Бераздан кемдер миа таба килгн кебек булды.

Борылып карарга ирендем. Шуннан со кардшч бер тавыш ишетелде:

– ссламегалйкем, нихл? Иснме, балам!..

йлнсм, каршымда бер татар карты: кыска буйлы, ябык, нечк, бераз бкрерк гдле, алгарак очланып килгн иягенд бернич бртек сакалы, еп кебек кен калдырып кырылган мыек; стенд иске илн, аягында кырылып беткн иске читек белн зур ката, йзенд нык иманлы, гыйбадтле картларда була торган бер изге тс.

Бабай сламен бир белн ген туктамады, иел кузгалып, миа уайсыз рвешт ике кулын биреп, сзен тагы стде:

– Мин юк дип торам, бер мселман бар икн ле! Нихл? Кая барасы? зе кайдагы?

Сламен алып, и ашыгыч сальлрен авап бирдем д утырырга урын крсттем.

Белештек, таныштык. Ярты сгать тмгндер, без озак аерылышудан со яа гына очрашкан ике якын дус кебек сйлшерг керештек.

Мин кп сйлрг яратмыйм, лкин кешене сйлндер белм.

ыен кяфер арасында ялгызы боегып килгн бабайга бер мселманны очрату бик зур ганимт булды бугай. Ул зене Нуретдин икнен, лкин халык теленд «Фрраш [54] Нурый» дип йртелгнен, асыл ватаны Казан булса да, кп еллардан бирле стерханны зур мчетлреннн берсенд фрраш булып торганлыгын, хзер шушы Хзр дигезе [55] буендагы балык промыслаларыннан беренд хезмт итмкт булган берднбер улы Хйри янына кунакка китеп барганлыгын баштук нигез иттереп сйлп алды.

– Берднбер балам булгач, бармый каласым килмде, – ди.– Картлыгым иткн, л килеп, леп-нитеп китсм, баламны бер креп калыйм, дип йттем, – ди.

Бабай бик сзчн нрс булып чыкты, тиз арада миа зене бтен гомерен ачып бирде.

– Мин, – ди,– бик яшьли ятим калдым, – ди… Караучым булмагач, хер сорашып тамак туйдыра идем, – ди.

Бик т ачлык елларыны берсенд, авылда хер сорашып та тамак туйдырырга юнь калмагач, ул бер кешег утырган да, Ходай юнь бирер ле дип, калага киткн. Анда бик озак фаланганнан аптырап, башын кая куярга белми интеккннн со, бер карт сукыр херчег тамак хакына ялланып, аны бернич ел йдн йг итклп, берг телнеп йргн.

Сора язмыш аа зене рхимен сала: ул бер хзртне йортына хатын-кыз йомышына йрерг алына. Хзрт яхшы кеше булган. Бернич ел зенд тотып, с тшкч, Нурыйны зене мдрссен кизлекк бир.

Нурый анда бик яхшы хезмт ит. Шкертлрг д, хлфлрг д бик ярый, ни кушсалар, шуны эшли. Мдрсне, ашханне ал да гл итеп тота. Аны бик яраталар, намазлар, догалыклар, аятьлр йртлр. Бабайны кп еллары шул мдрс кизлегенд т. Тик хзрт лгч, мдрсдн шкертлр таралу сбпле ген, Нурый аннан китрг мбр була.

Лкин Нурый, кара эшне, кара халыкны яратмаганга, аман да мулла, мдрс, мчет тирсенд берр хезмт эзли. Ул, шрд эш тапмагач, бер шкертк ияр д стерханга кил. Кз кне мдрслрг шкертне яа ыела башлаган вакыты икн. Нурый бер мдрсд баш кизлек урынын таба, шунда эшк кереш.

Монда да яраталар, монда да догалыклар, намазлар, аятьлр йртлр. Монда аа бераз тшем д булгалый. ствен шкертлрг китап тплп, вак-тяк нрслр эшлп, бераз акча да ясый. Бер тол хатынга йлн. Ул арада Нурый кизене яхшы исеме мдрс, мчет тирсенд йргн мхлл картларына да иреш. Ул, чалма, илн, читек, квеш киеп, бушаган араларда мчетк д йри башлый.

Мхллд аны «Киз бабай» дип атыйлар. Байлар аа зкяттн, фитырдан леш чыгара, иелрк эш булса, чакырып, эшлтеп сыйлыйлар да.

Нурый бабайны бхетен каршы, шул мхлл мчетене фррашы Сйфи карт леп кит, берсзсез, Нурыйны мрхмне урынына куялар.

Шуннан бирле ул «Нурый фрраш» булып атала м легч шул хезмтенд, шул тыныч урынында тыныч, рхт гомер ит.

Херчелектн фррашка мен – бу аны чен гадттн тыш зур бхет, зур сгадт.

Бу хакта сз чыкса, ул шатлыгын, кангатен йтеп иткерерг сз таба алмый.

– Аллага шкер, Аллага шкер инде, балам!.. Дньялыкта бирде, Хак Тгал ахиртт зене мрхмтеннн ташламасын иде, – ди.

итез карт ишанга мрит т булып лгергн. Шех хзрт бик ярата, ди. Аерым илтифатлар крст, ди. Нич мртб кулына Нурыйдан су салдырган. Нич мртб, аягына кигнд, моны кулбашына таянып торган. Бик еш иснлек-саулыгын, хатын, бала-чагасыны хлен сорашкан. Бервакыт зене эчеп бетмгн чынаягын да Нурыйга биргн. мондый бхетлр мритлрг бик тиз насыйб булмый икн.

Ишанны олы хлфлреннн берсе Нурый бабайга зене йзле йбт тсбихен д биргн. Бусы инде чыннан да и бек бхетлрдн саналырга ярый.

Картны дигезг беренче кере икн. Утырган кймбезне д мин [56] пароходлардан тгел, блки, байтак ук куркынычлы илкн ген булганга, аны йрге тыныч тгел, кзенд бик еш куркыну чыга, йзе агарына иде.

Адмнр курку вакытында табигатьне тышында булган кутлрдн ярдм сораучан була.

Нурый бабай да биш вакыт намазын, шуны дрсенд к зен бурыч итеп белгн зикерлрен, вирдлрен [57] калдырмау гына тгел, гадттгедн кп артык ихлас белн ти, тбсен, шадтен яарта тора. Аз гына ил чыгып, кймне як-якка чайкалдыра башласа, аны тннре калтырана, су тбен китеп, балык карынына элгдн куркуы аны йзен ачык укырлык дрд чыга иде. Бу вакыт аны тавышы дерелди, догаларын, тблрен еш-еш укый иде.

Юлыбыз тыныч булмады, кймбез кутле дулкыннар арасына ташланган кечек бер йомычка рвешенд йлнгн чаклар кп булды.

Бу вакытлар бабайны йзен карау кызганыч була, ул догаларын, Трег тизрк ишеттерим дигн кебек, кычкырып-кычкырып ибр, шехеннн мдд [58] сорый, гя лем зене тимер тырнаклары белн картны бугазыннан элктереп алган да шуны белн кршерг, иелерг башлаган.

Мин куркыныч юклыгын яки куркынудан файда булмаячагын йтсм, аны келе кырыла!

Чукынып яки сд итеп торган мараларны кулы белн крст д: