны цар Іванка, — прамармытаў ён.
— Што?
У зале стала ціха-ціха. Пан Бадзей прысеў, а пан Катовіч уціснуўся ў крэсла.
— Я — дурань? — усхліпнуў галоўны міністр.
— Яшчэ які дурань. Набіты.
— Я верай і праўдай служыў. Я стараўся. Я з сіл выбіваўся. я…
— Ты прайграў. А мы дамовіліся: хто прайграе, той будзе з мядзведзем барукацца. Сядзіць Мішка ў клетцы, чакае цябе. Тры дні не кормлены. Ідзі, пабарукайся з ім. Калі пастараешся, то адужаеш. Пан Катовіч, як ты думаеш?
— Адужае. Мядзведзя тры дні не кармілі, а галоўны міністр сем разоў на дзень есць.
Народны цар Іванка ўсміхнуўся.
— Твая праўда. Мядзведзь ад голаду з ног валіцца.
Што ж яны кажуць? Галодны мядзведзь, як відаць, зусім раз'юшыўся. Пацяшаюцца з дзядка.