M"usl"um xatir kitabinda yazirdi: “Ansambl il biz ittifaqin m"uxtlif shrlrin, htta, kurortlara gedirdik. Hr yerd m"uvffqiyyt bizi gozlyirdi. Qastrol sfrlrinin basgicllndirici uguru mni ail-mist msllrindn uzaq salirdi. Artiq sfrlrdn ev qayitmaq istmirdim, dbli, xlaqli, nzaktli ail bascisi rolunda is cixis etmy sxsi x"ususiyytim imkan vemirdi”.

S"ohbtin bu yerind realliqdan cixis edrk, M"usl"um"un s"oyldiyi “…dbli, xlaqli, nzaktli ail bascisi rolunda cixis etmyim sxsi x"ususiyytim imkan vermirdi” fikrini, “ mshurluq basimi xarab etmisdi, sxsi iradm is bunun "uc"un yetrli deyildi” c"umlsi il vzly bilrik. Fikrimc, bu, daha dolgun v daha haqli olardi.

1963-c"u ilin mart ayinda mtbuat orqanlarinin shiflrind, Azrbaycandan gln artistlrin m"ohtsm cixisi haqqinda “Sovet Ittifaqi Teleqraf Agentliyi”nin (SITA-nin) x"ususi informasiyasi yerlsdirilir. Hmin informasiyada deyilirdi:

“n b"oy"uk, -demk olar ki, -f"ovqlad ugur M"usl"um Maqomayev qismt oldu. Onun tkrarolunmaz vokal keyfiyytlri, parlaq texnikasi bunlari demy sas verir. minlikl qeyd etmk olar ki, operaya cox istedadli, qabiliyytli, zkali gnc artist glir”.

Hmin zaman mrkzi mtbuat hmyerlimizin cixisina cox fal v effektiv reaksiya gostrirdi. Maraqli idi ki, b"oy"uk hvs, cosqu v frhl m"ugnninin ifasini thlil edn “Qurultaylar Sarayi”nin biletsatanlari konsert proqramlarinin "uzrin "oz “fikir, ry v resenziya”larini bu c"ur yazirdilar:

“Biz biletsatanlar m"ohtsm zalda sizin ugurunuza, tamasacilarin sevinc v frhin cox sevinirik v sadlaniriq. "Umid edirik ki, sizin v sizin Fiqaronun ssini bir d bizim shnd esidcyik. B"oy"uk gmiy-b"oy"uk ugurlar”.

Bununla da, Moskvada keciriln Azrbaycan dekadasina, s"oz"un b"oy"uk v hqiqi mnasinda, yaxsi v iri bir la yazmaq v ya n"oqt qoymaq olardi. Lakin bunun M"usl"um hec bir dxli yox idi. C"unki m"ugnninin zfr yolu indn sonra baslayirdi. Bu c"ur, ks-sdadan, tss"uratdan sonra paytaxt Moskvanin M"usl"um"u Azrbaycana buraxacagi bir o qdr real g"or"unm"urd"u. C"unki Maqomayev artiq Moskvani, moskvalilari, daha dogrusu, Kremli "oz ecazkar ssi il mftun etmisdi. Mhz, dekadadan sonra ona ilk v davamli tkliflr glmy basladi.

Bundan sonra hyat "oz axari il gedir, m"ugnni tez-tez nyi is birinci etmli olur: SSRI-d yegan v mshur olan “Melodiya” firmasinin studiyasinda simfonik orkestrin m"usayiti il opera ariyalari yazilmaga baslayir. Hmis oldugu kimi orkestr mayestro Niyazi rhbrlik edirdi. Ilk df olaraq ss rejissoru V.Babuskinin nzarti il rqmsal yazi metodu hyata kecirilir.

Artiq hmin ilin payizinda, daha dqiq demis olsaq, noyabr ayinin 10-da coxsayli M"usl"um sevrlr Moskva filarmoniyasina axisirlar. M"ugnniy yalniz sonra mlum olur ki, onun konsertin baxmaq istynlrin sayi hddindn cox oldugu "uc"un prstiskarlar vestib"ul"un giris qapisini yerindnixartmlar. Tamasacilarin cox oldugunu M"usl"um shnd mahni oxuyarkn hiss edir. O, g"or"ur ki, zalda anslaqdir , kecidlr doludu , musiqisevrlr ayaq "ust onu dinlyir v alqislayirlar. Bundan b"oy"uk z"ovq alan m"ugnni bel bir anslagin olacagini, tsvv"ur"un, bel, gtir bilmzdi.

Bu mqamda, tarixi bir fakti qeyd etmsm M"usl"um"un ruhu mni bagislamaz. Konsertin proqraminda Bax, Gendel, Motsart, Rossini, Subert, Caykovski, Raxmaninovun v Hacibylinin cmisi 16 sri oxunmali idi. Ancaq m"ugnni onlarin sayini 23- qdr qaldira bilir. gr bel demk m"umk"uns, M"usl"um"un cox sevdiyi fantastika janri, mhz shnd "oz real tzah"ur"un"u tapir. Bu, fikiri s"oylmkl, yanlisliga yol vermis olmaram, ksin, hqiqti tsdiq edrm. Hl bunlar azmis kimi m"ugnni nzrd tutulmayan "uc"unc"u hissd, italiyan v m"uasir estrada mahnilari ifa etmy baslayir. Baxmayaraq ki, texniki xidmt shnnin isiqlarini s"ond"urm"usd"u, ancaq prstiskarlardan ibart b"oy"uk k"utl, avant"ura zali trk etmk istmirdi. Bax, el bu zaman M"usl"um royalin arxasinda ylsir v estrada baslayir: “Come prima”, “Guarda che Luna”, tvist, Andriano Celentano, “Iyirmi d"ord min "op"us” v s. mahnilar bir-birini vz edir.

Bu, konsert, hm d M"usl"um "uc"un bir “vizit vsiqsi” rolunu oynayir. O, sonraki konsertlrini, mhz bu, formada qurur: klassik srlr v estrada mahnilari… Onun tsbb"us"u il simfonik orkestr gitara, zrb altlri v bas lav olunur. Bununla da simfonik orkestr, estrada-simfonik orkestrin cevrilir. "Oz tlbkarligi il seciln K.I.Suljenko M"usl"uml bagli xatirlrind yazirdi:

“Nec ki, M"usl"um Maqomayev z"uhur edib, bir hadis oldu. O, bir bas b"ut"un gnclrdn y"ukskd dururdu. O, dlicsin haminin xosuna glirdi”.

El hmin g"un M"usl"um hiss etdi ki, artiq s"ubhlr arxada qalibdi v o, hec vaxt gnclik "urksizliyin, agciyrliyin, csartsizliyin, inamsiyazligcana qayidmayacaqdir. M"ugnni "uc"un ugurlu hesab olunan 1963-c"u ilin sonunda onu Mirz Ftli Axundzad adina Azrbaycan D"ovlt Opera v Ballet teatrina soloist kimi qbul edirlr. Eyni zamanda, M"usl"um estrada konsert proqramlari il m"uxtlif shrlrin konsert salonlarinda cixislar etmy baslayir.

Bstkar, pianocu, m"ugnninin zhmtsevr olmasi onun hyatinin sas mnasi, sas qaysi olur. O, hr seyi yaxsi, yalniz yaxsi yerin yetirmyi xoslayirdi. Yarim srlik shn hyatinda Maqomayev opera, estrada, m"uzikl, kino, tamasa, birs"ozl, incsntin hansi yerind olmasindan asili olmayaraq bir amala, bir mslk xidmt g"ostrirdi tamasacini aldatmamaga v bununla da onu sevnlr xalis snt n"umayis etdirmy. B"ut"un bunlar shn arxasi v ya shny qdr srf olunan zaman ksiyi idi v b"oy"uk zhmt hesabina basa glirdi.