Сарбаздарын сапа трызып, Жоламан тобы бірнеше рет жауа арсы майдана шыты. Біра сл тынысты арасында мылтытарын айта отауа ммкіндік алан жау жаы, ыра тбелерді басында отырып алып, беттеттірмейді. Сойыл соар жерге жете алмай Табын жігіттері лсін-лсін кейін шегінді. р шегіністе бес-алты адамы оа шты.

Сойылшыларды рыса деген деттенген тсілі бар. Лап берген сойылшылар жбын бзбай жау шебіне ттас кіріп, сойылдарын оды-солды сілтеп, арындарын бседетпестен, сол шапан алпында арсы шепті жайпап теді де, тотамастан ораыта шауып, жбын жазбай таы лап ояды. Мндайда тасыан судай алы ола андай жау болса да ттеп бере алмайтын. Соан йындай шауып ткен топа арсы келе алмай алатын, ал жау кейін арай орала шапан жігіттеріні соынан тре тиіскенше, Жоламан сарбаздарыны алдыы тобын рыса айта салатын.

Кп мылтыты жау жаы, биігірек бекіністе отырып алып, сол жадайа бір жеткізбеді. Бар олдарынан келгендері, лсін-лсін шабуылдап, таяй тсіп сада атып кейін шегіну болды. Мнда да бірен-саран жау оа шады, біра шабуылшы жаты тастап кететіндері кбіректеу. Осындай бірнеше айастан кейін, жау жаы зіні кшіні басым екеніне кзі жетті ме, тегіс ата онды. Біра, орын тепкен адыр, тбелерін тастамай, блектене топталып, о жаудыра берді. Дл осы стте Жоламанны есіне баанаы Байтабын айтан арбадаы о-дрі тсті. Сір ол ыраны ары бетінде болуы керек. Егер сол кбіні ккке шырса, о-дрісіз алан ара Бура жасаыны жеілгені. Бетпе-бет сойыла тсуге солдаттарда айрат жоы зіне млім.

— Байтабын, осы шабуылда баанаы арбаны айда екенін байап ал, — деді Жоламан жиеніне таы да жау шебіне ат оярында.

Жоламан аналарды да ата онанын кріп тр, егер блар енді атой салса оларды да арсы шабатынын біледі. Бл рыс заы. Осыны ескерген Жоламан айтадан ран тастап, сарбаздарын бастап лап ойды. Б жолы ойы таяп келіп, сада тартып кейін шегіну емес, арсы топты бір жайпап ту. Лаылдап келе жатан алы сарбаза хорунжий Карповты атты скерлері де ылыштарын жаладатып арсы шыа шапты. Біра Жоламанны дісімен таныс Гаврилло мен Александр урядниктер здеріні солдаттарын тырп еткізбей, ат стінен о жаудырып орындарында тра берді. Жоламан сарбаздары Карпов скерлерін бір жайпап тіп, ыраны бауырлай ораыта кейін брыланында, арбалы о-дріні кремін деп здері тран тбешікке шапылай ктерілген Байтабынды оршап алды.

Осы стте айтадан сап тземек боп кейін шегініп бара жатан Жоламанны лаына жау оршауында алан Байтабынны;

— Кке, кке! — деп айайлаан даусы жетті.

Сарбаздарыны кбі жыылды ойпата кіріп те лгірген еді. Сап тзеп айта шапанша Байтабынны мерт болуы кміл. Ал кейін шапса зіні сау айтары екіталай. Осы кезде Байтабынны;

— ош, ош! — деген даусы таы естілді.

Жоламан атыны басын алай кейін брып аланын зі де сезбей алды. «Аруа! Аруа!», «Тіленші! Тіленші!» деп Байтабынны даусы шыан жаа астындаы амыс ла, бота тірсек талай-талай топ жаран ататы креін йындата мтылды. Батырды ранын естіген сарбаздары да аттарыны басын брып алып «Жоламан! Жоламан!» деп кейін мтылды.

стай шып ыраа шыанда, е алдымен кзіне тскені астындаы кре бестісін бір орында шыр кбелек ойнатып, зын ыраты араай шопарын жайпап сермеп тран тла бойы тегіс ан Байтабын болды. Одан кейін Байтабынды тірідей ола тсірмек боп жалыз арланды оршаан ялы ккжалдардай жала ылыштарын ойнатып жиеніні жан-жаынан тніп келген кп солдатты крді.

Жо жерден пайда болан батырды трінен шошып, абыржып алан солдаттарды бір-екеуін сойылмен аып тсіріп, Байтабына «бас амшыды атыа!» деп Жоламан топ жарып ырды бктерлей те берді. Байтабынны да бедеуі ала жнелді. алан солдаттар мылтытарын айта отап атанша блар сарбаздарын шбырта жыыл арасына кіріп те лгірді.

Таертегі рыстан бері жасаы жептуір сиреп аланын Жоламан енді ана аны аарды. Аттары да болдырандай. Темірді темірге сала берсе, екеуіні де жзі майыспай ма, сол трізді ажала арсы шабуыла шыа-шыа сарбаздарды да беттері айтып аландай. Жауа енді салуа жасаыны жарар емесін батыр аны тсінді. Біра сонда не істеуі керек? Жалыз жол — кейін шегіну ме? йткен кнде ашан жауа атын да ер, андай береке алады?

Енді шабуыла арсы жаы дайындала бастады. здеріні лі де ты екенін демеу етсе керек. Сап тзеп, лек-легімен бері арай озалды. Сада оы жетер жерге дейін ат ояр емес. зірге р сс крсетіп, дабылын аып аырын сырып келеді… Кезеген мылты, жалааш ылышты тсі андай зрлі, Жоламан тобындаы кейбіреулер сескенейін деді. Біра амал бар ма, «оянды амыс, ерді намыс лтірген», блар арсы шыуа мжбр болды.

штескен екі жа енді бір-біріне арсы трды. Жоламан іштей сезіп келеді, кш жзден астам мылтыы бар жау жаында. Олар сойыл руа жеткізбей жігіттерді кбін жайратады. йтсе де мндай рыста кім ажалдан орыпаса сол жееді, лі де болса сойыл соар трт жзге таяу сарбазы бар, таы да бір рет айасып крген жн, тек белдесуге жадай туса жарар еді.

Екі жа сада оы жетер млшерге келген кезде кенет бір бйірден рандаан дауыстар шыты.

— ара ыпша обыланды! обыланды!

— Дулат! Дулат!

Жоламан жалт арап еді, о жа апталдан жауына арсы аызып келе жатан самсаан олды крді. Е алдында есік пен трдей ала ая кре мінген батыр, стіндегі сауыты кнмен шаылысады, одан кейін боз атты біреу. Ал- ашысыны олында сойыл, екіншісіні олында шопар. Боз аттаысы сонау тоыз батпан шопарын тая сілтегендей йірілтіп ойнап барады.

— Ау, мынау ыпша батыры Иман ой! — деді Жоламан, — астындаы ала аяы соныкі трізді.

— И, ая алысы соан сайды.

— Соындаысы бааналы араменді!

— Блар айдан жр б жата?!

здеріне арай шапан ттен алы олдан сескеніп патша жасаы жалт брылды. Бны кріп Жоламан тобы да лап ойды.

ыса айаста жазым боланы, жаралысы бар жзге таяу солдатын шыын еткен патша скері жзге жетер-жетпес солдатпен зер ашып тылды.

рыс біткеннен кейін сарбаздар аза болан солдаттарды майт ернеуді борпылда топыраын опыра латып жарды етегіне кмді. здеріні жруге жарамайтын жаралы серіктері мен аза болан жолдастарыны сйектерін трт сойылды белбеулерімен торлап, жайма жасап жатызып, кеткен кшті соынан ала жрді. зын бойлы, апсаай денелі, елуден асып кеткен ыпша батыры Дулат лы Иманнан Жоламан ткен жылы а патшаа арсы Ор мен лытау ортасындаы Арын, ыпша, Найман, Керей, Алшын руларыны кп аулыны ереуіл ктергенін естіді. Ал биыл Торай бойына кп скер шыып, Иманны уаытша Мажар тауыны ішіне сарбаздарымен тыыла труа мжбр боланын білді.