Кыскасы гына, миллтне трккыйсен в башка миллтлрне аяклары астында тапталмавына киркле нрсне ммсе д саваплы в херле бер эштер… айдез, борадрлр!.. 37 Галме исламга нур сачик, нурланыйк, тырышыйк!.. Без… халыкны карагыда калдырып адаштырырга кулымызда аз гына бер икътидар 38 , тнемезд ан бар вакытта аслан разый булмаячакбыз.

1. ч кешедн дньяда качып котылып булмый: берсе – кендек биседер ки, ул сине телс д, телмс д дньяга тартып чыгарыр. Икенчесе – яучы карчыктыр. Ул сине, аласы кызыны крс д, крмс д, алырга телс д, телмс д – йлндерер. ченчесе – мзиндер. Ул сине телс д, телмс д – уар да кмр.

2. …телмс д – йлндерер… Юк, ул алай булмый шул… Файдасыз бер ит кисгеннн гыйбарттер йрк, пар-пар кисмс гыйшык-мхббт кайчысы…

гр булса «сю»… кочаклау куллар арганчы, б булса гр чут-чут, ирен м бит кабарганчы – гомер д сйгнем юк м «сям» дип йтммен ич т; сюне мгънсе, минч, бигк гали, бигк нечк.

3. зен нрс лаек икнен ркем зе бел… Мхббт трлеч… Мин, ахрысы, сюд д миллтче… Мин татар кызыны телен, сйлш рвешен яратам.

4. йлн – тгел сйлн… Гаил хакында минем фикерем коры гына: …син – аны, ул сине якыннан белеп яратышса, шуны стен… килере булса, ркемг йлн тиеш. Югыйс, эче снк белн трткнд, бер тамчы кан чыкмаслык булса, ике келд чын мгънсе белн булган мхббт уты янмаса, гаил чен лл нинди тбн кешелрг мргать й тлинк тотарга булса – Алла сакласын!

5. Тигез-тилекк юл куймау безд гадт. Яры ти-пар булмаса, лбтт, лакт, пар булу шарт, пар булу шарт, пар булу… Наз итр кемнрг гл – каршында былбыл булмаса?.. Бирмде Лйл кеби мхббг 39 днья ба; ул болай бер кыз гына – каршында Мнн булмаса… йлнешт и кирге – тигезлек.

6. Келсез сз сйли бгъзе гакыллылар хатын-кызга: фкать бер ел келле, дип, календарь м хатын безг… Хатын стен хатын алса… итмгнме бер хатын, ч-дрт хатын асрау ниг?..

Хзерге йлнчелр… Келлр саф чагында шп, матур кыз сайлыйлар анлар: «Булыр безне хатын булса йзе айдай», – дилр анлар. гр басса днья м муеннарда бурыч тулса, убырлы карчыгыны да алырлар, акчасы булса.

7. Кеше арасында гашыйкка стенлек мге юк… Адашкан кыз… Тшкн ул сатлык кызлар ртен… Суына тшкн кочагы. Шулай да ул типтер, бетсен сизеп тора; ылыйсы кз яшьлрен кз эченд киптер…

Уйнаш кыйлуы бик угай да, бала табуы бик читен, дилр… «Уйнаш»тагы 40 яман кздн Ходай зе сакласын.

8. Аерылу рвакыт начарлыкка илтдер. Аерылмаыз!..

1. Мин Казанны тхте пай 41 м Казан арты татарларын шушы кнг кадр миллтен югалтмаган в килчкт д югалтмаячак тп халык дип саныйм. Милли дбиятымыз фкать шулар теленд, шулар рухында гына булуын телим.

2. з араларында трекч сйлшеп маймылланучы шкертлр, башларына фс киеп, «Госманлыез, фндем» дип йрче хиффтлребез 42 д аз булмады. Лкин мондый комедиялр вакытында булды да, узды да китте… Без, татарлар, аман да татарлар булып калдык. Треклр – Истанбулда, без – монда.

3. Язучы… Калме – миллтк файда, язганы – Хак кзгесе… Безне миллтк кирк… Калм иясе булып чыгучыларымыз кбйсен, солдатны стен д шинель, астына да шинель, баш астына да шинель дигн шикелле, алай тартсак та, шул бер-ике мхррир, болай сузсак та, бер-ике язучыбыз гына булмасын. Мхррирлр гаскрлр кебидер: сугышка чыкканда, запас гаскрлребез булмаса, сир булырмыз, хур булырмыз…

Безд мхррирлр тмле хыялларга корбан булырга тгел, кирк эшлремезг д аздыр. гр… кыйбатлы мхррирлремез лак булып бетслр, дньяда тик корчагы мхррирлр ген калачактыр…

Боларны кемлеген яхшы белик без, боларны артуын Ходайдан телик без…

лхмделилла… Миллтне яшь каарманнары калмг сарылды… Калм кулда була торып, …мгълмдер ки, курку берлн рк хрм… Ничаклы изс днья, ирке бар – куркытмыйдыр безне…

Илаым, рхмте белн шагыйрьне бйле телен чиш; дуслар м дошманнар хленнн ул бераз хбр бирсен… Миллт… тик калмнн ген хят, тик калмнн ген нат кт.

4. И калм! Китсен газап, ит син безне шат; без д сине аркада туры юлга басыйк аяк… Миллтк мрхмт ит… Европаны ктреп син югары кклрг кадр, ник тшерде безне – иде кат ир астына кадр? Миллтне бу хле хикмт китабына терклгнме?.. Чакырып яз укырга, уку кыйммтен ткъдир ит…

Яз караны «кара» дип м акны «ак», пне «п» дип м шулай ук такны «так». р кеше келен крм, миллт авыруына бак!.. И калм, безг рдаим ярдм м мрхмт ит.

5. Кеше ата берлек белн туган тгел, блки фикер м тоткан юлы белн кардш була… Максуд итр: бара торгач – юл кыскарыр… Алгарыш м ктрелеш юлларына атлап тик… Алга адым сал, татар… Бари Тгал сезлрне… сламт кыйлсын… Тн урнашмагач, ан урнашмый. ан урнашмагач, фикер урнашмый…

Фикерегезне языгыз да фикерг фикер ялгагыз… Тик якты булсын фикерегез; фикерегездер – фикеребез м фикеребездер – фикерегез… Олы фикерлр кузгалсын… Дньяга фикеребез юл алсын. Чнки фикерлр кайнаса, эшлр д алга китр, – бу мгълм булсын ркемг, – шушындый безне фикер.

Борынгыдан бирле безне фикеребез тоткын иде. Кем со безне мескен итеп тоткында тоткан иде? Килде форсат кысан читлеклрне итрг тар-мар, килде, иркен сулыш алып, вакытыбыз канат кагар…

дбиятымызны асылы, ре булган безне Казан теленд фикерлр «келт» итеп кен иск тшлр…