Balaca M"usl"um"un hr sey maraq v meyl gostrn usaq oldugunu mn, kitabda bir nec yerd qeyd etmism. Lakin bunlarin hr biri "oz-"ozl"uy"und o qdr maraqli v m"uxtlifdi ki, onlardan yan kecmk qeyri-m"umk"und"u. Nzr alsam ki, s"ohbt taninmis bir aildn, ondan da artiq taninmis bir sxsdn gedir, onda mslnin maraq dairsini anlamaq ctinlik yaratmaz. Odur ki, burda sandiq qdr maraqli, eyni zamanda thl"ukli mini bir hekay danismaq yerin d"usr. Ancaq, bu df Baydag"ul nnnin dolabi haqqinda.

“Nnmin bir dolabi var idi. Nnm onu da qifilla baglyirdi. Bu, mnd dolaba olan maraq v hvsi daha da artirirdi. D"us"un"urd"um ki, g"orsn nnm orda n gizldir? Bir g"un nnm pncrnin prdlrini acmaq "uc"un ktilin "ust"un cixir v ordan yixilaraq qolunu sindirir. Nnmi xstxanaya yerlsdirmk lazim glir. “Faliyyt” g"ostrmyim "uc"un genis meydan acilir. Dolabi acanda g"ord"um ki, orda mimin vzifsin g"or ona veriln xidmti tapanca var. Onu g"ot"urm"uy v mktb gtirmy bilmzdim. Sinifd basladim partanin altindan doldurulmus silahla sagird yoldaslarimi qorxutmaga…”, -deyrk, -M"usl"um vurgulayirdi.

Yuxarida qeyd etdim ki, M"usl"um babasindan skripka il brabr, hm d klarnet yadigar qalmisdi. Skripkanin taleyin aydinliq gtirsk d, klarnetl bagli msl hl d aciq qalirdi.

G"orsn klarnetl n bas verdi v ya klarnet harda qaldi? Skripkadan frqli olaraq klarnetl hr sey yaxsi sonluqla yekunlasir, o salamat qalir.

Maraqli, hm d cox g"ulmli hadis M"usl"um"un musiqi m"ullimsi il arasinda bas vern kicik hekayt olur. O, yazirdi: “Skripkadan frqli olaraq klarnetin taleyi nisbtn yaxsi oldu. Onu mndn qoruya bildilr. Mnim babamin yolu il getmyimi royal m"uyyn etdi. Mn pedaqoq tutdular. Yadimdadi, onu Valentina Kupsova dey cagirirdilar. Ondan daima araq iyi glirdi. M"ullimnin cantasinda hmis araq s"ussi olurdu. Demk olar ki, m"ullim mniml poeziya dilind danisirdi:

M"usl"umcik ! Baxin klavircikini mn gtir.

Mn Baxin “dalinca” gedirdim. M"ullim is bu zaman bir balaca alkoqol qbul edirdi. Dey bilrm ki, mn onu sevmirdim. Birincisi, ona g"or ki, ondan araq iyi glirdi. Ikincisi, m"ullim hmis ev tlsirdi. Mn is, g"ozlyirdim ki, n vaxt o, mn barmagimi hara qoymagi "oyrdckdi”.

Musiqi mktbind vokal sinifinin olmamasi, royal "uzr ev dvt olunan repetitorun spirtli ickiy meyl g"ostrmsi M"usl"um"un glckd bir musiqici kimi yetismsin mllibasli sipr ola bilrdi. Ancaq, usaqda musiqiy olan hvs v istedad onun glcyini m"uyyn etmkd b"oy"uk v m"uh"um rol oynamisdi.

M"usl"um yazirdi: “Bir df ehtiyac ucbatindan Kupsova xala otagi trk etdi. Mn, butulkani onun cantasindan g"ot"ur"ub gizltdim. O, qayitdiqdan sonra hmis oldugu kimi mni klavir dalinca g"ondrdi. Notu gtirdim v g"ord"um ki, Kupsovanin sifti tamam dyisib. El bil onun siftini trsin ceviriblr. "Oz"um"u el g"ostrdim ki, guya hec ndn xbrim yoxdu. Royalin arxasinda ylsdim v calisdim ki, hec n b"uruz vermyim. vvlc arxadan fisilti esitdim, sonra b"ut"un g"uc"u il atilan qlm barmaqlarima batdi:

Ogurlama! Ogurlama M"usl"umcik !
– deyrk, -Kupsova dillndi. Bu, hrkt mnim "uc"un, hm agrili oldu, hm d mn toxundu. Basa d"usd"um ki, istyim alinmadi, odur ki, aragi qaytardim. Amma sonra Mura xalaya gileylndim.”

M"ugnninin hyatinda xosa gln, oxucunu "oz"un clb edn hadis v mqamlar o qdr coxdu ki, onlari bir-biri il rabitsiz vermk, sanki, dviyyatsiatr sir Misal "uc"un 1963-c"u il nzr yetirk. Bu il, s"oz"un hqiqi v mcazi mnainda, M"usl"um "uc"un cox hmyytli v d"usrli il olmusdu.

Hmin ilin 26 mart v 10 noyabr tarixlrind m"uvafiq olaraq Kremlin “Qurultaylar sarayi”nda v Pyotr Ilic Caykovski adina Moskva Konsert Zalinda keciriln konsertlr m"ugnninin yaradiciliginda d"on"us n"oqtsi olmusdu. Onda SSRI-nin paytaxtina Azrbaycanin n yaxsi, n n"ufuzlu bdii kollektivlri, taninmis musiqi xadimlri, hmcinin, gnc istedadlar tsrifurmusdular buy. Sozs"uz ki, Muslum d onlarin arasinda olur. Alqis sdalari altinda shny cixan gnc m"ugnni Mefistofelin “ Faust ” srindn Hunonun kupletini, "Uzeyir Hacibylinin “Koroglu” operasindan Hsn xanin ariyasini, hmcinin, “Ruslar m"uharib istyirmi?” mahnisini oxumusdu.

Televiziya il birbasa translyasiya olunan axirinci konsertd, M"usl"um"un shny cixisi il bagli zalda nyin bas verdiyini hec kim tsvv"ur"un glaya bil, an. O, “Buhenvald harayi” v Fiqaronun qisa lirik ariyasini o qdr g"ozl, m"ohtsm ifa edir ki, dinlyicilr sarsinti kecirirlr. Italiyan dilind ifa olunan qisa lirik ariyadan sonra dinlyicilr ayaq "ust l calir v intonasiya il “bravo, bravo” dey qisqirirlar. Lojada ylsn SSRI-nin Mdniyyt naziri Y.A.Furtsova v I.S. "ozlrindn asili olmayaraq fasilsiz l calir, m"ugnnini alqislayirlar. Orkestr rhbrlik v dirijorluq edn Niyaziy baxan M"usl"um basi il tkrarlamagi isar edir v o, kavatinonu yenidn, ancaq bu df rus dilind oxuyur.

El hmin il Moskvanin P.I.Caykovski adina Konsert Zalinda M"usl"um ilk solo konsert proqrami il cixis edir. Artiq m"ugnni dinlyicilr o qdr tanis idi ki, onun konsertin bilet ld etmk m"umk"un deyildi.

Bakiya qayitdiqdan sonra m"ugnni ansamblin solisti kimi musiqi kollektivlri il kecmis ittifaqin m"uxtlif shr v vilaytlrin tez-tez qastrol sfrlyrin getmslaye Onun mkhaqqi il hec bir problemi yasanmir. Getdikc artan mshurluq hr yerd ansamblin ugur qazanmasini vvlcdn tmin edirdi. Alinan mvacib onun ail problemlrini hll etmk "uc"un kifayt edirdi. Lakin basqa bir trfdn qastrol sfrlri ail-mist mslsind ciddi catismazliqlar, problemlr gundm gtirirdi. Hr sey yavas-yavas nzartdn, "oz mcrasindan cixmaga baslayirdi: