Кенесарыны ойын кенет кміс оыраудай сыырлай шыан дауыс бліп жіберді.

— Рсат етсеіздер, аа аяын мен аттайын. — Бны айтан Абкен еді. Кенесары басын ктеріп алды. Абкенні слу жзіне тесіле арады. «Наурызбай білмей алмаан екен. Бір адалды шыса осыдан шыар». Біра Кенесарыны уанан кілін ара кемпір тез суытты.

— Келін шыраым, саан болмайды, — деді ол жемтікті шоып трып жан-жаына араан крі арадай басын шайап, — сен тре келіні боланмен, тре тымынан емессі!

Кенесары ара кемпірге тйіле арады да ойды, «Абылай бабасы осылай шарт ойса, Кенесары не істесін? Расымен-а ешкім шыпааны ма?»

— Бопай, зі аттап крсе айтеді? — деді лдекім есік жатан мігірлеп сйлеп.

Бопай жлып аландай:

— Былшылдамай жайыа тр, — деді, — кндіз-тні ат стінде жріп алжырап, кейде атты йытап аласы… Ер жрек біреу ойындаысын істеп кетіп, о олдай батырды ажалына себепкер болсам, жрта ай бетіммен араймын?

Кенесарыны басы енді тіпті салбырай тсті. «Бопай мен Жанайдар батырды кілдері жаын» деген бір сыбысты лдеалай Кнімжаннан естіген. Ол кезде атыныны сзіне мн бермей «ойшы, айдаы жоты айтпай» дей сал- ан. «Сол сыбыс рас болды-ау!» деді ол ішінен. йтсе де Кенесары арындасы Бопайа риза. «Абылайды рпаы емес пе, кнсі бар екенін жрта аартпай сылтау тауып тылып кетті».

Артынан халы арасында:

«Жанайдар арты туды жатырынан,

О тиді Жанайдарды балтырынан,

Бір айла лмес жана бола ма деп,

Аттайтын атын іздеді ата лынан.

Аттайтын бір де атын табылмады,

Трелер тіліп тр атынынан!» —

деп леге айналан бл оиа Кенесарыны жаман ашулантты. «Мндай атындардан туан л айдан батыр болады? Кімді ктереді? Расымен тре тымы баа-шаяна айналалы бара ма? Расыменен Абылай атамны тсі шын бол- алы тр ма? Бкіл аза тгіл, з рпаымды жндеп тлете алмайды екенмін, алай ш жзге хан болмапын?»

Кенесарыны ойын таы бір дауыс бліп жіберді.

— Кешегі алып келген ттын йелдерді ішінде тре тымдас ешкім жо па екен?

— Бар. Неге болмасын.

Жасауыл Зейнепті бас етіп екі-ш жас келіншектерді алып келді. ара кемпір бларды неге шаыранын айтты.

— Мен аттайын, — деді Зейнеп ойланбастан, — кем де, байым да тре тымы.

оырлжаны жас тоалыны бозбалашылы ылыы жайынан біраз жрт хабардар еді. Біра кздерімен кріп, олдарымен стамааннан кейін «ел не айтпайды, ммкін сек шыар», — деп ндемеді. Ал Зейнеп болса ара кемпірді сзін ойыншы крді. «Кнлі атын стінен аттаана батыр лсе — ле берсін. Мытааны Кенесары бір жайсаыны ажал тапаны ма, з обалы зіне, тыныш жатан елді шауып несі бар… Ал алда-жалда… дай мені артымды баып жр дейсі бе, сезбей, крмей алып, мына садаы жазылып кетсе, жрт ызыты сонда крсін. Мені адал емес екенім алты алаша аян, жрт матаан Абылай атамны да айлакер атыннан аылы аса алмаанын бкіл халы білсін».

Дадаран жрт «аттасын, аттасын» деп Кенесарыа арады. Хан малдап басын изеді.

Бйректей блтыдаан Зейнеп, бкіл аза дірілдеген Кенесарыдан ымсынбастан шытырма кйлегіні етегін екі олымен жоары ктерді де, а жібек ыстаныны кестелі балаын крсете, кешеден бері алашы рет лімсірей кзін ашан Жанайдарды стінен «, дай!» деп ойнаши кліп аттай берді…

Ал Жанайдарды лгі кз ашуы есіні кіре бастааны еді. ш кннен бері ісікпен алысан алып дене, бір балгерді шптен істеген шипалы дрісіні арасында кеселді жее бастаан.

Осы ст Зейнепті жет ылыына дл келді. Жанайдар ісігі айтып, ертеіне тіл атуа жарап алды.

Бны крген Кенесары батырыны сау аланына анша уанса, арашылар кзінше тре тымыны абыройыны саталып аланына сонша уанды. Зейнепке бден риза боп алан слтан ас жауыны тоалы демей, бостанды бермек оймен, ертеіне оны Ордасына алдыртты. йде Таймас пен білазыдан бтен Аыбай, Барбай, Жеке батыр, Иман бар еді.

— оырлжа анды кекті жауымыз болса да йеліне збір еткіміз келмеді, — деді Кенесары бостандыты Зейнеп зі срасын деген ниетпен, — андай тілегі бар, айт, береміз.

Хан болсын, ара болсын, еркек адама тек еркектік жаынан ана арайтын Зейнеп, Кенесарыдан хан екен деп аймыпады, оан жайрадай арап:

— Шын айтасы ба? — деді.

— Шыным. Хан екі айтпайды.

— Онда… Хан айным, жалыз ана тілегім бар, — деді екі беті балбырап, ап-ара бота кзі клімдеп, — мені аралектен айырмаыз.

Тсінбей алан Кенесары:

— Не дейсі? — деді.

— Мені аралекке осыыз деймін.

— ай аралек?

— зіізді лыыз.

Таймас пен білазы кеше Иман батыр мен Жанайдар оырлжадан алып келген олжа мал-млікті жрта бірдей етіп лестіріп берген. Ал ттын ыз-келіншектерді екі йге бліп, «бларды кімге беруді ерте шешеміз» деп, бір йді Батырмрат жігіттеріне, екінші йді аралекке кзеттіріп ойан. ара- лекке кзеттірген йдегі Зейнеп, ел жатан кезде «сырта шыар» деп кзеттегі лды мазасын алан. Мылау аралек «шаруасын баана неге бітірмеді екен» деп ашуланса да, піскен бауырсатай томпиан жас тоалды кілін имай, сайа алып баран. Шаруасын бітіріп боланнан кейін Зейнеп, кзді суы тніне арамай, стіндегі мапал шапанын жерге тастап, артында жар жаасында тран лды адама санамай ыстанын аяыны шына дейін тсіріп, жылып аан блаты млдір суына о жер, б жерін жуа бастаан.

Айлы тн, арасанына дейін аппа боп ашылан жас тоалды бксе жаы… ырыа келгенше йел крмей, алып денесі рысып мазасын алан ара- лек зер шыдап тр. Еркекті мінез-лына бден ккі болан жас тоал оны халіне тсініп зіне шаырып: «й, л, бері кел, мына кебісімді аяыма кигіз» деген. аралек кзі арауыта демін ентіге алып, зер таяан. Ар жаында оны сезім жеген. Талмаусырап кетіп, тек бие сауымындай кезде кзін зер ашан Зейнеп, дел-сал боп ялап алан денесін мапал шапаныны стінен ктере алмай таы біраз жатан. Талай еркекті крген Зейнеп ара- лекке аса риза болды. Біра бдан рі уаныша шыдай алмайтынын сезіп, ая жаында н-тнсіз тізерлеп отыран аралекті бадай жуан мойнынан шатап зіне тартты. Содан кейін оласа сасыан бетін бетіне таяп: «мені йге апарып таста» деді сыбырлай сйлеп. Кн боп атып алан денесін орасындай балытан жас тоалды аралек жас озыдай бауырына ыса шатап араша йдегі бстекке апарып жатызан.