Шрифт:
1973-c"u ilin yanvar ayinin ortalarinda Sinyavskayanin Milana tcr"ub kecmy getmsindn sonra M"usl"um"un telefon znglri ara vermk bilmir v o, m"utmadi olaraq Tamara xanimla rabit yaradir, "urk s"ozlrini b"ol"us"ur. Bu, bard Tamara xanimin xatirlri cox maraqli, hm d cox "urk acandi. O, deyir: “Maqomayev oz"unmxsus skild mhbbtini anlatmaga calisirdi. Hmin mqam o, proiqrivatel zamana uygun gln melodiyanin valini qoyurdu. Ona hmin priyomla cavab verirdim. Mn d, fonetikamda olan vallardan birini proiqrivatel qoyurdum…”.
Hmin zaman ksiyi rzind Tamara Sinyavskanin tcr"ub m"uddti bir il yarim davam edir. Bu, m"uddt rzind Tamara rindn bosanir, m"ustqil v srbst xanim olur. Ancaq o, M"usl"um Maqomayevl nigah laqlrini rsmilsdirib qeydiyyatdan kecmy tlsmir. Bu, o vaxta qdr davam edir ki, onlarin "umumi tanislarindan birinin sbr kasasi t"uknir v o, gnclrin pasportlarini alib onlari nigah s"obsin aparir. El hmin g"un, paytaxt restoranlarindan birind y"uz nfrin istiraki il toy mrasimi tskil olunur. Bundan basqa, bu xbri esidn "uc y"uz adamdan cox k"utl restoranin trafina yigisir v cox mehribancasina Maqomayevdn sevimli mahnilarini istyirlr. Bel bir g"und m"ugnni zabkeslrini, prstiskarlarini intizarda qoya bilmzdi. O, restoranin aciq pncrsindn onlar "uc"un yarim saat mahni ifa edir. Deyilnlr rgmn, bundan sonra M"usl"um d"uz "uc ay bronxitl gzir. lbtt ki, saxtali yanvar ayi, aciq pncr, kskin hava cryani, bir qdr qbul olunan alkoqolun tsiri bronxit "uc"un kifayt edrdi.
Ss-k"uyl"u Moskva qonaqligindan sonra c"utl"uk toy syahtin cixir v adaxlinin vtnin, Bakiya glirlr. Burda Tamarani yalniz adi “glin” qiyafsind yox, "oz"u d b"ut"un “Azrbaycanin glini” qiyafsind qbul edirlr. O zaman Azrbaycan SSR Kommunist Partiyasi Mrkzi Komitsinin Birinci katibi Heydr liyev idi. Birinci katib tz evlnnlri baginda qbul edir v onlarin srfin tntnli ziyaft kecirir.
Hmin anlari yaxsi xatirlayan M"usl"um deyirdi: “Mnim yaxsi yadimdadi, Tamarani birinci df n vaxt g"orm"usm… Televizorda g"orm"usm… Biz dostlarimizla axsim qonaqli. Onu ekranda g"ord"um v hmn qonaqliqda istirak ednlr dedim: bax bu, hqiqi motso-sopranodu! "Umumiyytl, mn qadin ssinin cox da b"oy"uk prstiskari deyilm. C"unki qadin n vaxt ki, yuxari nota qalixir, cox tsad"uf hallarda onu axira kimi tamamlaya bilir…
T.Sinyavskaya nnvi b"oy"uk rus vokal mktbinin N.A.Obuxova, M.P.Maksako v kimi mshur mezzo-soprano ss sahiblrinin g"orkmli n"umayndsi v davamcisi idi.
Onun cox b"oy"uk diapazona, “mxmri” tembr, b"ut"un reqistrlrd islyn ncib, q"uvvtli, brabr ss malik olmasi mn imkan verir ki, onu nadir, tayi-brabri olmayan, hqiqi rus kontraltosu hesab edim. M"ugnninin y"uksk ifaciliq qabiliyyti, y"uksk musiqi mdniyyti, mhartli, mahiran, virtuoz texnikasi, parlaq shn manerasi, temperamenti onun basqalarindan olduqca kskin formada secilmsin, hmcinin, frqlnmsin imkan verirdi. Tamara xanim “Carin glini” operasinda yaratdigi Lyubasa obrazi m"ugnninin yaradiciliginin hqiqi zirvsi hesab oluna bilr.
T.I.Sinyavskaya 2005-ci ildn Moskva D"ovlt Teatr Incsnti Institutunun vokal kafedrasinin m"udiri v professoru vziflrind faliyyt g"ostrmisdi. Bir cox orden v medallarla tltif olunan Tamara xanim ictimai v d"ovlt islrindn d knarda qalmirdi. O, 1984-c"u ild SSRI Ali Sovetinin 11-ci cagirisinin deputati olmusdu. Eyni zamanda, SSRI, Rusiya v Azrbaycanin fxri adlari v ordenlri il tltif edilmisdi: Onun kolleksiyasinda “Qirmizi mk Bayragi” ordeni (1971), Rusiyanin “mkdar artisti” (1973), “Xalq artisti” (1976), “Srf nisani” ordeni (1980) , SSRI “Xalq artisti” (1982), Azrbaycanin “Xalq artisti” (2002), Azrbaycanin “S"ohrt” ordeni (2003), “Vtn qarsisinda xidmtlrin g"or” ordeni: IV drc (2006) , Azrbaycanin “Dostluq” ordeni (2013) v s. tltiflr var idi.
Tamara xanim 1972-ci ild BA Pokrovskinin rhbrliyi altinda Moskva D"ovlt Akademik Kamera Musiqili teatrinin istiraki il R.K.Sedrinin “Yalniz mhbbt deyil” srind Varvara Vasilyevanin partiyasini ifa etmisdi. Bundan sonra o, coxlu xarici qastrol sfrlrind olmus v “Varna yayi” musiqi festivalinda istirak etmisdi.
Tamara Ilyinicna Fransa, Italiya, Ispaniya, Belcika, Avstriya, Ingiltr, ABS v sair bir cox d"unya "olklrinin opera teatrlarinin shnlrind ugurla cixis etmisdi. Xanim m"ugnni, hmcinin, konsert proqramlari il Cnubi Koreya v Yaponiyada qastrol sfrlrind olmusdu. M"ugnninin repertuarina daxil olan partiyalarin bir coxu genis skild ilk df xarici "olklrin shnlrind sslnirdi.
“Bir df, bel bir hadis bas verdi. Hansisa sfrdn geri, Moskvaya d"onn M"usl"um yolunu mnim yanimdan, Kazan shrindn salir. Onda, Tataristanda qastrolda idim. Kazan teatrinin shnsind “Carin glini” operasinda Lyubasani oxuyurdum. Fasild tamasacilara tzim etmk "uc"un shny cixdim. Bu, zaman M"usl"um"un adindan mn cox b"oy"uk g"ul dstsi gtirdilr. Mn, bu g"ul clnginin arxasinda g"or"unm"urd"um… N vaxt ki, M"usl"um lojada g"or"und"u, tamasacilar "uc"un opera "oz hmiyytini itirdi…, deyn, -Tamara xanim xatirlrini prstiskarlari il b"ol"usm"usd"u.
2010-cu ilin oktyabr ayinin 25-d Moskvada, M"usl"um Maqomayevin srfin Vokalcilarin Birinci Beynlxalq m"usabiqsi kecirildi. Hmin m"usabiqd cixis edn Tamara Sinyavskaya demisdi:
“M"usl"um Maqomayev, hm opera, hm d estrada shnsind kral idi. Buna g"or d m"usabiq cox grgin olacaqdi, c"unki, hm opera m"ugnnisi, hm m"uzikl v neapolitan mahnilarinin ifacisi, hm d estrada janrinin mahir ustasi kimi cox genis diapazonlu ss imkanlarina malik olan musiqici tapmaq olduqca ctindi…”.
Mtbuat konfransinda istirak edn M"usl"um Maqomayevin “Mdni-Musiqi Irsi Fondu” nun tsiscisi, hmyerlimiz Araz Agalarov is fikrini qisa v yigcam ifad edrk demisdi: