Шамякін Іван Пятровіч
Шрифт:
Узлаваўся на Ладу: такі розум і такая легкадумнасць! Лаяў Вольгу: няхай бы хоць яна, старая гуска, загагатала, што адлятае апошняе дзіця! Дык не ж! Плакала, пэўна, ад радасці — дачка выходзіць замуж! А куды? За каго? Навошта? Усё недарэчна. Усё. Камедыя нейкая. Фарс. Нявеста лезе пад стол. Жаніх скача цераз стол. Чорт ведае што!
Маладыя зубаскалы таксама пэўна здзекуюцца:
Он жизнь решил закончить холостую И стал бороться за семейный быт…Каб перакрычаць іх, разявіла рот старая дурніца. На кожнай вечарынцы вішчыць, як зашчэмленае ў плоце парасё. Жонка селекцыянера-бульбяніка. Выведзеныя ім гатункі не многа далі прыбытку калгасам, але яму далі і кандыдацкую і доктарскую ступень. Між іншым, ходзяць плёткі, што дысертацыі і брашуры за яго піша гэтая віскуха. Калі ў яе хапае часу развучваць усе новыя песні?
Издалека долго Течет река Волга, Течет река Волга — Конца и края нет.— Падпявай, Іван. Чаму нос павесіў?
«Ненавіджу гэтае п’янае вішчанне. А зяць як стараецца! Ты глядзі. Ніколі, здаецца, не спяваў. Шэфу свайму новаму паказвае спрыт і ўменне. Вачамі есць Будыкаў. Як жа, ашчаслівіў Валянцін Адамавіч — на трыццаць рублёў большую зарплату даў. Начхаць яму цяпер на цесця, які вучыў, карміў, адзяваў, кватэру памог атрымаць… Але чорт з ім, з зяцем! Лада, Лада… — боль працяў сэрца. — Ты была надзеяй і радасцю. Куды ж ты цяпер паляціш? Кім станеш? Жонкай марака? Лесавода? А твая фізіка?»
Агарнуў такі смутак, што хацелася завыць. Быццам хаваў дачку, а не аддаваў замуж. І Вольга невясёлая. Прымасцілася на краі стала, як дальняя сваячка. Больш ён не злаваўся на жонку. Шкадаваў.
«Хадзі, сядзь побач. Я абдыму цябе. І мы разам паплачам, як плакалі бацькі на сялянскіх вяселлях, у даўнія часы. І нікога гэта не здзіўляла».
Среди хлебов спелых, Среди снегов белых Течет моя Волга, А мне семнадцать лет.Мужчынскі бас перакрыў віскуху:
Гляжу в тебя, Волга, Седьмой десяток лет.— Хто-небудзь беларускую песню ведае? — спытаў паэт.
Тут жа пацвердзілі, што ведаюць, — колькі галасоў зацягнула:
Ой, бярозы ды сосны, партызанскія сёстры…— О божа! Каб гэтак мусолілі маю песню, я пакінуў бы пісаць. Ёсць у народа такія песні…
— Ша!
— Увага!
— Спявае паэт!
Хвалілася каліначка за ракой, Хвалілася каліначка за ракой: Ніхто мяне не высеча за вадой…— Не трэба, — ціха папрасіў Іван Васільевіч.
Адразу пачуў і адразу зразумеў паэт. Сціх. Прапанаваў:
— Вып’ем за бацькоўскі смутак.
Падхапілася і пайшла на кухню Вольга Усцінаўна.
«Ідзі, вылі на адзіноце свой смутак».
Нічога толькі не зразумела атлусцелая, заўсёды задаволеная віскуха — загаласіла:
У моря, у синего моря Со мною ты рядом, со мною.І нельга яе папрасіць: не трэба.
За спевам, падхопленым яшчэ дзвюма-трыма жанчынамі, Іван Васільевіч не чуў званка, не бачыў, хто адчыніў дзверы, нехта з моладзі. Але раптам убачыў у калідоры… Віталію.
Яна стаяла ў паліто, у белай хустцы, з чамаданам у руцэ і… вінавата ўсміхалася.
— Прапусціце мяне, — сказаў Іван Васільевіч ашаломленым гасцям, якія не адразу ўцямілі, што здарылася, чаму гаспадар так нечакана падхапіўся. Не ўсе адразу нават падняліся. Ён праціснуўся паміж сталамі і крэсламі, наступаючы гасцям на ногі.
— Віта! Добры вечар! — не абняў, не працягнуў руку, а ўзяў чамадан і… разгубіўся, як хлапчук; не ведаў, што рабіць далей, што казаць. — А ў нас — вяселле. Лада выходзіць замуж.
— Я віншую вас, — сказала Віталія скупа, амаль афіцыйна.
Іван Васільевіч убачыў жонку, яна выглянула з кухні і здзіўлена глядзела на незнаёмую.
— Вольга, гэта — Віталія, — разумеў недарэчнасць такога прадстаўлення, бо так і не выбраў часу, не адважыўся расказаць жонцы пра дзяўчыну, якая вось так неспадзявана можа прыехаць.
Вольга Усцінаўна звыклася з тым, што да мужа прыязджалі розныя людзі. Але, убачыўшы, як ён збянтэжыўся, здагадалася, што дзяўчына гэтая не звычайная знаёмая па былой рабоце, не нейкая аграномію ці льнаводка — што мае яна дачыненне да яго партызанскай славы, баявой і некаторай іншай.