Шамякін Іван Пятровіч
Шрифт:
«А ты куды? Ты ж — медык, чорт на цябе! Вока не спускай! І вучыся!»
Пакуль бабуля чаравала там над Надзяй, Вася Шугановіч расказваў, як яны ўзялі. Хапіла клопату.
Па бальшаку ў горад Краўчанка не паехаў — пры выездзе застава, яшчэ затрымаюць, нягледзячы на паліцэйскія дакументы. Ці — чаго добрага — на знаёмага наскочыш.
Аб’ехаў па заснежаных кар’ерах цагельнага завода. Чуць коней не ўтапіў у снезе. Выбраўся ў глухі завулак, ад якога недалёка быў і дом Бумель. Добры дом — асабняк за высокім плотам. Муж яе, нябожчык, інжынерам на лесапілцы рабіў — меў з чаго пабудавацца.
Пастукаў Вася ў браму — сабака азваўся на другім баку. Ваўкадаў. Не загаўкаў, а папераджальна загырчэў: маўляў, не ўздумай лезці, я з тых, хто многа шуму не робіць, але клыкі мае вострыя.
А ў Васі такі быў намер перамахнуць цераз плот, каб дабрацца да вокнаў. Загрукаў у браму мацней. Вучоны сабака адышоў да дома і загаўкаў недзе, мабыць, на ганку — будзіў гаспадароў. Нарэшце стрэлілі прымёрзлыя дзверы. Жаночы голас, малады, спытаў спачатку ў сабакі:
«Хто там, Рэкс?»
А пасля крыкнуў да таго, хто грукаў:
«Хто там?»
«Я начальнік паліцыі з Перароста. У мяне памірае жонка. Я прашу Анну Отаўну…»
«Анна Отаўна нікуды не паедзе ў такую рань. Увогуле яна ў сёлы не выязджае цяпер».
І ляпнулі дзверы. Заскуголіў сабака, якога не пусцілі ў цяпло.
Што рабіць? Як прарвацца да самой Бумель?
Шугановіч узяў у Краўчанкі пугу — і на плот. Ваўкадаў кінуўся, каб сцягнуць чалавека з плота. А Вася сам скочыў на сабаку. І добра аперазаў пугай. Заенчыў звер, падтуліўшы хвост, азіраючыся, пацягнуўся на ганак, каб там з дапамогай гаспадароў перагарадзіць няпрошанаму госцю дарогу ў дом.
Адразу засвяцілася ў вокнах. За дзвярамі мужчынскі голас нешта сказаў па-нямецку.
Спалохана крыкнуў на двор:
«Бэр? Я страляйт!»
«Эх, як вы тут напалоханы! Я ля пушчы жыву і не баюся. Я начальнік паліцыі з Перароста. Анна Отаўна! У мяне памірае жонка! Вы ж урач. Вы павінны зразумець».
Тады расчыніліся дзверы, і з’явілася яна сама — як прывід: белыя валасы, чорнае паліто ці футра і з-пад яго — доўгая, да падлогі, белая начная сарочка.
«Што вам трэба?»
«У мяне памірае жонка. Я — начальнік паліцыі».
«Мяне не цікавіць, хто вы. Адкуль?»
«З Перароста».
«Я нікуды не езджу».
Шугановіч упаў на калені.
«Анна Отаўна! Даражэнькая! Адна надзея на вас. Прашу. Усё жыццё буду маліцца за вас. Трое дзяцей сіратамі застануцца. Пашкадуйце».
Відаць, кранула яе.
«Зайдзіце ў дом».
У пакоі, цьмяна асветленым лямпай, малады немчык падазрона агледзеў Шугановіча, не вымаючы рукі з кішэні начнога халата, — яўна трымаў пісталет.
Анна Отаўна з другога пакоя нешта гаварыла яму па-нямецку. Выйшла яна ўжо ў чорным плацці. Таксама агледзела Васю, здзівілася:
«У цябе трое дзяцей? Калі паспеў?»
«Паспеў».
«А ў паліцыю чаго падаўся?»
«А што я, горшы за людзей?»
«Хіба ўсе людзі ў паліцыі?»
«А я так думаю — лепшыя».
«А я так не думаю».
Немчык лыпаў вачамі — не ўсё разумеў. Бумель пераклала, але не тое, што сказала, — Вася зразумеў па яе інтанацыі і па хітрай усмешцы дзяўчыны, якая грэла спіну каля грубкі.
«Што з жонкай?»
«Пазаўчора нарадзіла. Фельчарыца наша роды прымала. А ўчора гарачка такая пачалася, што непрытомная баба ляжыць, трызніць…»
Доктарка ціхенька свіснула.
«Нічым я вам не памагу. У мяне ў бальніцы паміралі ад такога заражэння. Тут можна спадзявацца толькі на яе самую ды на бога. Няма чаго мне ехаць па марозе».
Вася Шугановіч шапку аб падлогу і зароў, як малы.
«Не паеду я без вас. Не паеду! Хоць забіце! Цешча галосіць. Яна мяне з хаты выганіць без вас».
Яна перагаварыла з немцам:. Пытае:
«Які ганарар будзе?»
«Які ганарар?»
«Што ж вы думаеце — я бясплатна паеду?»
«А-а, вы пра плату! Заплачу, Анна Отаўна. Добра заплачу. Хочаце — рублямі, хочаце — маркамі».
«Два пуды мукі, тры кіло сала, дзве жывыя курыцы, два літры самагонку першака».
«Добра-такі заламіла баба», — смяяўся пасля Шугановіч.
«Усё будзе. Больш будзе».
Яна паглядзела на гадзіннік.
«Пачакаем, пакуль развіднее».
А да відна яшчэ гадзіны дзве. Снежань. Замаліўся Вася:
«Анна Отаўна! Дарагая кожная хвіліна. Коні стынуць. Дзядзька родны замерзне ў санях».
Спакусіў старую высокі ганарар. Згадзілася. Хутка адзелася. Прынесла ёй дзяўчына акушэрскі сакваяжык. Вася кажа: